Napoleon (tort)

Napoleon — sariyogʻ yoki qaymoqli toʻrt^[1].

Nomlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Fransiya va Italiyada shunga oʻxshash toʻrt, Ming qatlam deb ataladi (fransuzcha: mille-feuilles [mil fœj]). AQShda - Napoleon, Buyuk Britaniyada - vanil slice yoki Cream slice. Vengriyada - Királyi francia krémes ("Fransuz qirollik kremi").

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mill-feuille (ming varaq) deb ataladigan pirojnoe pishiriqlari uchun retseptlar Gʻarbiy Evropada birinchi marta 1733-yilda paydo boʻladi va undan keyin muntazam ravishda paydo boʻlishni boshlaydi, ammo bu retseptlarning barchasida Urbain Dubois tomonidan nashr etilgan 1876-yil retseptigacha xamir zavarnoy krem bilan emas, balki murabbo qoʻshiladi.

"Ming varaq" nomi Fransiya va Italiya uchun xosdir. Rossiyada va sobiq SSSRning boshqa mamlakatlarida, shuningdek, Skandinaviya mamlakatlarida "Napoleon" nomi qoʻllaniladi, uning kelib chiqishi aniq emas. Tahlillardan biri, fransuzcha napolitain ("Neapolitan") soʻzining buzilishidir.

Boshqa Tahlillar ham bor. Ulardan birining soʻzlariga koʻra, 1912-yilda Rossiya hududida Napoleon Bonapart ustidan qozonilgan gʻalabaning 100 yilligi sharafiga ulugʻvor tantanalarni nishonlashga tayyorgarlik koʻrilganda, taniqli oshpazlar yangi, gʻayrioddiy, yumshoq ogʻizda eriydigan tortni oʻylab topishga muvaffaq boʻlishdi. "Napoleon" ni tayyorlash juda oddiy: uchburchak shaklidagi bir nechta mayda pishiriqlar sut va sariyogʻ bilan smetana bilan moʻl-koʻl qatlamlangan va keyin sovuq xonada bir kun davomida ushalgan qilingan.

"Napoleon" ning vengriya versiyasi shunisi bilan ajralib turadiki, tortilganda pirojnoe, albatta, nisbatan katta kubiklarga kesiladi. Bu Kremeshning kelib chiqishi bilan bogʻliq: mashhur fransuz qandolatchisi, Mignon toʻrtining ixtirochisi Jak Minyon faqat zodagon xonimlar kichik oʻlchamdagi shirinliklarga moyilligini, qolganlari esa katta qismlarni afzal koʻrishini aniqladi.

Tayyorlash texnologiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tez pishar qatlamali xamirdan

Un, sariyogʻ, tuz va suvdan xamir tayyorlanadi. Bir gʻisht koʻrinishida xamir hosil boʻladi, unli stol ustiga qoʻyiladi, un sepiladi va qalinligi 1 sm boʻlgan toʻrtburchak qatlamlar qilib yoyiladi.Toʻrt marta buklanadi va yana oʻraladi, yana buklanadi va 4-5 mm qalinlikda oʻraladi. Qatlam pishirish varagʻiga oʻtkaziladi, vilkalar yoki pichoq bilan bir necha joylarda teshiladi va 210-220 °C da 25-30 daqiqa davomida pishiriladi^[1].

Korj sariyogʻ yoki qaymoq bilan surtiladi, ikkinchi korj bilan qoplanadi va nozik bir krem qatlami suriladi. Yuzasi maydalangan korj boʻlaklari va shakar kukunini sepib bezatiladi^[1]. Kamida 1-2 soat davomida krem korjga singishi uchun qoldiring^[2].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Кенгис 1959.
↑ В. В. Похлёбкин 2015.

Napoleon (tort) haqida Vikipediyaning qardosh loyihalarida koʻproq bilib oling
	Maʼno va tarjimalari Vikilugʻatda
	Media fayllar Vikiomborda
	Taʼlim resurslari Vikiversitetda
	Xabarlar Vikiyangiliklarda
	Iqtibos, maqol va matallar Vikiiqtibosda
	Asarlar matnlari Vikimanbada
	Kitob va darsliklar Vikikitobda

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Похлёбкин В. В. Наполеон // Кулинарный словарь. — М.: Издательство «Э», 2015. — С. 247. — 456 с. — 4000 экз. — ISBN 978-5-699-75127-3.
Кенгис Р. П., Мархель П. С. „Пирожное Наполеон“,. Домашнее приготовление тортов, пирожных, печенья, пряников, пирогов. М.: Пищепромиздат, 1959 — 198—199 bet.
Сокольский И. Французский мильфёй, ставший русским наполеоном // Наука и жизнь : журнал. — 2014. — № 12. — С. 130—133.

[FOOTNOTEКенгис1959-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Кенгис 1959.

[FOOTNOTEВ._В._Похлёбкин2015-2] В. В. Похлёбкин 2015.

[1]

[2]