Muzeondagi Stalin yodgorligi
Stalin yodgorligi haykaltarosh S. D. Merkurov tomonidan yasalgan va Moskvadagi Muzeon sanʼat bogʻida joylashgan[1].
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Haykaltarosh Merkurov 1930-yillarning boshlarida Stalin haykali ustida ishlay boshladi. Dastlab, u granit byustni yasadi[2]. 1935-yilda esa haykalning katta gipsli modeli yasaldi,.
1937 yilda Dubna shahrida Moskva kanalida Lenin va Stalinga haykallar oʻrnatildi[3]. D. Merkurov oʻz haykalini quyidagicha taʼriflagan[4]:
| “ | ... IV Stalin tezda oldinga qadam qo'ygan mustahkam, ishonchli harakat bilan tasvirlangan. Uning odatiy harakati bilan o'ng qo'li tujurka tomon burildi, chap tomoni Konstitutsiyaning bir qismini siqadi. Yuzning xotirjam ifodasida, ishchilarning buyukligi va po'lat irodasi uzatiladi | ” |
Ushbu yodgorliklarning kichraytirilgan nusxalari 1939-yilda Nyu-Yorkdagi Butunjahon koʻrgazmasida namoyish etilgan[5]. Hajmi, materiali va tarkibi jihatidan Nyu-Yorkdagi koʻrgazmadagi Stalin yodgorligi Sanʼat bogʻida oʻrnatilganiga mos keladi[2]. Butunjahon koʻrgazmasida namoyish etilgan Lenin haykali 1946-yilda Kiyevdagi Bessarabiya maydonida oʻrnatilgan[5].
Moskva shahar xalq deputatlari kengashining 1991-yil 24-oktabrdagi qaroriga binoan Stalin haykali Sanʼat bogʻiga koʻchirildi[2]. Haykal jiddiy shikastlangan, shuning uchun u qayta restavratsiya qilingan[6].
1998-yilda yodgorlik yonida haykaltarosh Y. I. Chubarov Stalin qatagʻonlari qurbonlariga bagʻishlangan kompozitsiya yaratdi[7].
Yodgorlikning tavsifi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Haykal pushti granitdan yasalgan[8]. Haykalning burni va oyoqlari singan.
Yodgorlik tarixiy va badiiy qimmatga ega. Haykaltaroshlik haqidagi koʻplab monumental sanʼat darsliklarida tilga olingan[6]. Yodgorlik Stalinizm davridagi yodgorlik namunalaridan biridir[2].
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
 Tashqi mediafayllar
|
|---|
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Музей скульптуры“. muzeon.ru. 2012-yil 8-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 26-sentyabr.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Tekst na tablichke u pamyatnika Stalinu
- ↑ „К 70-летию канала им. Москвы. Хроника строительства канала Москва-Волга“. dubna.ru. 2012-yil 8-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 7-oktyabr.
- ↑ „Канал им. Москвы и Дмитлаг“. nasledie.dubna.ru. 2012-yil 8-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 7-oktyabr.
- ↑ 5,0 5,1 Дмитрий Малаков. [www.pseudology.org/Eneida/Khruschev_110.htm „Вспоминая Никиту Хрущева“]. pseudology.org. Qaraldi: 2010-yil 26-sentyabr.
- ↑ 6,0 6,1 „Ненужный памятник“. Вести-Москва. 2012-yil 8-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 26-sentyabr.
- ↑ „Сергей Митрохин: Ахмад Кадыров и Карл Маркс попали «под раздачу»“. 2016-yil 11-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 28-aprel.
- ↑ „Журнал «Родина»: Пустота постаментов“. 2007-yil 28-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 26-sentyabr.