Myrtilus
Yunon mifologiyasida Myrtilus (qadimgi yunoncha : Μυρτίλος) ilohiy qahramon va Germesning oʻgʻli edi. Uning onasi Amazon Myrto deb aytiladi[1]; shuningdek Danausning qizi Faetus[2] yoki nimfa yo Clytie[3], Clymene yoki Kleobul[4][5] (Theobule[6])ismli oʻlik ayol boʻlishi mumkinligi haqidagi taxminlar ham mavjud. Myrtilus Peloponnesning shimoli-gʻarbiy qirgʻogʻida joylashgan Elis shahridagi Piza qiroli Oenomausning aravasakashi edi.
Mifologiya[tahrir | manbasini tahrirlash]
Pelops va Hippodamiya oʻrtasidagi nikohni hal qiladigan ot poygasi arafasida, Myrtilusga Pelops (yoki baʼzi maʼlumotlarga koʻra, Gippodamiya) oʻz xoʻjayini Oenomausning poygada gʻalaba qozonish harakatlariga toʻsqinlik qilishini xohlashligini aytdi. Myrtilusga Hippodamiya bilan birinchi kechani birga oʻtkazsihdek sharafni pora sifatida taklif qilishdi.
Hipodamiyani yaxshi koʻrgan, lekin otasidan qoʻlini soʻrashga juda qoʻrqqan Myrtilus bu shartga rozi boʻldi va podshohning aravasini sabotaj qilib, bronza mixlarni asalari mumidan yasalgan soxta mixlar bilan almashtirdi. Keyinchalik sodir boʻlgan baxtsiz hodisada Oenomaus vafot etganida Myrtilusni laʼnatladi. Koʻp oʻtmay, Myrtilus Hippodamiyani yoʻldan ozdirmoqchi boʻldi, u yigʻlab Pelopsga shikoyat qildi, Myrtilus avvalgi shartlashuv haqida aytdi. Gʻazablangan Pelops Myrtilusni Peloponnesning sharqiy qirgʻogʻidagi dengizga tashlab oʻldirdi, keyinchalik u qahramon sharafiga Mirto dengizi deb nomlandi. Oradan biroz vaqt oʻtgach, uning jasadi topilib, Germes ibodatxonasiga olib kelindi va u yerda har yili Myrtilus uchun qurbonliklar keltiriladigan boʻldi. Baʼzilarning aytishicha, Myrtilus Auriga yulduz turkumiga aylangan.
Myrtilus oʻlganida, u Pelopsni laʼnatladi. Bu laʼnat Pelops oilasining kelajak avlodlarini, jumladan Atreus, Thyestes, Agamemnon, Aegisthus, Menelaus, Orest va Xrysippusni taʼqib qiladi. Shuningdek, Myrtilusning dafn qilingan joyi Olimpiyadagi taraxippus — havfli sharpalar makonida edi.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Scholia on Apollonius Rhodius, Argonautica 1.752
- ↑ Pherecydes, fr. 37a
- ↑ Hyginus, De Astronomica 2.13
- ↑ Tzetzes on Lycophron, Alexandra 157
- ↑ Scholia on Euripides, Orestes 990
- ↑ Hyginus, Fabulae 224
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Gaius Julius Hyginus, Meri Grant tomonidan tarjima qilingan va tahrirlangan Hyginus afsonalaridan Astronomica . Kanzas universiteti gumanistik tadqiqotlar boʻyicha nashrlari. Topos matn loyihasida onlayn versiya.
- Gaius Julius Hyginus, Fabulae „The Myths of Hyginus“ dan Meri Grant tomonidan tarjima qilingan va tahrirlangan. Kanzas universiteti gumanistik tadqiqotlar boʻyicha nashrlari. Topos matn loyihasida onlayn versiya.
- Ser Uilyam Smit, Yunon va Rim tarjimai holi, mifologiyasi va geografiyasining yangi klassik lugʻati: qisman Yunon va Rim biografiyasi va mifologiyasi lugʻatiga asoslangan, Harper va birodarlar, 1862, 621-bet.
Ogʻzaki saqlanib qolgan yunon afsonalari [tahrir | manbasini tahrirlash]
| Mirtilus afsonalari hikoyachilar tomonidan aytilgan |
|---|
| Qayta qurish bibliografiyasi: Pindar, Olympian Ode, I (miloddan avvalgi 476); Sofokl, (1) Electra, 504 (miloddan avvalgi 430 — 415-yillar) va (2) Oenomaus, Fr. 433 (miloddan avvalgi 408); Yevripid, Orest , 1024-1062 (miloddan avvalgi 408); Bibliotheca, Epitome 2, 1-9; Diodorus Siculus, Histories, 4.73 (miloddan avvalgi 1-asr); Hyginus, Fables, 84: Oinomaus; 224: Oʻlmas boʻlgan oʻlganlar; Poetik astronomiya, II (milodiy 1-asr); Pausanias, Gretsiyaning tavsifi, 5.1.3 — 7; 5.13.1; 6.21.9; 8.14.10 — 11 (taxminan milodiy 160 — 176 yillar); Filostrat fikricha I.30: Pelops (milodiy 170 — 245); Yosh Filostrat, fikricha 9: Pelops (taxminan eramizning 200-245-yillari); Birinchi Vatikan mifografi, 22: Myrtilus; Atreus va Thyestes; Ikkinchi Vatikan mifografi, 146: Oenomaus; Scholia on Apollonius Rhodius, Argonautica, 1. 752; Lycophron Tzetzes, 157 |