Mantakash
Matnakash (armancha: մատնաքաշ) — arman milliy noni[1][2] turli navli bugʻdoy unidan[3][4][5] qalin oval yoki yumaloq non shaklida elastik katta teshikli maydalangan va qattiq qobiqli pishiriq.
Tayyorlash jarayoni[tahrir | manbasini tahrirlash]
Matnakash xamirturushli xamirdan tayyorlanadi. Tayyorlash jarayonida xamir bir necha marta quvoriladi va bir chetga suriladi, shunda uning hajmi bir necha martaga ortadi. Tayyorlashning oxirgi bosqichida xamir yuzasi qaynoq suvda pishirilgan un bilan surtiladi, yumaloq yoki oval non olinmaguncha choʻziladi va tortning tashqi chetiga parallel ravishda barmoqlar bilan yopiq chiziq tortiladi va boʻylama. markazda parallel chiziqlar[6] mavjud. „Matnakash“ nomining oʻzi armancha „mat“ — barmoq va „yoʻtal“ — tortmoq soʻzlaridan kelib chiqqan boʻlib, uni „barmoqlar bilan choʻzilgan“ deb tarjima qilish mumkin[7].
Matnakash ham tonirlarda (Togʻli Qorabogʻ, Syunik viloyatida) va oʻchoq pechlarida (pur) (Lori viloyati, Tavush viloyatida) tayyorlanadi. Uzoq vaqt davomida taʼmini yoʻqotmaydigan lavashdan farqli oʻlaroq, matnakash saqlash uchun moʻljallanmagan, uni bir necha kun saqlash mumkin[8].
Qoʻshimcha maʼlumot[tahrir | manbasini tahrirlash]
Matnakash taʼmi 1960-yillarda Armanistonga ikki marta tashrif buyurgan amerikalik rassom Rokvell Kent hayratda qoldirgan[9]. Koʻpincha Rossiyada arman nonining bu turi notoʻgʻri "lavash" soʻzi deb ataladi, lavashning oʻzi esa „nozik lavash“ deb nomlanadi — bu notoʻgʻri va bu nonni „matnakash“ soʻzi deb atash toʻgʻri.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Irina Petrosian, David Underwood „Matnakash“,. Armenian Food: Fact, Fiction & Folklore. Lulu.com, 2006. ISBN 978-1-4116-9865-9.
- ↑ Похлёбкин В. В. „Глава 2. Стол. Продукты. Блюда. Часть 1. Хлеб“,. Занимательная кулинария. Советы и рекомендации всемирно известного кулинара. М.: «Центрполиграф», 2003. ISBN 5-9524-0627-0.
- ↑ „Хлеб из пшеничной муки, изделия булочные и сдобные“ (ru). RussBread.ru. Qaraldi: 2020-yil 15-aprel.
- ↑ „Состав основных сортов хлеба, производимого в России“ (ru). Hleb.Parphia.net. 2012-yil 4-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 15-aprel.
- ↑ MarkA. „Национальные сорта хлеба“ (ru). Даная.ру (2010-yil 9-sentyabr). Qaraldi: 2020-yil 15-aprel.
- ↑ Irina Petrosian, David Underwood. Armenian Food: Fact, Fiction & Folklore. Lulu.com, 2006 — 35 bet. ISBN 1411698657.
- ↑ Irina Petrosian, David Underwood. Armenian Food: Fact, Fiction & Folklore. Lulu.com, 2006 — 35 bet. ISBN 1411698657.
- ↑ Сергей Александрович Арутюнов, Т. А. Воронина. Традиционная пища как выражение этнического самосознания. «Наука», 2001. ISBN 1411698657.
- ↑ Irina Petrosian, David Underwood. Armenian Food: Fact, Fiction & Folklore. Lulu.com, 2006 — 35 bet. ISBN 1411698657.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- „Лаваш (лаваш греческий, чурек, армянский хлеб матнакаш)“,Товарный словарь. Том 4. М.: Госторгиздат, 1958.
- „Матнакаш“,Армянская кулинария. М.: Госторгиздат, 1960 — 150 bet.