Nikita Brilyov

Nikita Grigoryevich Brilyov
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi	27-may 1896-yil; Luchin, hozirgi Rogachevskiy tumani, Belarusiya, Gomel viloyati
Vafoti	16-avgust 1955-yil (59 yosh) ; Тoshkent, O‘zbekiston SSR, SSSR
Fuqaroligi	SSSR
Qoʻshin turi	piyoda
Xizmat yillari	1918 — 1953
Unvoni	; general-mayor
Janglari	Birinchi jahon urushi; Basmachilarga qarshi kurash; Ulug‘ Vatan Urushi
Mukofotlari	;

Nikita Grigoryevich Brilyov (1896-yil 27-may, Luchin, Rogachevskiy tumani — 1955-yil 16-avgust) — Sovet harbiy qo‘mondoni, general-leytenant.

Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1896-yilda tug‘ilgan, rus millatiga mansub. 1939-yildan KPSS (b) aʼzosi. 1918-yildan beri Qizil Armiyada, fuqarolar urushi va basmachilik harakatlari ishtirokchisi.

1924-yilda O‘zbekiston Milliy universiteti (Toshkent), 1933 yilda Frunze nomidagi harbiy akademiyani tamomlagan.

1940-yilda polkovnik Brilyov Toshkentdagi 194-tog‘ otishma diviziyasi komandirining jangovar bo‘linmalar bo‘yicha o‘rinbosari bo‘lgan. 1941-yil avgustdan Vatan urushi qatnashchisi.

Ikkinchi Jahon urushi boshlanganidan ko‘p vaqt o‘tmay, 194-tog‘li miltiq diviziyasi g‘arbga qayta joylashtirilgan va 1941-yil iyul oyining o‘rtalaridan boshlab Dnepr daryosi bo‘ylab liniyalar qurgan. 1941-yil 26-avgustda 194-piyoda diviziyasiga aylantirilgan. 1941-yil sentabr oyining oxirida diviziya oldiga Vyazmadan g‘arbda, Dneprning chap qirg‘og‘i bo‘ylab chiziqni ushlab turish vazifasi qo‘yilgan.

1941-yil 30-sentabrda 194-oʻqchilar diviziyasi Bryansk frontiga oʻtkazilgan. 1941-yil 2-oktabrda 49-armiya va 194-oʻqchilar diviziyasining shtab-kvartirasi Orel yoʻnalishiga oʻtkazilgan. Karachev shahri ostida diviziya ikki kun davomida butun bir dushman korpusining uzluksiz hujumlarini qaytarib, o‘zini himoya qilgan va 18 oktabrda u yerdan qochib ketgan. 23 oktabrga kelib, 49-armiya kuchlari Serpuxov — Tarusa — Aleksin g‘arbidagi burilishda nemislarning 13-armiya korpusini to‘xtatgan.

1941-yil dekabr oyida polkovnik Brilyov yangi diviziya komandiri lavozimiga kelguniga qadar diviziyaning vaqtinchalik komandiri etib tayinlangan. Jangni mohirona boshqargan. Moskva viloyatining Shatovo shahri uchun jangda snaryad o‘qlaridan qattiq hayratga tushgan.

1942-yil bahorida 49-armiya shtab-kvartirasining razvedka bo‘limi boshlig‘i lavozimiga tayinlangan. Harbiy kengash Nikita Grigoryevich Brilyovga razvedka va mahbuslarni qo‘lga olish vazifasini yuklagan. 19-iyundan 20-iyunga o‘tar kechasi Brilyov qo‘mondonligi ostidagi guruh jangovar razvedka ishlarini olib borgan. Natijada ko‘plab nemislar halok bo‘lgan va uch nafari asirga olingan. Asirlardan biri dushman guruhini mag‘lub etishga imkon beruvchi qimmatli maʼlumotlarni bergan. Ushbu jasorati uchun Brilyov Lenin ordeni bilan taqdirlangan.

1942-yil sentabr oyida polkovnik Brilyov 49-armiya shtab boshlig‘ining razvedka bo‘yicha o‘rinbosari etib tayinlangan. Brilyov ayni vaqtda razvedka boshqarmasi boshlig‘i ham bo‘lgan. 1943-yil 22-fevralda Nikita Grigoryevich Brilyovga general-mayor unvoni berilgan.

1943-yil aprel oyida 50-chi armiya shtab boshlig‘i lavozimiga ko‘tarilgan. 1944-yil sentabrdan urush tugagunga qadar 18-armiya shtab boshlig‘i bo‘lgan. General-mayor Brilyov armiya qo‘shinlarining eng muhim hujum operatsiyalarini ishlab chiqish va amalga oshirishda ishtirok etgan. 1945-yil 11-iyulda Nikita Grigoryevich Brilyovga general-leytenant unvoni berilgan.

1946-yildan Mudofaa vazirligi apparatida, harbiy okrug qo‘mondoni. 1951-1953-yillarda Oʻrta Osiyo universiteti harbiy kafedrasi mudiri lavozimida ishlagan.

Nikita Grigoryevich Brilyov Toshkent shahridagi Botkin qabristoniga dafn etilgan.

2022-yil 29-sentabrda rafiqasi Mariya Mixaylovna Brilyova (08.04.1897 — 08.05.1972) bilan Moskvadagi „Vatan himoyachilari panteoni“ Federal urush yodgorligida o‘g‘li general-mayor Oleg Nikitich Brilev^{[sayt ishlamaydi]} (29.09.1927 — 04.01.2022) yoniga qayta dafn qilingan.[manba 51 kun ko‘rsatilmagan]

Mukofotlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ikki marta Lenin ordeni (24.06.1942, 21.02.1945)

Uch marta Qizil Bayroq ordeni (18.09.1943, 11.03.1944, 1948)

I darajali Bogdan Xmelnitskiy ordeni (05/05). 23/1945)

Ikki marta II darajali Suvorov ordeni (06.03.1944, 21.07.1944)

O‘zbekiston SSR Mehnat Qizil Bayroq ordeni (1930)

Medallari:

„Moskva mudofaasi uchun“,

„Qizil Armiyaning XX yili“

Chexoslovakining 2-darajali „Oq sher“ ordeni (06.06.1945)

„Harbiy xoch 1939“ Chexoslovakiya ordeni (1946).

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Belarusiya harbiy entsiklopediyasi / Belorussiya harbiy entsiklopediyasi. — Minsk, 2010 yil. — ISBN 978-985-11-0542-3 .
Belarus Respublikasi. Entsiklopediya (6 jildda) — tahririyat. G. P. Pashkov (bosh muharrir) va boshqalar — 1-jild: A — Geranium. — Minsk, 2005 yil. — ISBN 978-9-85110-342-9, ISBN 985-11-0341-1 .
Belorussiya SSR. Qisqa entsiklopediya. (5 jildda) — tahririyat hay’ati. P. U. Brovka (bosh muharrir) va boshqalar — 5-jild — Biografik qoʻllanma. — Minsk, 1982 yil.
Biografiyasi N. G. Brileva ^{[ norasmiy manba?} ^]