Mitoxondriyaning elektron transport zanjiri

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Elektron transport zanjiri mitoxondriyadagi yemiriluvchi fosforilash jarayonida ishtirok etadi. Krebs siklida hosil bo'lgan suksinat va NADH mitoxondriyaning membranalar aro boshligida elektro-kimyoviy potentsialini yaratishda ishtirok etadi.

Mitoxondriyaning elektron transport zanjiri (kiskacha ETZ) - bu mitoxondriyaning membranasida joylashgan oqsillar sistemasi. ETZning asosiy funksiyasi - bu NADHdan proton olib uning kislorodga berish, bunda mitoxondriyaning membranalar aro boshligida protonalar soni oshib, u yerda elektrokimyoviy potentsial paydo bo'ladi. Elektrokimyoviy potentsial esa ATFning hosil qilishida ishtirok etadi.

Eukaryotik mitokondriyada elektron transport zanjiri NADH oksidlanishidan va kompleks I (NADH degidrogenazasi) da ubixinon Q ning qaytarilishi bilan boshlanadi. Keyingi kompleks II (Suksinat degidrogenazasi) suktsinatni fumaratgacha oksidlantiradi va ubixinonni qaytaradi. Ubixinon Q oksidlanib, sitoxrom c ni kompleks III (Sitoxrom bc kompleksi) da qayta tiklaydi. Zanjirning oxirida murakkab kompleks IV (Sitoxrom c oksidazasi) elektronlarni sitoxrom c dan kislorodga uzatib suv hosil qilishda ishtirok etadi. Reaksiya natijasida, har bir chiqarilgan 6 ta proton va 6 ta elektronga 1 O2 molekulasi va 10 NADH molekulasining ishlatilishi sababli 2 ta suv molekulasi chiqariladi.

Hosil bo'lgan elektron-kimyoviy potentsial ATF-sintaza fermenti yordamida ATF energiyasiga o'tkaziladi.