Mixail Lazarev yodgorligi Sochi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Mixail Petrovich Lazarev haykali — Antarktida kashfiyotchilaridan biriga oʻrnatilgan yodgorlik. U 1812-yilgi Rossiya Vatan urushi qatnashchisi, Rossiya dengiz qoʻmondoni, admiral, navigator, Qora dengiz floti qoʻmondoni boʻlgan. Haykal Sochi shahrining Lazarevskiy tumanida oʻrnatilgan.

Joylashuvi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yodgorlik Sochi shahrining Lazarevskiy tumanida, tuman temir yoʻl vokzalining Lazarevskaya bekati hududida joylashgan[1][2].

Yodgorlikni oʻrnatish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yodgorlik 1954-yilda monumental haykaltarosh I.P. Shmagun loyihasi boʻyicha oʻrnatilgan[3][4][5][6][7].

Meʼmoriy kompozitsiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yodgorlik balandligi 2,5 metr boʻlgan tabiiy toshdan yasalgan tagkursiga oʻrnatilgan boʻlib, uning poyiga temir langar oʻrnatilgan. Tagkursiga harbiy kiyimdagi Lazarevning bronza byusti oʻrnatilgan. Haykalning balandligi 1 metr 10 santimetr[8]. Poydevorga biriktirilgan marmar lavhada shunday yozuv bor:

Admiral Mixail Petrovich Lazarev 1788 - 1851[9].

Yodgorlikning demontaj qilinishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1990-yil avgust oyida Lazarevskoye qoʻrgʻoni tuman deputatlari Kengashi sessiyasida Qora dengiz „Adige Xase“ shapsuglari jamoat tashkilotining murojaatidan soʻng yodgorlikni koʻchirishga qaror qilingan.Tashkilot haykalni Lazarevning tugʻilgan vatani Vladimir shahriga koʻchirishni talab qilgan[10][11][12][13].

Qayta oʻrnatilishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Lazarevskiy tumani maʼmuriyati rahbarining 2003-yil 6-iyundagi 102-R-son buyrugʻi bilan 2003-yil 12-iyunda tantanali ibodat va mitingdan soʻng M.P. Lazarev haykali buzilishdan oldin boʻlgan joyiga qayta oʻrnatilib ochildi[14][15].

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. M.Vostrishev. Vsyo o Sochi. Istoriya i dostoprimechatelnosti. M. Algoritm 2016 g. ISBN: 978-5-4438-0592
  2. „Не скажет ни камень, ни якорь, ни крест?..“. vladimir.kp.ru (2011-yil 21-aprel). Qaraldi: 2021-yil 27-fevral.
  3. A.Ivanov, P.Mixaylov. „Sovetskoe Chernomore“ M.1956 god.. Izd „Morskoy transport“. Str. 249.
  4. M. Yu. Kruglova „Sochi chernomorskaya Rivera Rossii. istoricheskiy putevoditel“ m.2015 g.
  5. „История Сочи | Obratnaya storona Sochi“ (ru-RU). 2021-yil 2-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 27-fevral.
  6. „Объект культурного наследия“. ru_monuments.toolforge.org. Qaraldi: 2021-yil 4-mart.
  7. „Культурное наследие России/Краснодарский край/Сочи (Лазаревский район)“ (ru). ru.wikivoyage.org. 2020-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 4-mart.
  8. Министерство культуры СССР. „Паспорт памятника“ (русский).
  9. Анжела Аджар. „Памятники монументального искусства города Сочи“ (ru-RU). Архитектура Сочи (2014-yil 3-avgust). 2021-yil 23-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 28-fevral.
  10. Т.П. Хлынина, Е.Ф. Кринко. [http://www.ssc-ras.ru/ckfinder/userfiles/files/North%20Caucasus%20history(2).pdf „ИСТОРИЯ, ПОЛИТИКА И НАЦИЕСТРОИТЕЛЬСТВО НА СЕВЕРНОМ КАВКАЗЕ“] (русский). Ростов-на-Дону Издательство ЮНЦ РАН 2014 г.. 2020-yil 8-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 27-fevral.
  11. A.V Siver. Shapsugi : etnicheskaya istoriya i identifikatsiya. Poligrafservis i T. 2002 G.
  12. „Памятник войне“ (ru). Известия (2003-yil 1-avgust). Qaraldi: 2021-yil 27-fevral.
  13. „Герои или кровопийцы? Памятники покорителям горских народов на Кавказе“ (ru). RFE/RL. 2021-yil 18-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 27-fevral.
  14. Кавказский Узел. „Мониторинг положения этнических меньшинств в Краснодарском крае“. Кавказский Узел. 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 27-fevral.
  15. „⛲История создания Лазаревского (Сочи). Адмирал Лазарев👨‍✈️“ (ru). Яндекс Дзен | Blogerskaya platforma. Qaraldi: 2021-yil 27-fevral.