Michael Foster (fiziolog)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Sir Michael Foster
Tugʻilgan yili 1836-yil 8-mart
Vafot etgan yili 1907-yil 29-yanvar
Mutaxassisligi fiziolog

Ser Maykl Foster KCB FRS VMH (1836-yil 8-mart — 1907-yil 29-yanvar) — ingliz fiziologi . U Kembrij biologik maktabini tashkil qilishda muhim rol oʻynagan va Qirollik jamiyati kotibi sifatida ishlagan.

Biografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Foster 1836-yil mart oyida Xantingdonshir shtatining Xantingdon shahrida tugʻilgan. U Londondagi Huntingdon grammatika maktabi va Universitet kolleji maktabida tahsil olgan. 1859-yilda tibbiyot fakultetini tamomlagandan soʻng, u oʻz tugʻilgan shahrida amaliyotni boshladi, lekin 1867-yilda Londonga qaytib keldi, London Universitet kollejida amaliy fiziologiya oʻqituvchisi boʻlib, ikki yildan soʻng u professor boʻldi. 1870-yilda u Kembrijdagi Triniti kolleji tomonidan fiziologiya boʻyicha praektorlik lavozimiga tayinlandi va oʻn uch yildan soʻng u universitetda yangi tashkil etilgan fiziologiya kafedrasining birinchi xodimi boʻlib, uni 1903-yilgacha boshqargan Uning Kembrijdagi eng mashhur talabalaridan biri Charlz Skott Sherrington boʻlib, u 1932-yilda Nobel mukofotini qoʻlga kiritgan.

U birinchi boʻlib 1864-yilda Cyrus Read Edmondsning qizi Jorjina Edmondsga uylandi. 1869-yilda vafotidan keyin u ikkinchi marta, 1872-yilda Xantingdonlik Jorj Rustning qizi Margaret Rustga uylandi. U Nine Wells House, Great Shelford, Gog Magog tepaliklarida, doʻsti va fiziolog hamkasbi WH Gaskell qarshisida yashagan.[1]

Karyera[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ser Maykl Foster, Jon Kolyer

U oʻqituvchi va maʼmur sifatida aʼlo darajada ishlagan va Kembrij biologiya maktabini tashkil etish va rivojlantirishda juda katta hissa qoʻshgan. 1881-yildan 1903-yilgacha u Qirollik jamiyati kotiblaridan biri boʻlgan va shu lavozimda Britaniyada biologiyani oʻrganishga keng taʼsir koʻrsatgan. 1899-yil tugʻilgan kunida u Vanna ordeni (KCB) ritsar qoʻmondoni etib tayinlandi va 1899-yil sentyabr oyida Doverdagi yigʻilishda Britaniya Uyushmasi prezidenti boʻlib ishladi.

Foster 1900 -yil fevralida boʻlib oʻtgan qoʻshimcha saylovda parlamentda London universiteti vakili etib saylandi va oʻsha yilning oxirida boʻlib oʻtgan 1900-yilgi umumiy saylovda raqibsiz qaytdi. U Liberal Unionistlar partiyasi tarafdori boʻlib, ittifoqchi sifatida qaytgan boʻlsa-da, uning siyosiy harakati partiyaviy mulohazalar bilan belgilanmagan va u liberalizmga moyil boʻlgan. U parlamentda muhim rol oʻynamadi va 1902-yilda isteʼfoga chiqish istagini bildirdi, lekin 1906-yilgi keyingi saylovga qadar qoldi, u yerda u qayta saylanish uchun qatnashdi, ammo magʻlub boʻldi.

U Tomas Genri Xakslining ilmiy xotiralari jurnalining E. Rey Lankester bilan birgalikda muharriri edi. Uning asosiy asarlari standart asarga aylangan "Fiziologiya darsligi" (1876) va San-Frantsiskodagi Kuper tibbiyot kollejida oʻqilgan maʼruzalardan iborat boʻlgan "16, 17 va 18-asrlarda fiziologiya tarixi boʻyicha maʼruzalar" (1901). U 1902-yilda Amerika falsafiy jamiyatiga aʼzo etib saylangan[2]

U 1907-yilda Londonda toʻsatdan vafot etdi.

Irislar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Foster, shuningdek, koʻplab iris turlarining binomial muallifi edi.[3] U taqdim etgan koʻplab irislardan biri Iris lineata Foster ex Regel[4][5] (yoki A.Regel), dastlab Gartenflora (1887) da tasvirlangan va nashr etilgan[4] va keyinchalik Curtis’s Botanical Magazineʼda keltirilgan. (1888).[6]

Iris fosteriana turi 1881-yilda Aitchison tomonidan Foster nomi bilan atalgan.[7][8]

The standard author abbreviation Foster is used to indicate this person as the author when citing a botanical name.[17]

Britaniya Iris jamiyati 1926-yilda Foster memorial plaketini joriy etish bilan uning muhim hissasini tan oldi. Bu kumushdan yasalgan medal boʻlib, Londonning Toye & Co. tomonidan belgilab qoʻyilgan, bir tomonida Fosterning oval portreti boʻlgan barelyefida quyma, iris toʻshagida, tepasida „Xotirada ser Maykl Foster 1836-1907“ deb yozilgan banner. '. Boshqa tomon esa mukofot sohibini aniqladi. Dastlabki mukofotlanganlar orasida 1927-yilda Jorj Yeld VMH, amerikalik Jon Vister va fransuz Serafin Mottet bor edi. 1936-yilda u rassom Uilyam Kaparnga berildi .[9] Bu mukofot yigirma birinchi asrgacha davom etdi.[10]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ https://www.parksandgardens.org/places/nine-wells-house-great-shelford Nine Wells House, Great Shelford www.parksandgardens.org, retrieved 8 January 2021
  2. ↑ „APS Member History“. search.amphilsoc.org. Qaraldi: 2021-yil 19-may.
  3. ↑ „Hybridizer Sir Michael Foster“. wiki.irises.org (2012-yil 18-may). Qaraldi: 2014-yil 15-avgust.
  4. ↑ 4,0 4,1 Iris lineata was originally described and published in Gartenflora XXXXVI. (1887) 201, t. 1244. „Name – Iris lineata Foster ex Regel“. Tropicos. Missouri Botanical Garden. Qaraldi: 2013-yil 15-mart.
  5. ↑ „Plant Name Details for Iris lineata Foster ex Regel“. IPNI. Qaraldi: 2013-yil 15-mart.
  6. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named curtis
  7. ↑ Foster. „Bulbous Irises“ 44–45. Forgotten Books (1945). Qaraldi: 2014-yil 20-avgust.
  8. ↑ Ray Desmond (25 February 1994) Dictionary of British And Irish Botantists And Horticulturalists Including plant collectors, flower painters and garden designers Google Booksda
  9. ↑ „FULL DETAILS FOR LOT 599 - MARTEL MAIDES“. www.martelmaidesauctions.com. 2021-yil 31-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-iyul.
  10. ↑ „InfoFosterMemorialPlaque < Main < Iris Wiki“. wiki.irises.org. Qaraldi: 2021-yil 1-avgust.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Michael_Foster_(fiziolog)&oldid=3138073" dan olindi