Larry Gelbart

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Larry Gelbart
Tavalludi
Larry Simon Gelbart

25-fevral 1928-yil
Chicago, Illinois, AQSh
Vafoti 11-sentyabr 2009-yil(2009-09-11)
(81 yoshda)
Beverly Hills, California, U. S.
Fuqaroligi AQSh
Kasbi Teleyozuvchi, muallif, dramaturg, rejissor, ssenariy muallifi.
Faoliyat yillari 1944-2009
Turmush oʻrtogʻi
Patricia Marshall (turm. 1956)
Bolalari 5
Imzosi

Larri Saymon Gelbart (1928-yil 25-fevral — 2009-yil 11-sentabr)[1] amerikalik televizion yozuvchisi, dramaturg, ssenariynavis, rejissor va yozuvchi, M*A*S*H teleserialining yaratuvchisi va produseri sifatida mashhur boʻlgan va Broadway musiqiy filmlari: Farishtalar shahri va Forumga boradigan yoʻlda sodir boʻlgan kulgili voqealar ning ham muallifi hisoblanadi.

Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yoshligi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gelbart Chikagoda (Illinois shtati) yahudiy muhojirlar Garri Gelbart, bolaligining yarmidan beri Latviyada sartaroshlik qilgan[2] va Polshaning Dąbrowa Górnicza shahridan Amerikaga koʻchib kelgan Frieda Sturner oilasida tugʻilgan. Marcia Gelbart Walkenstein uning singlisi edi.

Keyinchalik uning oilasi Los Angelesga koʻchib oʻtdi va u Fairfax oʻrta maktabida oʻqidi. Ikkinchi jahon urushidan koʻp oʻtmay AQSh armiyasiga chaqirilgan Gelbart Los Angelesdagi Qurolli Kuchlar radio xizmatida ishlagan.[3] Serjant unvoniga erishgan Gelbart 1 yil-u 11 kun xizmat qilganidan keyin sharaf bilan xizmatdan ozod etildi. Oʻsha oxirgi 11 kun Gelbartning Koreya urushi paytida xizmatga chaqirilishiga toʻsqinlik qildi.[4]

Televideniye[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gelbart yozuvchi sifatida oʻn olti yoshida Danny Thomasning radio shousida Thomasning sartaroshi boʻlgan otasi Thomasga koʻrsatgan baʼzi hazillarini Gelbart yozib olganidan keyin boshlangan. 1940-yillarda Gelbart Jack Paar va Bob Hopelar uchun ham yozgan. 1950-yillarda uning televideniedagi eng muhim ishi „Qizil tugmalar“, „ Sezarning soatida“ Sid Sezar uchun va Selest Xolmning "Rostini aytsam, Celeste! ", shuningdek yozuvchilar Mel Tolkin, Michael Stewart, Selma Diamond, Neil Simon, Mel Brooks, Carl Reiner va Woody Allen bilan ikkita Sezar maxsus filmlari sanalgan.[5]

1972-yilda Gelbart „M*A*S*H“ teleserialini yaratishda asosiy kuchlardan biri boʻlib, „Radar“ rolini oʻynagan, uchuvchini yozgan (buning uchun u „Televideniye uchun tomonidan ishlab chiqilgan“ kreditini olgan); keyin 1972-yildan 1976-yilgacha boʻlgan birinchi toʻrt fasl uchun serialni ishlab chiqardi, koʻpincha yozdi va vaqti-vaqti bilan rejissorlik qildi. M*A*S*H Gelbartga Peabody mukofoti va Eng yaxshi komedik seriali uchun Emmy mukofotini qoʻlga kiritdi va katta tijoriy va tanqidiy muvaffaqiyatlarga erishdi.

Filmlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gelbartning eng mashhur ekran ishi, ehtimol u Myurrey Shisgal bilan hamkorlikda yozgan 1982-yildagi „Tutsie“ filmining ssenariysidir. U ushbu ssenariy uchun Oscar mukofotiga nomzod boʻlgan[6], shuningdek, 1977-yilda „Oh, Xudo!“ da bosh rollarni John Denver va George Burns ijro etishgan. „Tutsie“ filmidagi aktyor Dustin Hoffman bilan boʻlgan munosabati haqida Gelbart „Hech qachon haykaldan pastroq boʻlgan Oscar mukofoti sovrindori bilan ishlamang“, deb aytgan. Keyinchalik u bu gapi shunchaki hazil ekanini aytib, oʻz soʻzidan qaytgan. 

U 1966-yilda Britaniyaning "Notoʻgʻri quti " filmi ssenariysida Burt Shevelove bilan hamkorlik qilgan. Gelbart, shuningdek, George C. Skott ikki rolda oʻynagan „Movie Movie“ filmi parodi (1978), Maykl Keyn ishtirokidagi „ Uni Rioda Ayblang“ (1984) nomli komediya filmi va Elizabeth Xurli va Brendan Freyzer bilan 2000-yilda " Bedazzled " filmining qayta ishlovini ham yozgan.

Uning Burt Reynolds, Lesley-Anne Down va David Niven ishtirokidagi " Notekis kesish „ (1980) filmi ssenariysi Francis Burns taxallusi ostida yozilgan.

Televideniye uchun Gelbart ssenariysi boʻlgan filmlar orasida “Darvozadagi barbarlar" (1993), yana nomdagi eng koʻp sotilgan kitobga asoslangan James Garner ishtirokidagi RJR Nabisco korporatsiyasini boshqarish uchun kurash haqidagi haqiqiy hikoya; Ben Kingsley va Gabriel Byrne raqib media-mangallar rolini oʻynagan asl komediya "Ommaviy chalgʻituvchi qurollari" (1997); va "Pancho Villaning oʻzi" (2003) filmida Antonio Banderas meksikalik inqilob yetakchisi rolini ijro etgan.


Xotiralar[tahrir | manbasini tahrirlash]

1997-yilda Gelbart oʻzining Kulgili masalalar: M*A*S*H, Tootsie, Oh, Xudo! va yana bir nechta kulgili narsalar singari esdaliklarini nashr ettirdi.[2]

Blogger[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gelbart The Huffington Post nashrida oʻz hissasini qoʻshgan blogger, shuningdek, alt.tv.mash Usenet yangiliklar guruhining „Elsig“ qatnashchisi sifatida doimiy ishtirokchisi boʻlgan.

Faxrlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

1995-yilda Palm Springsdagi Oltin Palma yulduzi, Kaliforniya, Yulduzlar yurishi unga bagʻishlangan.[7]

U "Forum yoʻlida boʻlgan kulgili voqea" kitobi uchun Tony mukofotiga sazovor boʻldi.

U 1974-yilda M*A*S*H uchun eng yaxshi komedik serial sifatida Emmy mukofotini qoʻlga kiritdi.

2002-yilda Gelbart Amerika teatri shon-sharaf zaliga kiritildi.[8]

2008-yilda u Televizion Shon-sharaf zaliga kiritildi.[9]

Oʻlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gelbartga iyun oyida saraton tashxisi qoʻyilgan va 2009-yil 11-sentabrda Beverly Hillzdagi uyida vafot etgan. Uning 53 yillik turmush oʻrtogʻi Pat Gelbartning aytishicha, uzoq vaqt turmush qurganimizdan keyin suhbatimizga umrbod yakun yasadik. U saraton turini aniqlashdan bosh tortdi.[1][10] U Kaliforniyaning Culver City shahridagi Hillside Memorial Park qabristoniga dafn qilindi.[11]  

M*A*S*H epizodlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Quyida Gelbart tomonidan yozilgan va/yoki rejissorlik qilgan M*A*S*H seriali epizodlarining (jami 42 ta) roʻyxati keltirilgan.

Birinchi fasl (17/9/72-3/25/73)[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 1-qism: Uchuvchi (yozma)
  • 4-qism: „Bosh jarroh kim?“ (yozma)
  • 11-qism: „Germ Warfare“ (yozma)
  • 12-qism: „Aziz dadam“ (yozma)
  • 18-qism: „Aziz dadam. . . Yana“ (Sheldon Keller bilan yozilgan)
  • 21-qism: „Yopishqoq Wicket“ (Laurence Marks bilan telespektakl)
  • 23-qism: „Sulhni toʻxtatish“ (Laurence Marks bilan telespektakl)
  • 24-qism: „Showtime“ (Robert Kleyn bilan telespektakl; Hikoya)

Ikkinchi fasl (15/9/73-3/2/74)[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 1-qism: " Biz boʻlindik " (yozma)
  • 2-qism: „Soat beshda Charli“ (Laurence Marks va Keith Walker bilan yozilgan)
  • 6-qism: „Kim“ (Mark Mandel va Laurence Marks bilan yozilgan)
  • 7-qism: „LIP (mahalliy mahalliy xodimlar)“ (Karl Kleinshmitt va Laurence Marks bilan yozilgan)
  • 9-qism: „Aziz dadam. . . Uch“ (Laurence Marks bilan yozilgan)
  • 11-qism: " Davom et, Hawkeye " (Bernard Dilbert va Laurence Marks bilan yozilgan)
  • 12-qism: „Inkubator“ (Laurence Marks bilan yozilgan)
  • 13-qism: „Meni hal qiling“ (LaurenceMarks bilan yozilgan)
  • 16-qism: „Oshiq Henry“ (Laurence Marks bilan yozilgan)
  • 19-qism: „Tanlangan odamlar“ (Yozma Laurence Marks va Sheldon Keller)
  • 20-qism: „Siz boʻlganingizdek“ (Laurence Marks bilan yozilgan)
  • 21-qism: „Inqiroz“ (Laurence Marks bilan yozilgan)
  • 23-qism: „Pochta qoʻngʻirogʻi“ (Laurence Marks bilan yozilgan)
  • 24-qism: „Aql-idrokning chayqalishi“ (Laurence Marks bilan yozilgan; rejissor)

Uchinchi fasl (9/10/74-3/18/75)[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 1-qism: „General tongda agʻdardi“ (rejissor)
  • 2-qism: „Kamalak koʻprigi“ (Laurence Marks bilan yozilgan)
  • 4-qism: „Temir Guts Kelly“ (Sid Dorfman bilan yozilgan)
  • 5-qism: „OR“ (Lorens Marks bilan yozilgan)
  • 10-qism: „Hamshira kabi keraklisi yoʻq“ (yozma)
  • 16-qism: „Eʼlonlar taxtasi“ (Simon Muntner bilan yozilgan)
  • 17-qism: " Maslahatchi " (hikoya)
  • 19-qism: " Yordam stantsiyasi " (Simon Muntner bilan yozilgan)
  • 23-qism: " Oq oltin " (Simon Muntner bilan yozilgan)
  • 24-qism: " Habashiston, Henry " (rejissor)

Toʻrtinchi fasl (12/9/75-2/24/76)[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 1-qism: " Koreyaga xush kelibsiz " (Everett Greenbaum va Jim Fritzell bilan yozilgan)
  • 3-qism: „Bu bir kechada sodir boʻldi“ (Simon Muntner bilan telespektakl)
  • 9-qism: " Quo Vadis, kapitan Chandler? " (Rejissor)
  • 13-qism: „Toʻpponcha“ (Gene Reynolds bilan yozilgan)
  • 15-qism: „Pomidor sharbatining narxi“ (Gene Reynolds bilan yozilgan)
  • 18-qism: „Qoʻlchi“ (Simon Muntner bilan yozilgan; rejissor)
  • 21-qism: „Kulib turuvchi Jack“ (Simon Muntner bilan yozilgan)
  • 22-qism: „Seni qanchalik koʻp koʻrsam“ (Gene Reynolds bilan yozilgan)
  • 23-qism: „Toʻfon“ (Simon Muntner bilan yozilgan)
  • 24-qism: „Intervyu“ (yozma va rejissor)

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ 1,0 1,1 McLellan, Dennis. „'MASH' writer Larry Gelbart dies at 81“. Los Angeles Times (11-sentabr 2009-yil). Qaraldi: 11-sentabr 2009-yil.
  2. ↑ 2,0 2,1 Gelbart, Larry. Laughing Matters: On Writing MASH, Tootsie, Oh, God!, and a Few Other Funny Things. New York: Random House, 1998. ISBN 0-679-42945-X. 
  3. ↑ „Larry Gelbart dies at 81; 'MASH' writer - Los Angeles Times“. Los Angeles Times (25-fevral 1928-yil). Qaraldi: 4-iyul 2014-yil.
  4. ↑ „M. A.S.H“ creator Larry Gelbart on his army days. Television Academy Foundation: The Interviews via YouTube. Retrieved November 2, 2019.
  5. ↑ Malarcher, Jay (2003). The Classically American Comedy of Larry Gelbart. Lanham, Md.: The Scarecrow Press. ISBN 0-8108-4772-8.
  6. ↑ „Tootsie“, IMDb, qaraldi: 2021-03-08
  7. ↑ „Palm Springs Walk of Stars : Listed by Date Dedicated“. Palmspringswalkofstars.com. 2012-yil 13-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-iyul 2014-yil.
  8. ↑ „32nd Annual Theatre Hall of Fame Inductees Announced; Mamet, Channing, Grimes Among Names – Playbill.com“. 209.183.229.132. 2014-yil 23-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-iyul 2014-yil.
  9. ↑ „Television Hall of Fame Honorees: Complete List“. Emmys.com. Qaraldi: 4-iyul 2014-yil.
  10. ↑ „'M-A-S-H' writer Larry Gelbart dies at 81“. Associated Press. Qaraldi: 11-sentabr 2009-yil.
  11. ↑ Resting Places

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Larry_Gelbart&oldid=3424612" dan olindi