Andoza:Yaxshi maqola: Versiyalar orasidagi farq

Tarixni interaktiv tarzda koʻrib chiqish

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi

Inline

24-Dekabr 2019, 14:18 dagi koʻrinishi

Alkinlar — molekulasida uchlamchi bogʻ boʻlgan atsetilen qatori toʻyinmagan uglevodorodlari, umumiy formulasi C_nH_2n-2. Ularning birinchi vakili atsetilen CH≡CH dir. Atsetilendagi vodorod metil radikallar bilan almashtirilsa, molekulasida uchlamchi bogʻ boʻlgan gomologik qator hosil boʻladi. Uning birinchi gomologi metilatsetilen CH₃-C≡CH; ikkinchisi etilatsetilen CH3-CH2-C≡CH va hokazo. Xalqaro nomenklatura boʻyicha atsetilen qatori uglevodorodlarni nomlashda ularga muvofiq keladigan alkanning -an qoʻshimchasi oʻrniga -in qoʻshimchasi qoʻyiladi. Alkinlar tabiatda uchramaydi, ular asosan alkanlar va kalsiy karbiddan olinadi. Alkinlar uchun birikish, polimerlanish, oʻrin olish va oksidlanish reaksiyalari xosdir. Alkinlarning oldingi uchta aʻzosi gazlar, C₅H₈ dan boshlab suyuq moddalar, yuqori alkinlar (C₁₆H₃₀) esa qattiq moddalar. Alkinlar alkenlar kabi suvdan yengil, suvda kam eriydi, organik eritmalarda yaxshi eriydi. Alkinlar va ularning hosilalaridan kundalik hayotda, texnikada keng qoʻllaniladigan: sirka aldegidi, sirka kislotasi, benzol, polivinilxlorid, poliakrilonitril, vinilatsetilen, sintetik kauchuk va boshqa moddalar olinadi.

davomi...

Arxiv

7-Dekabr 2019, 01:13 dagi koʻrinishi manbasini koʻrish Malikxan (munozara \| hissa) Rasmiyatchilar, Interfeys administratorlari, Administratorlar 67 480 edits Tahrir izohi yoʻq Teglar: Mobil qurilma orqali Mobil sayt orqali ← Avvalgi tahrir		24-Dekabr 2019, 14:18 dagi koʻrinishi manbasini koʻrish Malikxan (munozara \| hissa) Rasmiyatchilar, Interfeys administratorlari, Administratorlar 67 480 edits Tahrir izohi yoʻq Teglar: Mobil qurilma orqali Mobil sayt orqali Keyingi tahrir →
Qator 1:		Qator 1:
	[[Fayl:Acetylene-3D-vdW.png\|right\|170px\|[[Atsetilen]]ning 3D modeli]]		[[Fayl:Acetylene-3D-vdW.png\|right\|170px\|[[Atsetilen]]ning 3D modeli]]
	'''[[Alkinlar]]''' — molekulasida uchlamchi bogʻ boʻlgan atsetilen qatori toʻyinmagan [[uglevodorodlar]]i, umumiy formulasi [[Uglerod\|C]]<sub>n</sub>[[Vodorod\|H]]<sub>2n-2</sub>. Ularning birinchi vakili atsetilen CH≡CH dir. Atsetilendagi [[vodorod]] metil radikallar bilan almashtirilsa, [[molekula]]sida uchlamchi bogʻ boʻlgan gomologik qator hosil boʻladi. Uning birinchi gomologi metilatsetilen ''CH<sub>3</sub>-C≡CH''; ikkinchisi etilatsetilen ''CH3-CH2-C≡CH'' va hokazo. Xalqaro nomenklatura boʻyicha atsetilen qatori uglevodorodlarni nomlashda ularga muvofiq keladigan alkanning ''-an'' qoʻshimchasi oʻrniga ''-in'' qoʻshimchasi qoʻyiladi. Alkinlar tabiatda uchramaydi, ular asosan alkanlar va kalsiy karbiddan olinadi.		'''[[Alkinlar]]''' — molekulasida uchlamchi bogʻ boʻlgan atsetilen qatori toʻyinmagan [[uglevodorodlar]]i, umumiy formulasi [[Uglerod\|C]]<sub>n</sub>[[Vodorod\|H]]<sub>2n-2</sub>. Ularning birinchi vakili atsetilen CH≡CH dir. Atsetilendagi [[vodorod]] metil radikallar bilan almashtirilsa, [[molekula]]sida uchlamchi bogʻ boʻlgan gomologik qator hosil boʻladi. Uning birinchi gomologi metilatsetilen ''CH<sub>3</sub>-C≡CH''; ikkinchisi etilatsetilen ''CH3-CH2-C≡CH'' va hokazo. Xalqaro nomenklatura boʻyicha atsetilen qatori uglevodorodlarni nomlashda ularga muvofiq keladigan alkanning ''-an'' qoʻshimchasi oʻrniga ''-in'' qoʻshimchasi qoʻyiladi. Alkinlar tabiatda uchramaydi, ular asosan alkanlar va kalsiy karbiddan olinadi. Alkinlar uchun birikish, [[polimerlanish]], oʻrin olish va oksidlanish reaksiyalari xosdir. Alkinlarning oldingi uchta aʻzosi [[gazlar]], C<sub>5</sub>H<sub>8</sub> dan boshlab suyuq moddalar, yuqori alkinlar (C<sub>16</sub>H<sub>30</sub>) esa qattiq moddalar. Alkinlar [[alkenlar]] kabi suvdan yengil, suvda kam eriydi, organik eritmalarda yaxshi eriydi. Alkinlar va ularning hosilalaridan kundalik hayotda, [[texnika]]da keng qoʻllaniladigan: [[sirka aldegidi]], sirka kislotasi, [[benzol]], [[polivinilxlorid]], poliakrilonitril, vinilatsetilen, sintetik kauchuk va boshqa moddalar olinadi.