Moviy sazan
Moviy sazan (karpfen-blau, nemischa: Karpfen blau) — sazan va boshqa chuchuk suv baliqlarini, xususan, ilonbaliq, lin, choʻrtanbaliq va kumjalarni qaynatishning dekorativ usuli, buning natijasida baliq terisining shilliq qavati och koʻk rangga aylanadi. Baliqning koʻk rangi bir vaqtning oʻzida uning yangiligini koʻrsatadi[1]. Moviy sazan Germaniyada Rojdestvo va Yangi yil bayramlarida tayyorlanadigan anʼanaviy baliq taomlaridan biridir[2].
Pishirishdan oldin baliq ichaklari tozalanadi, lekin tangachalaridan tozalanmaydi va moviy rangni barqarorlashtirish uchun sirka va koʻkatlar qoʻshilgan shoʻr issiq suvga bir oz vaqt botiriladi, soʻngra oq sharob, piyoz, qora qalampir va qalampirmunchoq bilan bulonda qaynatiladi va 15-20 daqiqaga qoldiriladi. Moviy sazan bir boʻlak limon bilan butun holda tortiladi va maydanoz, koʻpirtirilgan sariyogʻ va smetanali xren va qaynatilgan kartoshka garnir sifatida xizmat qiladi[2]. Frankoniyada, sirka bilan qaynatiladigan qovurish uchun sosiskalar „moviy uchlar“ deb ataladi[3].
„Dasturxonga tortishda moviy boʻlib koʻrinishi uchun shoʻrtanbaliq qanday pishiriladi“ boʻyicha maslahatlar N. P. Osipovning 1790-yildagi „Qadimgi rus uy bekasi, xizmatkori va oshpazi“ inshosida keltirilgan[4]. I. S. Turgenevning „Buloq suvlari“ hikoyasida „Kavar va sirkali koʻkish ilon baligʻi“ nemis kechki ovqatining juda tanqidiy tavsifida eslatib oʻtilgan[5].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Куликов Г. И., Мартиневский В. И. Karpfen blau карпфенблау // Страноведческие реалии немецкого языка. — Мн.: Вышэйшая школа, 1986. — С. 101. — 260 с. — 3600 экз.
- ↑ 2,0 2,1 Культура Германии 2006.
- ↑ Erhard Gorys. blaukochen // Das neue Küchenlexikon. Von Aachener Printen bis Zwischenrippenstück. — München: Deutscher Taschenbuch Verlag, 1997. — S. 64. — 599 S. — ISBN 3-423-36008-9.
- ↑ Осипов Н. П. „Щуку варить так, чтобы при подавании на стол казалась голубою“,. Старинная русская хозяйка, ключница и стряпуха. Типография Ф. Мейерау, 1794 — 211 bet.
- ↑ И. С. Тургенев „Вешние воды. XVI“,. Собрание сочинений в двенадцати томах, 300000 экз, М.: Государственное издательство художественной литературы, 1956 — 71—72 bet.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Маркина Л. Г. „KARPFEN BLAU «ГОЛУБОЙ КАРП»“,. Культура Германии: лингвострановедческий словарь. ISBN 5-17-0383-5.
- Erhard Gorys. Karpfen blau // Das neue Küchenlexikon. Von Aachener Printen bis Zwischenrippenstück. — München: Deutscher Taschenbuch Verlag, 1997. — S. 259. — 599 S. — ISBN 3-423-36008-9.