Mobil jurnalistika
Mobil jurnalistika — bu yangi media xabarchilarining paydo boʻlgan shakli boʻlib, jurnalistlar oʻz hamjamiyatidagi yangiliklarni yigʻish, tahrirlash va tarqatish uchun tarmoqqa ulanishga ega portativ elektron qurilmalardan foydalanadi[1] gan jurnalistika turi hisoblanadi.
Baʼzan mojolar (mobil jurnalist uchun) deb nomlanuvchi bunday muxbirlar raqamli kameralar va videokameralar, noutbuklar, smartfonlar yoki planshet qurilmalaridan foydalanishi mumkin boʻlgan xodimlar yoki mustaqil jurnalistlardir. Keyinchalik nashr uchun hikoya va tasvirlarni uzatish uchun keng polosali simsiz ulanish asboblari yoki uyali telefon tarmogʻi ishlatiladi[2][3] Mojo atamasi 2005-yildan beri Fort Myers News-Pressda paydo boʻlgan va keyin Qoʻshma Shtatlardagi Gannett gazetalari tarmogʻida mashhurlikka erishgan[4]. Hozirda mobil jurnalistikadan foydalanadigan barcha mamlakatlar.mobil jurnalistika festivali va koʻrgazmasi koʻplab mamlakatlarda tashkil etildi.
Mobil jurnalistikaning anʼanaviy usullarga nisbatan baʼzi asosiy afzalliklari orasida arzonligi, koʻchmaligi, ixtiyoriyligi, qulayligi va yangi boshlanuvchilar uchun kirish qulayligi kiradi[5].
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Mobil jurnalistikaning birinchi nusxalaridan biri kiyinadigan texnologiya kashshofi Stiv Mann tomonidan yaratilgan shaxsiy vizual yordamchining xususiyati sifatida u oʻzini tajribali muxbir deb tanitgan[6].
Boshida u matbuotning shaxsiy daxlsizlik haqidagi xavotirlariga duch keldi. U 1996-yil 24-iyulda The Tech of MIT-da „Wearcam Maxfiylik muammosini hal qilishga yordam beradi“ nomli mehmon ruknini yozib javob berdi. Ustunda u fuqarolarning faoliyatini kuzatayotgan kuzatuv kameralarining koʻpligi va koʻpayib borayotganidan xabardor boʻlish uchun oʻzining eksperimental koʻzoynak taqib yurganini aytdi. Shuningdek, u maqolada „boshqalarga hurmat koʻrsatishini“ taʼkidlagan, u olgan fotosuratlarning aksariyati „arxitektura tafsilotlari, yorugʻlik va soyada tajribalar, suratdagilarning iltimosiga binoan qilingan suratlar[7]“.
Har yili yuzlab mobil jurnalistlar koʻchma jurnalistika anjumanlarida qatnashadi. Ulardan biri MojoFest boʻlib, u Irlandiyaning milliy davlat teleradiokompaniyasi RTE bilan hamkorlikda tashkil etilgan.
Al-Jazira raqamli rozetkasi boʻlgan AJ+ muharrirlari oʻzlarining video yangiliklarini yoritishda mobil jurnalistlardan foydalanadilar[8].
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Orqa xalta jurnalistikasi
- Mobil hisobot
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Richardson. „Mobile Journalism: A Model for the Future“. Diverse Issues in Higher Education. Cox, Matthews and Associates, Inc.. Qaraldi: 9-yanvar 2013-yil.
- ↑ Marymont, Kate (2–oktabr 2007–yil). „MoJo a Go-Go“. Quill. 18–21-bet. ISSN 0033-6475.
{{cite magazine}}: CS1 maint: date format () - ↑ Marymont, Kate (10–fevral 2006–yil). „How They Did It: Fort Myers' "mojo" journalists search out news at the neighborhood level, identify community contributors“. Gannett News Watch. 21–aprel 2008–yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 22–may 2008–yil.
{{cite magazine}}: CS1 maint: date format () - ↑ Martyn, Peter H (1–aprel 2009–yil). „The Mojo in the Third Millennium: Is multimedia journalism affecting the news we see?“. Journalism Practice. 3-jild, № 2. 196–215-bet. doi:10.1080/17512780802681264.
{{cite magazine}}: CS1 maint: date format () - ↑ Podger. „Benefits of going 'mojo'“. Mobile Journalism Manual: The Guide for Reporters and Newsrooms. 2022-yil 8-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 22-avgust.
- ↑ „Joi Ito's Moblogging, Blogmapping and Moblogmapping related resources as of 1/18/2003 18:00“. wearcam.org. Qaraldi: 2018-yil 3-avgust.
- ↑ „Wearcam Helps Address Privacy Issue - The Tech“. tech.mit.edu. 2022-yil 9-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 22-avgust.
- ↑ „How AJ+ reported from Baltimore using only mobile phones“ (en). Poynter. Qaraldi: 2018-yil 3-sentyabr.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Media related to Mobile Journalism at Wikimedia Commons