OH/IR star

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Qizil gipergigant VY Canis Majoris atrofidagi juda katta teleskop tasviri

OH/IR yulduzi asimptotik gigant novdasi (AGB) yoki qizil supergigant yoki gipergigant (RSG yoki RHG) yulduz bo'lib, kuchli OH maser emissiyasini ko'rsatadi va infraqizil to'lqin uzunliklariga yaqinroq bo'lganda juda yorqin bo'ladi. Bu esa o'zgacha ko'rinish kasb etadi.

AGB evolyutsiyasining juda kech bosqichlarida yulduz haddan tashqari massa yo'qotilishi bilan super shamolni rivojlantiradi. Yulduz shamolidagi gaz yulduzdan sovib ketganda kondensatsiyalanadi va suv (H 2 O) va kremniy oksidi (SiO) kabi molekulalarni hosil qiladi. Bu esa quyidagi masalalarga olib kelishi mumkin. Bu chang donalarini, asosan silikatlarni hosil qilishi mumkin, ular yulduzni qisqa to'lqin uzunliklarida yashiradi va kuchli infraqizil manbaga olib keladi.[1] Gidroksil (OH) ya'ni, radikallari fotodissosiatsiya yoki to'qnashuv dissotsiatsiyasi natijasida hosil bo'lishi mumkin.[2]

H 2 O va OH ikkalasi ham maser emissiyasini ishlab chiqarish uchun pompalanishi mumkin. Ayniqsa, shuni ta'kidlash joizki, OH maserlari 1612 da kuchli maser harakatini keltirib chiqarishi mumkin. MGts va bu OH/IR yulduzlarining belgilovchi xususiyati sifatida qaraladi. Mira o'zgaruvchilari kabi ko'plab boshqa AGB yulduzlari 1667 MGts yoki 22 MGts kabi boshqa to'lqin uzunliklarida zaifroq OH maserlarini ko'rsatadi.[3]

Misollar[tahrir | manbasini tahrirlash]

OH/IR yulduzlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Kemper, F.; De Koter, A.; Waters, L. B. F. M.; Bouwman, J.; Tielens, A. G. G. M. (2002). „Dust and the spectral energy distribution of the OH/IR star OH 127.8+0.0: Evidence for circumstellar metallic iron“. Astronomy and Astrophysics. 384-jild, № 2. 585-bet. arXiv:astro-ph/0201128. Bibcode:2002A&A...384..585K. doi:10.1051/0004-6361:20020036.
  2. Goldreich, P.; Scoville, N. (1976). „OH-IR stars. I - Physical properties of circumstellar envelopes“ (PDF). Astrophysical Journal. 205-jild. 144-bet. Bibcode:1976ApJ...205..144G. doi:10.1086/154257.
  3. Lewis, B. M. (2002). „On Dead OH/IR Stars“. The Astrophysical Journal. 576-jild, № 1. 445–449-bet. Bibcode:2002ApJ...576..445L. doi:10.1086/341534.

Andoza:Star