Mary Bell
Mary Flora Bell (1957-yil 26-mayda tugʻilgan)[1] – 1968-yilda Nyukasl-apon Tayn shahrining ichki chekkasidagi Skotsvudda oʻsmirlik davrida ikki maktabgacha yoshdagi bolalarni oʻldirgan ingliz ayol[2]. Birinchi qotillik u 10 yoshida sodir boʻlgan. Ikkala holatda ham Bell jabrlanuvchiga uning tomogʻi ogʻriyotgani haqida xabar berdi va u uni boʻgʻib oʻldirishdan oldin u massaj qilishini aytdi[3].
Yoshlik[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bellning onasi Elizabeth „Betti“ Bell taniqli mahalliy fohisha boʻlib, u koʻpincha uyida boʻlmagan, ishlash uchun tez-tez Glazgoga borar edi. Mary uning ikkinchi farzandi boʻlib, Betty 17 yoshida tugʻilgan[4]. Mary biologik otasining kimligi nomaʼlum[5]. Mary hayotining koʻp qismida otasini Willam „Billy“ Bell deb hisoblagan[6], zoʻravon alkogol va odatiy jinoyatchi, shu jumladan qurolli talonchilik uchun hibsga olingan. Biroq, William Bell onasiga uylanganida u goʻdak edi va u uning biologik otasimi yoki yoʻqmi nomaʼlum[7].
Temperament[tahrir | manbasini tahrirlash]
Uyda ham maktabda ham Mary bezovtalangan va oldindan aytib boʻlmaydigan xatti-harakatlarning koʻplab belgilarini, jumladan, kayfiyatning keskin oʻzgarishi va toʻshakda surunkali namlanishni koʻrsatdi[9]. Maʼlumki, u boshqa bolalar – ham oʻgʻil, ham qiz bilan tez-tez urishgan va bir necha marta sinfdoshlarini yoki oʻyindoshlarini boʻgʻib oʻldirishga yoki boʻgʻishga uringan. Bir marta u yosh qizning traxeyani qum bilan toʻsib qoʻyishga harakat qilgani maʼlum. Bu zoʻravon xatti-harakatlar koʻplab bolalarni Mary[10] bilan muloqot qilishdan toʻsib qoʻygan. U boʻsh vaqtini qoʻshnining 13 yoshli qizi Norma Joys Bell (1955-1989) bilan tez-tez oʻtkazardi. Qizlar bir xil familiyaga ega boʻlishsa-da, ular qarindosh emas edi[3].
Dastlabki hujumlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
1968-yil 11-may shanba kuni Skotsvuddagi Sent-Margaret yoʻli yaqinida uch yoshli bola dovdirab, qon ketayotgan holda topildi. Keyinroq bola politsiyaga Mary Bell, Norma bilan bola oʻynayotganini foydalanilmayotgan havo hujumi shlemi bilan 7 ft. balandlikdan bolaning boshiga tomdan uloqtirgani va boshiga qattiq jarohat yetkazganini maʼlum qiladi. Qizlardan qaysi biri uloqtirib yuborganiga ishonchi komil edi. Oʻsha kuni kechqurun uchta kichkina qizning ota-onasi politsiyaga murojaat qilib, Mary ham, Norma ham qumtepada oʻynayotgan bolalarini boʻgʻib oʻldirishga uringanliklari haqida shikoyat qilishgan[11].
Qotilliklar[tahrir | manbasini tahrirlash]
1960-yillarda Nyukasl muhim shaharni yangilash loyihasini boshdan kechirdi. Shaharning koʻplab ichki tumanlarida zamonaviy uylar va kvartiralar qurish uchun Viktoriya davridagi terrasli xarobalar buzib tashlangan, biroq bir necha oilalar buzib tashlash uchun moʻljallangan binolarda istiqomat qilishgan, chunki ular kengash tomonidan uy-joy berilishini kutishgan[12].
Mahalliy bolalar koʻpincha qarovsiz uylarda yoki ularga yaqin joyda, vayronalar bilan qoplangan kengliklarda pudratchilar tomonidan vayron qilingan va qisman tozalangan yerlarda oʻynashgan[13]. Ushbu joylardan biri mahalliy bolalarga „Tin Lizzi“ nomi bilan maʼlum boʻlgan temir yoʻl liniyasiga yaqin joylashgan katta chiqindilar maydoni edi[14]. Bu chiqindi maydonga parallel boʻlgan koʻcha Avliyo Margaret yoʻli edi[15].
Martin Braun[tahrir | manbasini tahrirlash]
1968-yil 25-mayda, 11 yoshga toʻlishidan bir kun oldin Bell Sent-Margaret yoʻli, 85-uyda joylashgan qarovsiz uyning yuqori qavatidagi yotoqxonada toʻrt yoshli Martin Brownni boʻgʻib oʻldirdi[2]. Uning bu jinoyatni yolgʻiz oʻzi sodir etgani taxmin qilinmoqda. Brownning jasadi taxminan soat 3:30 da uch bola tomonidan topilgan. U chalqancha yotardi, qoʻllarini boshiga choʻzdi. Ogʻiz atrofidagi qon va koʻpik dogʻlaridan tashqari, uning tanasida zoʻravonlik alomatlari koʻrinmasdi. Tez orada voqea joyiga John Holl ismli mahalliy ishchi yetib keldi. U yurak-oʻpka reanimatsiyasi (CPR) oʻtkazishga urinib koʻrdi, ammo natija boʻlmadi[12].
Holl yurak massajini oʻtkazishga urinayotganda yotoqxona eshigi oldida ikki mahalliy qiz, 10 yoshli Mery Bell (mahalliy „May“ nomi bilan tanilgan) va uning 13 yoshli doʻsti va qoʻshnisi Norma Bell paydo boʻldi. Ikkalasini ham tezda uydan haydab chiqarishdi. Ikkalasi Martinning xolasi Rita Finlayning eshigini taqillatib, unga xabar berishdi: „ Opangizning uylaridan biri hozirgina baxtsiz hodisaga uchradi. Biz buni Martin deb oʻylaymiz, lekin buni ayta olmaymiz, chunki uning ustida qon bor.[12]“
Ertasi kuni doktor Bernard Nayt Martin Braunning jasadida oʻlimdan keyingi tekshiruv oʻtkazdi. Knight bolaning tanasida zoʻravonlik alomatlarini topa olmadi va shu sababli bolaning oʻlimi sababini aniqlay olmadi, garchi u tergovchilarning bola tabletkalarni yutish orqali zaharlanishdan vafot etgani haqidagi nazariyasini rad etishga muvaffaq boʻldi[n 1]. 7-iyun kungi tergov ochiq hukmni qaytardi[12].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Sereny (1971) p. 246
- ↑ 2,0 2,1 „17 December: 1968: Mary Bell Found Guilty of Double Killing“. BBC News (1968-yil 17-dekabr). Qaraldi: 2010-yil 12-may.
- ↑ 3,0 3,1 „The Mary Bell Affair: The Mob Will Move On; The Pain Never Can“. The Guardian (1998-yil 3-may). Qaraldi: 2021-yil 13-iyul.
- ↑ „FreeBMD: Deaths: Jun 1939“. freebmd.org.uk (2001-yil 19-sentyabr). Qaraldi: 2021-yil 16-iyul.
- ↑ Sereny, Gitta. The Case of Mary Bell: A Portrait of a Child Who Murdered. New York City: McGraw-Hill, 1973 — 191–193 bet. ISBN 978-0-413-27940-8.
- ↑ Sereny (1974) p. 74
- ↑ Sereny, Gitta. Cries Unheard: Why Children Kill: The Story of Mary Bell. New York City: Metropolitan Books, 1999 — 330–34 bet. ISBN 978-0-805-06067-6.
- ↑ Sereny (1999) p. 10
- ↑ Sereny (1971) p. 214
- ↑ „A Tough Start in Life“ (2015-yil 1-yanvar). Qaraldi: 2021-yil 22-iyul.
- ↑ Sereny (1971) pp. 87-88
- ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 Real-Life Crimes 1993.
- ↑ „The Brutal Reality of Poverty in the 60's & 70's in Newcastle“. The Chronicle (2016-yil 12-fevral). Qaraldi: 2021-yil 15-iyul.
- ↑ Bovsun. „11-year-old British Girl Committed Two Murders“ (2016-yil 18-sentyabr). Qaraldi: 2021-yil 18-iyul.
- ↑ Butler, Ivan. Murderers' England. London, England: Hale, 1973 — 20 bet. ISBN 978-0-709-14054-2.
- ↑ Real-Life Crimes 1993, s. 780.
Manba xatosi: <ref> tags exist for a group named "n", but no corresponding <references group="n"/> tag was found