Pargali Ibrohim posho: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Tarixni interaktiv tarzda koʻrib chiqish
← Avvalgi tahrirKeyingi tahrir →
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
VizualVikimatn
k Umarxon III Pargalı Ibrohim Posho sahifasini Pargali Ibrohim poshoga koʻchirdi
Tahrir izohi yoʻq
Qator 1: Qator 1:
{{Davlat arbobi
{{manba}}
⚫
|ismi = Pargali Ibrohim posho

{{Shaxsiyat
⚫
|ismi = Pargalı Ibrohim Podshoh
|asl ismi = Pargalı Damat İbrahim Paşa
|asl ismi = Pargalı Damat İbrahim Paşa
|portret = Paragli_Ibrahim_pasa.jpg
|tasvir = Paragli_Ibrahim_pasa.jpg
|eni = 300px
|uzunlik = 300px
|tavsif = [[Usmoniylar imperiyasi]] bosh vaziri
|lavozimi = [[Usmonlilar imperiyasi Buyuk vazirlarining roʻyxati|Usmoniylar imperiyasi bosh vaziri]]
|monarx = [[Sulaymon I]]
|boshlanish davri = [[1523-yil]]
|tugash davri = [[1536-yil]]gacha
⚫
|oʻtmishdoshi = [[Piri Mehmed posho]]
⚫
|vorisi = [[Ayas Mehmed posho]]
|tavallud sanasi = {{birth date|1493|11|6}}
|tavallud sanasi = {{birth date|1493|11|6}}
|tavallud joyi = [[Parga]], [[Usmoniylar imperiyasi]]
|tavallud joyi = [[Parga]], [[Usmoniylar imperiyasi]]
|vafot sanasi = {{death date and age|1536|3|15|1493|11|6}}
|vafot sanasi = {{death date and age|1536|3|15|1493|11|6}}
|vafot joyi = [[Istanbul]], [[Usmoniylar imperiyasi]]
|vafot joyi = {{VafotJoyi|Istanbul}}, [[Usmoniylar imperiyasi]]
|turmush ortogi = Hadicha Sulton
|xotini = Hadicha Sulton
|bolalari = Usmon, Hurijahon
|bolalari = Usmon, Hurijahon
}}
}}
'''Ibrohim Posho''' (Paşa degani oʻzbek tilida vazir deb tarjima qilinadi) ([[1493]], Porgʻa — [[15-mart]] [[1536]], [[İstanbul]]) - [[Usmonli Davlati]]ning eng nomdor va turk davlati tarixida buyuk izlar qoldirgan davlat arbobi [[Qonuni Sulton Sulaymon]]ning Vaziri-Aʼzami va Xodicha Sultonning erisi. U hozirgi [[Gretsiya]]da joylashgan [[Parga qishlogʻi]]da tugʻilgan. Shu sababdan Pargali Ibrohim Paşa nomi bilan chaqirilgan. Shuningdek, I.Sulaymonga yaqin inson sifatida davlat mansablaridan yuqori pogʻonalarga koʻtarilgani uchun Maqbul Ibrohim Paşa nomi bilan tanilgan, ammo uning oʻlimidan keyin Maktul Ibrohim Paşa laqabi berilgan.
'''Ibrohim Posho''' ([[1493]], Porgʻa — [[15-mart]] [[1536]], [[İstanbul]]) - [[Usmonlilar imperyasi]]ning eng nomdor va turk davlati tarixida buyuk izlar qoldirgan davlat arbobi [[Qonuni Sulton Sulaymon]]ning Vaziri-Aʼzami va Xodicha Sultonning erisi. U hozirgi [[Gretsiya]]da joylashgan [[Parga qishlogʻi]]da tugʻilgan. Shu sababdan Pargali Ibrohim Paşa nomi bilan chaqirilgan. Shuningdek, I.Sulaymonga yaqin inson sifatida davlat mansablaridan yuqori pogʻonalarga koʻtarilgani uchun Maqbul Ibrohim Paşa nomi bilan tanilgan, ammo uning oʻlimidan keyin Maktul Ibrohim Paşa laqabi berilgan.


== Yoshligi ==
== Yoshligi ==
Qator 23: Qator 26:
Undan keyin yana davlat sharqida chiqqan alavi-turkmanlar qoʻzgʻolonini bostirish uchun vazifalantirildi va uning olib borgan tadbirlari natijasida isyon bostirildi. I.Vena Gʻalabasi bilan tugagan 2.Vengriya safariga ham chiqdi. [[Avstriya]] imperatorining Usmonli sadraʼzamiga tenglashtirilgan [[1533-yil]]dagi Istanbul Kelishuvini ham shaxsan oʻzi olib bordi. Bu kelishuv Ibrohimning sayi-harakatlari natijasida Usmonli Davlati foydasiga hal qilindi.<br />
Undan keyin yana davlat sharqida chiqqan alavi-turkmanlar qoʻzgʻolonini bostirish uchun vazifalantirildi va uning olib borgan tadbirlari natijasida isyon bostirildi. I.Vena Gʻalabasi bilan tugagan 2.Vengriya safariga ham chiqdi. [[Avstriya]] imperatorining Usmonli sadraʼzamiga tenglashtirilgan [[1533-yil]]dagi Istanbul Kelishuvini ham shaxsan oʻzi olib bordi. Bu kelishuv Ibrohimning sayi-harakatlari natijasida Usmonli Davlati foydasiga hal qilindi.<br />
[[Eron]]ning [[Safaviylar]]iga qarshi jangda birinchi safda joy oldi va [[Tabriz]] shahri egallandi. Tabrizdan keyin I.Sulaymonning qoʻshinlari bilan birlashib [[Bagʻdod]]ni egallashdi.<br />
[[Eron]]ning [[Safaviylar]]iga qarshi jangda birinchi safda joy oldi va [[Tabriz]] shahri egallandi. Tabrizdan keyin I.Sulaymonning qoʻshinlari bilan birlashib [[Bagʻdod]]ni egallashdi.<br />
Ibrohimning usmonli davlatidagi kuch-qudrati alohida diqqatga sazovordir. U davlatning eng oliy maqomi boʻlmish lashkarboshi boʻlganida oʻsha paytdagi davlat ramzlari 4 ta boʻlib, u 7 taga chiqarilgan va shu 7 ta ramzlardan 6 tasini Ibrohimga berilgan. Hukmdor oʻziga faqat 1 ta ramzni qoldirib, u ham boʻlsa, islom xalifaligi ramzi boʻlgan. Yana baʼzi bir manbalarga koʻra, Ibrohimning Sulaymonning singlisiga uylangani unga davlatda qudratli boʻlishiga yordam bergan. Ammo bu unchalik ham toʻgʻri emas. Ibrohimning yana xorij tillarini va madaniyatini bilishi ham unga davlat boshqarishida juda koʻp yordam bergan. Hozirga davrga qiyos qilib aytiladigan boʻlsa, Ibrohim usmonli davlatining tashqi ishlari vaziri ham hisoblangan. Davlatning butunlay tashqi masalalari Ibrohimning tamoman boshqaruvida boʻlgan. Istanbul Kelishuvida sadraʼzam sifatida Avstriya Imperatoriga tenglashtirilgan.
Ibrohimning usmonli davlatidagi kuch-qudrati alohida diqqatga sazovordir. U davlatning eng oliy maqomi boʻlmish lashkarboshi boʻlganida oʻsha paytdagi davlat ramzlari 4 ta boʻlib, u 7 taga chiqarilgan va shu 7 ta ramzlardan 6 tasini Ibrohimga berilgan. Hukmdor oʻziga faqat 1 ta ramzni qoldirib, u ham boʻlsa, islom xalifaligi ramzi boʻlgan. Yana baʼzi bir manbalarga koʻra, Ibrohimning Sulaymonning singlisiga uylangani unga davlatda qudratli boʻlishiga yordam bergan. Ammo bu unchalik ham toʻgʻri emas. Ibrohimning yana xorij tillarini va madaniyatini bilishi ham unga davlat boshqarishida juda koʻp yordam bergan. Hozirga davrga qiyos qilib aytiladigan boʻlsa, Ibrohim usmonli davlatining tashqi ishlari vaziri ham hisoblangan. Davlatning butunlay tashqi masalalari Ibrohimning tamoman boshqaruvida boʻlgan. Istanbul Kelishuvida sadraʼzam sifatida Avstriya Imperatoriga tenglashtirilgan.<ref>Jenkins1911</ref><ref>[http://www.theottomans.org/ Usmoniylar imperiasi]</ref>


== Manbalar ==
== Manbalar ==
{{Manbalar}}
{{Manbalar}}
⚫
{{ottoman-bio-stub}}

== Havolalar ==
* [http://www.theottomans.org/ Usmoniylar imperiasi]

{| class="wikitable" style="margin: 0.5em auto; clear: both; font-size:95%;"
|- style="text-align: center;"
{{Place box
⚫
|avval = [[Piri Mehmed Posho]]
|unvon= [[Tasvir:Sadrazamlik-nisanlari.svg|25px]]<br /> [[Usmonlilar imperiyasi Buyuk vazirlarining roʻyxati|Usmonli buyuk vaziri]]
|yıllar= 27 iyun 1523 - 14 Mart 1536
⚫
|keyin= [[Ayas Mehmed Posho]]}}
|}<noinclude>

<!-- (Nasib qilsa, mavzu davom etadi :) Hozircha shu, uxlashim kerak endi. -->


⚫
{{bio-stub}}

29-Iyul 2019, 18:18 dagi koʻrinishi

Pargali Ibrohim posho
Pargalı Damat İbrahim Paşa
Usmoniylar imperiyasi bosh vaziri
Mansab davri
1523-yil – 1536-yilgacha
Monarx Sulaymon I
Oʻtmishdoshi Piri Mehmed posho
Vorisi Ayas Mehmed posho
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 6-noyabr 1493-yil
Parga, Usmoniylar imperiyasi
Vafoti 15-mart 1536-yil(1536-03-15)
(42 yoshda)
Istanbul, Usmoniylar imperiyasi
Turmush oʻrtogʻi Hadicha Sulton
Bolalari Usmon, Hurijahon

Ibrohim Posho (1493, Porgʻa — 15-mart 1536, İstanbul) - Usmonlilar imperyasining eng nomdor va turk davlati tarixida buyuk izlar qoldirgan davlat arbobi Qonuni Sulton Sulaymonning Vaziri-Aʼzami va Xodicha Sultonning erisi. U hozirgi Gretsiyada joylashgan Parga qishlogʻida tugʻilgan. Shu sababdan Pargali Ibrohim Paşa nomi bilan chaqirilgan. Shuningdek, I.Sulaymonga yaqin inson sifatida davlat mansablaridan yuqori pogʻonalarga koʻtarilgani uchun Maqbul Ibrohim Paşa nomi bilan tanilgan, ammo uning oʻlimidan keyin Maktul Ibrohim Paşa laqabi berilgan.

Yoshligi

Baʼzi bir tarix kitoblarida uning italyan yoki rumlik ekanligi aytiladi. Uning otasi baliqchi boʻlib oʻzi bolaligida dengiz qaroqchilari tomonidan oʻgʻirlab ketilgan va Anadolu yerlariga olib kelinib u yerda bir dul qolgan xotinga sotilgan. Oʻziga toʻq boy boʻlgan bu xotin Ibrohimning har tomonlama mukammal yetishishiga sababchi boʻlgan. Shu paytlarda Yovuz Salimning oʻgʻli Sulaymon hokimlik qilayotgan hududda, uning oʻzi bilan tanishgan. Baʼzi rivoyatlarga koʻra, Ibrohimning yaxshi skripka chalgani aytiladi va shu xususiyat ularning ilk tanishishiga sababchi boʻlgan.

Faoliyati

Vazir Ibrohim juda tez yuqori mansablarga chiqadi. Eng boshida Xosxona (hukmdorlarning alohida ish va yashash joyi) boshligʻi, keyinchalik esa I.Sulaymoning ishonchi qozongani uchun va davlatdagi muvaffaqiyatlaridan keyin tez bir shaklda Usmonli davlatining eng yuqorida martabalariga erishdi. Sadraʼzam, Anadolu va Rumeli beylarbeyi unvonini oldi. Usmonli Davlatining lashkarboshisi va podshohning boshi vaziri martabasiga keldi. 1521-yilda Belgradning bosib olinishida, undan keyin 1522-yilda Rodos jangida muhim oʻrinlarni oldi. Shundan keyin sadraʼzam boʻldi. Misrda chiqqan itoatsizlik qoʻzgʻoloni oldini oldi va u yerda tinchlikni saqladi. Shu bilan birga Misr beylar beyi unvoni ham berildi. Misrda bir qancha islohotlarni amalga oshirdi. Vengriyadagi Mohach jangi uning roli juda katta boʻldi va juda qisqa muddat ichida jangni gʻalaba bilan yakunladilar.
Undan keyin yana davlat sharqida chiqqan alavi-turkmanlar qoʻzgʻolonini bostirish uchun vazifalantirildi va uning olib borgan tadbirlari natijasida isyon bostirildi. I.Vena Gʻalabasi bilan tugagan 2.Vengriya safariga ham chiqdi. Avstriya imperatorining Usmonli sadraʼzamiga tenglashtirilgan 1533-yildagi Istanbul Kelishuvini ham shaxsan oʻzi olib bordi. Bu kelishuv Ibrohimning sayi-harakatlari natijasida Usmonli Davlati foydasiga hal qilindi.
Eronning Safaviylariga qarshi jangda birinchi safda joy oldi va Tabriz shahri egallandi. Tabrizdan keyin I.Sulaymonning qoʻshinlari bilan birlashib Bagʻdodni egallashdi.
Ibrohimning usmonli davlatidagi kuch-qudrati alohida diqqatga sazovordir. U davlatning eng oliy maqomi boʻlmish lashkarboshi boʻlganida oʻsha paytdagi davlat ramzlari 4 ta boʻlib, u 7 taga chiqarilgan va shu 7 ta ramzlardan 6 tasini Ibrohimga berilgan. Hukmdor oʻziga faqat 1 ta ramzni qoldirib, u ham boʻlsa, islom xalifaligi ramzi boʻlgan. Yana baʼzi bir manbalarga koʻra, Ibrohimning Sulaymonning singlisiga uylangani unga davlatda qudratli boʻlishiga yordam bergan. Ammo bu unchalik ham toʻgʻri emas. Ibrohimning yana xorij tillarini va madaniyatini bilishi ham unga davlat boshqarishida juda koʻp yordam bergan. Hozirga davrga qiyos qilib aytiladigan boʻlsa, Ibrohim usmonli davlatining tashqi ishlari vaziri ham hisoblangan. Davlatning butunlay tashqi masalalari Ibrohimning tamoman boshqaruvida boʻlgan. Istanbul Kelishuvida sadraʼzam sifatida Avstriya Imperatoriga tenglashtirilgan.[1][2]

Manbalar

  1. ↑ Jenkins1911
  2. ↑ Usmoniylar imperiasi

Andoza:Ottoman-bio-stub 

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Pargali_Ibrohim_posho&oldid=2048405" dan olindi