Marie Yovanovitch

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Marie Yovanovitch
AQShning Ukrainadagi elchisi
Mansab davri
2016-yil 29-avgust – 2016-yil 29-avgust
Prezident

Barack Obama

Donald Trump
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi
Marie Louise Yovanovitch

1958-yil 11-noyabr
Monreal, Kvebek, Kanada
Taʼlim

Prinston universiteti (BA)

Milliy mudofaa universiteti (MS)

Marie Louise "Masha" Yovanovitch (1958-yil 11-noyabrda tugʻilgan) — kanada-amerikalik sobiq diplomat va AQSh Tashqi ishlar xizmatining nafaqadagi yuqori lavozimli xodimi[1][2]. U Davlat departamentining bir qancha lavozimlarida ishlagan, jumladan, Davlat kotibining siyosiy masalalar boʻyicha oʻrinbosarining katta maslahatchisi (2004 — 2005), AQShning Qirgʻizistondagi elchisi (2005 — 2008), AQShning Armanistondagi elchisi (2008 — 2011), kotib yordamchisining asosiy oʻrinbosari Yevropa va Yevroosiyo ishlari boʻyicha byuro (2012 — 2013) va Ukrainadagi elchi (2016 — 2019) uchun. Yovanovitch Georgetown universiteti qoshidagi Diplomatiyani oʻrganish institutida diplomat boʻlib faoliyat yuritadi[3][4]. 2020-yil 31-yanvarda u Davlat departamentidan nafaqaga chiqqani haqida xabar berildi[5][6].

Ukrainadagi elchi sifatida Yovanovitch prezident Donald Trump va uning ittifoqchilari tomonidan kuchaytirilgan fitna asosidagi tuhmat kampaniyasining nishoniga aylangan edi[7]. 2019-yilning may oyida Trump uning siyosiy raqibi, sobiq vitse-prezident va 2020-yilgi AQSh prezidentligiga nomzod Joe Bidenni tergov qilish uchun Trumpning Ukrainaga bosim oʻtkazish harakatlariga putur yetkazayotgani haqidagi Trump surrogatlarining daʼvolaridan soʻng, Yovanovitchni toʻsatdan lavozimidan chaqirib oldi[8][9]. Yovanovitchning lavozimidan chetlatilishi 2019-yil iyulida Trumpning telefon qoʻngʻirogʻi oldidan boʻlib oʻtgan, unda u Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiyga Bidenni tergov qilish uchun bosim oʻtkazishga uringan[10]. Xabarchining telefon qoʻngʻirogʻi haqidagi shikoyati va uni yashirishga urinishlaridan soʻng, AQSh Kongressi Vakillar palatasi Trumpga qarshi impichment boʻyicha surishtiruvni boshladi. Yovanovitch palata qoʻmitasining bir nechta soʻrovlarida guvohlik berdi[11][12].

Faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

AQShning Qirgʻiziston va Armanistondagi elchisi va undan keyingi xizmati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yovanovitch „diplomatik doiralarda oʻzining oʻlchovli xulq-atvori va Respublikachilar va Demokratik maʼmuriyatlarni vakillik qilishdagi tirishqoqligi bilan yaxshi tanilgan“[13]. Yovanovitch 2004-yil 20-noyabrda AQShning Qirgʻizistondagi elchisi etib tayinlangan. U 2005-yil 4-fevralda oʻz ishonch yorliqlarini taqdim etdi va bu lavozimda 2008-yil 4-fevralgacha qoldi[14]. Uning Qirgʻizistondagi elchi lavozimiga nomzodi Senat tomonidan ovoz berish orqali tasdiqlandi[15].

AQShning Ukrainadagi elchisi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Elchi Yovanovitch korruptsiyaga qarshi kurashi, jumladan, 2019-yil 1-aprelda boʻlib oʻtgan konferensiyadagi nutqi bilan mashhur edi.

Yovanovitch 2016-yil 18-mayda AQShning Ukrainadagi elchisi lavozimiga Geeff Pyatt oʻrniga nomzod sifatida eʼlon qilindi[16]. Nomzodlik ertasi kuni Senatga yuborildi va 2016-yil 14-iyulda Senatning ovozi bilan tasdiqlandi[17]. 12-avgust kuni qasamyod qilgan Yovanovitch 22-avgustda[18] Ukrainaga keldi va 2016-yil 29-avgustda ishonch yorliqlarini topshirdi.

Korrupsiyaga qarshi kurash va boshqa tadbirlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yovanovitch Ukrainani korrupsiyaga qarshi kurashishga undagan saʼy-harakatlari uchun milliy xavfsizlik hamjamiyatida hurmatga sazovor boʻlgan[19] va oʻz faoliyati davomida Ukrainada korrupsiyaga qarshi kurash boʻyicha saʼy-harakatlarni kuchaytirish uchun tuzilgan Ukraina milliy antikorrupsiya byurosini kuchaytirishga harakat qilgan. Bu saʼy-harakatlar Yovanovitchga mamlakat ichida bir qancha dushmanlar olib keldi[20]. 2019-yil mart oyida Ukraina inqirozi media markazida qilgan chiqishida Yovanovitch Ukraina hukumati korrupsiyaga qarshi kurashda yetarli muvaffaqiyatga erishmayotganini aytdi va shunday dedi: „Ukrainaning avlodda bir marta boʻladigan oʻzgarish imkoniyati hali natija bermagani tobora ayon boʻlmoqda. Ukrainaliklar kutgan yoki bunga loyiq boʻlgan korrupsiyaga qarshi yoki qonun ustuvorligi islohotlarida“[21]. 2019-yil 1-aprel kuni Yovanovitch korrupsiyaga qarshi konferensiyada soʻzga chiqib, ukrainaliklarga korrupsiyaga barham berish uchun jasorat va sadoqat uchun minnatdorchilik bildirdi[22].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Marie L. Yovanovitch“. Office of the Historian, United States Department of State. 16-oktabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-oktabr 2019-yil.
  2. Hansler. „Marie Yovanovitch: Meet the ambassador at the center of the Ukraine controversy“. CNN (10-oktabr 2019-yil). 20-oktabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-oktabr 2019-yil.
  3. LaFraniere, Sharon; Vogel, Kenneth P.; Baker, Peter. „Trump Said Ukraine Envoy Would 'Go Through Some Things.' She Has Already.“ (inglizcha). The New York Times (26-sentabr 2019-yil). 27-sentabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-sentabr 2019-yil.
  4. „Ambassador Marie L. Yovanovitch“ (inglizcha). Institute for the Study of Diplomacy, Georgetown University. 27-sentabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-sentabr 2019-yil.
  5. „Ambassador (ret.) Marie L. Yovanovitch“ (inglizcha). ISD. 27-sentabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-dekabr 2021-yil.
  6. Frias, Lauren. „Key witness in the impeachment inquiry Marie Yovanovitch retires from the State Department after being ousted following an apparent smear campaign“. Business Insider (31-yanvar 2020-yil). 1-fevral 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 31-yanvar 2020-yil.
  7. Edmondson, Catie. „Top State Department Official Confirms Smear Campaign Against Ousted Ukraine Envoy“. The New York Times (30-oktabr 2019-yil). 6-noyabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-noyabr 2019-yil.
  8. Andrew Desiderio. „Defiant Yovanovitch says she was 'kneecapped' amid Trump 'smear campaign': The ousted ambassador to Ukraine delivered key testimony to impeachment investigators“. Politico (15-noyabr 2019-yil). 25-noyabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-noyabr 2019-yil.
  9. Colby Itkowitz & Rosalind S. Helderman. „Recording of Trump calling for Yovanovitch's ouster appears to corroborate Parnas's account“ (24-yanvar 2020-yil). 24-yanvar 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-yanvar 2020-yil.
  10. Abigail Tracy. „"A Perfect Little Conspiracy Theory": The Sudden Recall of the U.S. Ambassador to Ukraine Might've Been the Beginning of the End for Trump“ (30-sentabr 2019-yil). 1-oktabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-noyabr 2019-yil.
  11. Philip Ewing. „Ambassador Yovanovitch: Trump Comments In July Call Felt Like A 'Threat'“. NPR (15-noyabr 2019-yil). 25-noyabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-noyabr 2019-yil.
  12. Abigail Tracy. „"This Is the Way Gangsters Operate": A Hero Is Born as Yovanovitch Gives Voice to Widespread Rage at State“ (15-noyabr 2019-yil). 21-noyabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-noyabr 2019-yil.
  13. Geller, Adam; Noveck, Jocelyn. „Diplomat criticized by White House known for her diligence“. Associated Press (9-oktabr 2019-yil). 27-noyabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-oktabr 2019-yil.
  14. „Marie L. Yovanovitch“. Office of the Historian, U.S. Department of State. 16-oktabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29-oktabr 2016-yil.
  15. „PN566 – Marie L. Yovanovitce – Department of State“. 109th Congress (2005–2006) (30-iyun 2005-yil). 27-oktabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-oktabr 2019-yil.
  16. White House Press Office (18-may 2016-yil). „President Obama Announces More Key Administration Posts“. Press-reliz. 16-oktabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 27-oktabr 2019-yil.
  17. „PN1493 – Nomination of Marie L. Yovanovitch for Department of State, 114th Congress (2015–2016)“. U.S. Congress (14-iyul 2016-yil). 26-sentabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-sentabr 2019-yil.
  18. „Read Marie Yovanovitch's Prepared Opening Statement From the Impeachment Hearing“ (inglizcha). The New York Times (15-noyabr 2019-yil). 21-noyabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-noyabr 2019-yil. „I arrived in Ukraine on August 22, 2016 and left Ukraine permanently on May 20, 2019.“.
  19. Miller, Greg; Dawsey, Josh; Sonne, Paul; Nakashima, Ellen. „Giuliani pursued shadow Ukraine agenda as key foreign policy officials were sidelined“. The Washington Post (24-sentabr 2019-yil). 18-dekabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-dekabr 2019-yil.
  20. Hudson, John; Demirjian, Karoun; Bade, Rachael; Sonne, Paul. „Ousted ambassador Marie Yovanovitch tells Congress Trump pressured State Dept. to remove her“. The Washington Post (11-oktabr 2019-yil). 16-noyabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-noyabr 2019-yil.
  21. Inskeep, Steve. „Who Is Former U.S. Ambassador To Ukraine Marie Yovanovitch?“. Morning Edition. NPR (11-oktabr 2019-yil). 26-oktabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-oktabr 2019-yil.
  22. „Remarks by Ambassador Marie Yovanovitch at High Anti-Corruption Court Orientation Program“ (inglizcha). U.S. Embassy in Ukraine (2-aprel 2019-yil). 25-yanvar 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-yanvar 2020-yil.