Kontent qismiga oʻtish

Olmaota shahar maʻmuriyatining binosi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Olmaota shahar maʻmuriyatining binosi
qozoqcha: Алматы қаласы әкімдігінің ғимараты
Umumiy maʼlumot
Maqomi Taʼmirda
Turi Maʼmuriy bino
Meʼmoriy uslubi Sovet arxitekturasi
Joylashuvi Respublika maydoni, Bo‘stondiq tumani, 4-uy
Manzili Olmaota
Mamlakat Qozogʻiston bayrogʻi Qozogʻiston
Oʻlchamlari
Diametr 35.000
Dizayn va konstruksiya
Meʼmor Qaldibay Jumagaliuli Montaqaev
Olmaota shahar maʻmuriyatining binosi

Olmaota maʼmuriyatining binosi — Olmaota shahrida joylashgan maʼmuriy tuzilma. Poydevori 1973-yili qo‘yilgan bino 1980-yili qurib bitkazilgan.[1][2] Bungacha Qozogʻiston Kommunistik partiyasi qoʻmitasining va Qozogʻiston Respublikasi Prezidentining qarorgohi sifatida ishlatilgan.

1970-yillari „Olma-Atagiprogor“ instituti Qozogʻiston SSR-ning poytaxti Olmaotaning yangi rejasin yaratishga kirishdi.[1] Shahar markazini Abay koʻchasidan Bayseyitova koʻchasiga koʻchirish orqali yangi maʼmuriy bino qurish haqida qaror qilindi. Taklif etilgan rejalarning ichida 25 yoshdagi Qaldibay Jumagʻaliuli Montaqayevning loyihasi qabul qilinib,1973-yili yangi binoning qurilishi boshlangan.[1] 1980-yili qurib bitkazilgan binoni 1991-yilgacha Qozogʻiston Kompartiyasi Markaziy Qoʻmitasi, 1991-1994-yillarda oraligʻida Qozogʻiston Prezidenti foydalanilgan.[3] 1999-yildan beri Olmati maʼmuriyatining binosi sifatida foydalanib kelinadi.

2022-yilgi Qozog‘istondagi norozilik namoyishlar paytida norozilik bildirgan namoyishchilar olov yoqqanda bino butunlay yonib, yaroqsiz boʻlib qoldi.[4][5] Binoga katta zarar yetganlikdan taʼmirlash ishlari boshlandi.[6] Boshlangʻichda qayta tiklash ishlari 5-6 oyga davom etadi deb xabar qilindi.[7] Biroq keyinroq taʼmirlash ishlari 2023-yilgi Navroʻz bayramida yakunlanadi deb eʼlon qilindi.[8]

Texnik xususiyatlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bino yetti qavatdan turadi va gazabeton devor panellari bor yigʻma temir-betondan yasalgan konstruktsiyadan.[1] Binoning tashqi koʻrinishi Mangʻistoulik ohaktosh va marmardan qoplangan. 1982-yilgi 26-yanvarda Olmaota shaharining ijroiya qoʻmitasining qaroriga binoan binoga yodgorlik maqomi berildi.[1] 2012-yili isitish tizimi va elektr infratuzilmasi yangilandi.[1]

Arxitekturasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ko'p qavatli binoning hajmi (qo'shni kvadratdan 14 metr balandlikda) uning ustun mavqeyini ko'rsatadi va maydonning asosiy me'moriy elementi hisoblanadi. Olti qavatli bino "SH" shakliga ega bo'lib, uchta olti qavatli pavilyondan (kirishlar) va pavilyonlarni katta konferentsiya zali bilan bog'laydigan ikkita o'tish galereyasidan iborat. Markaziy fasad tomondan asosiy kirish (1-kirish) binoga olib boradi, ustunlar va portal bilan ta'kidlangan, uning ustida baland chodir joylashgan. Binoning yon tomonlarida qo'shimcha kirish guruhlari (2 va 3-kirishlar) mavjud.

Devorlari temir-beton plitalardan yasalgan va Mang'ishloq ohaktoshlari bilan bezatilgan. Devor va shiftlarning ichki bezaklari yog'och va marmardan qilingan. Keng zinapoya, shuningdek, bezatilgan, zalga kirishdan olib boradi.

Loyiha yaratuvchilari meʼmorlar K. Montaxayev, M. Pavlov, V. Kim, dizaynerlar M.D. Goroxov, B.P. Vagaitsev va boshqalar. Loyihani ishlab chiqish vaqtida u Qozog'iston SSR hududida (35 ming kv.km) qurilgan maydoni bo'yicha eng katta bino edi. Bino gulzorlar, basseynlar va favvoralar joylashgan yashil maydon bilan o'ralgan.