Kontent qismiga oʻtish

Antonio Banderas

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Antonio Banderas
Tavalludi
José Antonio Domínguez Bandera

1960-yil 10-iyul
Fuqaroligi Ispaniya
Kasbi Aktyor, kinorejissyor
Faoliyat yillari 1982-yildan hozirgi kungacha
Turmush oʻrtogʻi Ana Leza (1987 - 1996)
Melanie Griffith (1996 - 2015)
Bolalari 1
Otasi José Domínguez Prieto
Onasi Ana Banderas Gallego

José Antonio Domínguez Bandera (1960-yil 10-avgustda tugʻilgan), professional sifatida Antonio Banderas nomi bilan tanilgan, ispan aktyori. Bir necha janrdagi filmlardagi ishi bilan tanilgan u turli mukofotlarga sazovor boʻlgan, jumladan, Kann kinofestivalining mukofoti va Yevropa kino mukofoti, shuningdek, Oscar mukofoti, Toni mukofoti, ikkita Primetime Emmy mukofoti va beshta Oltin globus Mukofotini olgan[1].

Banderas aktyorlik faoliyatini 1980-yillarda rejissyor Pedro Almodovarning bir qator filmlari bilan boshlagan. Keyin u "Filadelfiya" (1993), "Vampir bilan suhbat" (1994), "Desperado" (1995), "Assassins" (1995), "Evita" (1996) va "Zorro niqobi" (1998) kabi bir qancha Hollywood filmlarida suratga tushgan. U „Spy Kids“ serialida ham ishtirok etgan va 2011-yilda Shrek“ franshizasidagi „Puss in Boots“ va uning spin-off filmi „Puss in Boots“ning ovozini taqdim etgan[2].

2003-yilda Banderas „Toʻqqiz“ filmida Guido Contini rolida AQSh teatrida debyut qildi, buning uchun u Toni mukofotiga nomzod boʻldi va Drama Desk mukofotiga sazovor boʻldi. U „And Starring Pancho Villa as Himself“ (2004) va „Genius“(2018)ning ikkinchi mavsumi telefilmidagi rollari uchun Primetime Emmy mukofotiga nomzod boʻlgan. Uning Pablo Picasso tasviri tanqidlarga sazovor boʻldi.

2019-yilgi „Pain and Glory“ filmi uchun Banderas Kann kinofestivalining mukofoti, Yevropa kino mukofoti va eng yaxshi aktyor uchun Goya mukofotiga sazovor boʻldi, shuningdek, Akademiya mukofoti va „Eng yaxshi aktyor“ uchun „Oltin globus“ mukofotiga nomzodlikni qoʻlga kiritdi[3].

José Antonio Domínguez Bandera 1960-yil 10-avgustda Malaga shahrida fuqarolik gvardiyasi jandarmi zobiti José Domínguez Prieto (1920—2008) va maktab oʻqituvchisi Ana Bandera Gallego (1933—2017) oilasida tugʻilgan[4]. Uning Francisco ismli ukasi bor. U sahna sanʼatiga katta qiziqish koʻrsatdi va Ángeles Rubio-Argüelles y Alessandri (diplomat va kinorejissyor Edgar Nevillening rafiqasi) tomonidan boshqariladigan ARA teatr-maktabi va Malagadagi Dramatik sanʼat kollejida ishladi. Uning teatrdagi ishi va koʻchalardagi chiqishlari oxir-oqibat unga Ispaniya milliy teatrida joy olib keldi[5].

Aktyorlik faoliyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Banderas 1997-yil

Banderas aktyorlik faoliyatini Malagadagi Dramatik sanʼat maktabida boshlagan va Malagadagi kichik teatrda aktyorlik debyutini qilgan. U general Francisco Franco davridagi siyosiy senzura tufayli Bertolt Brextning spektaklidagi ijrosi uchun Ispaniya politsiyasi tomonidan hibsga olingan. Banderas butun tunni politsiya boʻlimida oʻtkazgan. U butun Ispaniya boʻylab gastrol safarlarida boʻlgan kichik teatr truppasi bilan ishlayotgan va kichik shahar teatrlarida va koʻchada spektakllarni namoyish etayotganda uch-toʻrtta martta shunday hibsga olingan[6]. Banderas Ispaniyaning La Movida Madrileña nomi bilan tanilgan post-diktatorlik madaniy harakati davrida kichik doʻkonlarda ishlay boshladi[7].

Banderas teatrda oʻynaganida ispaniyalik rejissyor Pedro Almodovarning eʼtiborini tortdi, u yosh aktyorni 1982-yilda oʻzining „ Labyrinth of Passion“ filmida rol oʻynadi. Besh yil oʻtgach, u rejissyorning „Law of Desire“ (1987) filmida paydo boʻldi va oʻzining gey roli bilan sarlavhalarga aylandi, bu esa undan ekrandagi birinchi erkakdan erkakka oʻpishini talab qildi. Banderas 1986-yilda Almodovarning „Matador“ filmida rol oʻynagach, rejissyor uni oʻzining 1988-yilda xalqaro miqyosda mashhur boʻlgan „Women on the Verge of a Nervous Breakdown“ filmida suratga oldi. Banderas oʻz roli uchun erishgan eʼtirofi yillar oʻtib, Almodovarning munozarali „Tie Me Down!“ (1989) porno filmida ruhiy bemor sifatida rol oʻynagan. Uning „Tie Me Down!“ filmdagi roli Hollywoodga borishiga yordam berdi[8]. Almodóvar Banderasning xalqaro karerasini yoʻlga qoʻyishda yordam bergani uchun eʼtirof etilgan, chunki u 1980-yillarda uning filmlarida muntazam rol oʻynagan[9].

Banderas 2000-yil

1991-yilda Madonna Banderasni Hollywoodga tanishtirdi[10]. Keyingi yili ingliz tilini minimal darajada bilgan holda, u AQSh filmlarida rol oʻynay boshladi. Banderas oʻzining barcha satrlarini fonetik jihatdan oʻrganishiga toʻgʻri kelganiga qaramay, oʻzining birinchi Amerika drama filmi "The Mambo Kings" (1992) da kurashayotgan musiqachi sifatida maqtovga sazovor boʻlgan ijroni namoyish etishga muvaffaq boʻldi[11].

2001-yilda u Robert Rodriguez bilan hamkorlik qildi, u „Spy Kids“ film trilogiyasida rol oʻynadi. Banderas oʻsha yili Angelina Jolie bilan birga Michael Cristoferning „Original Sin“ filmida ham rol oʻynagan. 2002-yilda u Brian De Palmaning „Femme Fatale“ filmida Rebecca Romijnga qarshi va Julie Teymorning „Frida“ filmida Salma Hayek bilan rol oʻynagan. 2003-yilda u „Once Upon a Time in Mexico“ trilogiyasining soʻnggi qismida rol oʻynadi (bu filmda u Johnny Depp va Hayek bilan birga rol oʻynagan). Banderasning rejissyor sifatidagi debyuti uning oʻsha paytdagi rafiqasi Melanie Griffithning bosh rolini oʻynagan "Crazy in Alabama" (1999) filmi boʻldi[12].

2003-yilda u musiqiy janrga qaytdi va Brodveyda Maury Yestonning filmiga asoslangan „Nine“ musiqiy asarining jonlantirilishida katta eʼtirofga sazovor boʻlib, Raul Julia tomonidan yaratilgan bosh rolni ijro etdi. Banderas Outer Critics Circle va Drama Desk mukofotlarini qoʻlga kiritdi va musiqiy filmdagi eng yaxshi aktyor uchun Toni mukofotiga nomzod boʻldi[13]. Uning ishlashi PS Classics tomonidan chiqarilgan Broadway cast yozuvida saqlanib qolgan. Oʻsha yili u Ispaniya Lotin Aktyorlari Tashkilotining (HOLA) Rita Moreno HOLA mukofotiga sazovor boʻldi[14].

Shaxsiy hayoti

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Banderas oʻsha paytdagi rafiqasi Melanie Griffith bilan 2010-yilda

Banderas Malaga CF ning uzoq vaqtdan beri muhlisi[15], shuningdek, oʻzining tugʻilgan shahri Malagadagi Rim-katolik diniy birodarligining ofitseri (mayordomo de trono) va Muqaddas hafta davomida yurishlarda qatnashish uchun sayohat qiladi[16], u People jurnaliga bergan intervyusida oʻzini agnostik sifatida tasvirlagan[17].

2010-yil may oyida Banderas Malaga universitetining faxriy doktori unvonini oldi. U 2000-yilda Dickinson kollejining faxriy unvonini oldigan[18].

Banderas har doim baʼzi inglizcha soʻzlarning talaffuzi qiynalgan, chunki u 2011-yilda GQ jurnalida yozgan maqolasida taʼkidlaganidek: "Meni chindan ham oʻziga jalb qiladigan soʻz „animals“dir, men uni hech qachon toʻgʻri ayta olmayman, filmda boʻlsa ham. Uni sinonimga oʻzgartirish kerak. „Zorro“da men „siz bir guruh hayvonlarga oʻxshaysiz“ qatorini „hayvonlar toʻplamiga oʻxshaysiz“ deb oʻzgartirdim. Bu ancha yaxshi ishladi, shuning uchun menga farqi yoʻq[19]."  

2015-yil avgust oyida Banderas Central Saint Martins moda-dizayn kursiga oʻqishga kirdi. 2016-yil holatiga koʻra, Banderas Buyuk Britaniyaning Surrey shtatidagi Kobham shahrida istiqomat qiladi[20].

Tadbirkorlik faoliyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

U kinodan tushgan daromadining bir qismini Ispaniya va AQShda reklama qiladigan Andalusiya mahsulotlariga sarmoya kiritgan. U Villalba de Duero, Burgos, Ispaniyadagi qizil va pushti sharob ishlab chiqaradigan Anta Banderas nomli vino zavodining 50 % ga egalik qiladi.

Banderas (markazdan oʻngda) „The 33“ aʼzolari va Chili hukumati amaldorlari bilan 2015-yilda

U Amerika Qoʻshma Shtatlarida allergiyaga qarshi dori boʻlgan Nasonexning televizion reklamalarida koʻrish mumkin boʻlgan kompyuter jonlantirilgan ari uchun ovozli roʻlni ijro etgan va 2007-yilda Marks & Spencer, britaniyalik chakana sotuvchining Rojdestvo reklama kampaniyasida koʻrilgan[21][22].

U parfyumeriya sanoatining faxriysi. Aktyor oʻn yildan ortiq vaqtdan beri parfyumeriya va goʻzallik koʻp millatli Puig kompaniyasi bilan hamkorlik qilib, brendning eng muvaffaqiyatli vakillaridan biriga aylandi. Banderas va Puig hozirgacha bir qancha atirlarni muvaffaqiyatli targʻib qilishdi. 2007-yilda erkaklar uchun Antonio for Men va Blue Seduction for Men muvaffaqiyatidan soʻng, u keyingi yili oʻzining soʻnggi Blue Seduction for Women atirini chiqardi[23].

Mukofot va unvonlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Banderas oʻz faoliyati davomida koʻplab mukofotlarga sazovor boʻlgan, shu jumladan Pain va Glory uchun Akademiya mukofotiga nomzodlik. Shuningdek, u filmlardan tortib televideniyegacha boʻlgan ishi uchun beshta Oltin Globus mukofotiga nomzod boʻlgan. U shuningdek, „And Starring Pancho Villa as Himself“ (2004) va "Genius: Picasso" (2018) televizion loyihalaridagi ishi uchun Primetime Emmy mukofotiga ikkita nomzodlikni qoʻlga kiritgan. Shuningdek, u „Genius: Picasso“ filmidagi Pablo Pikasso rolini ijro etgani uchun Screen Actors Guild Award nominatsiyasini oldi. 2003-yilda u Brodveydagi „Nine“ musiqiy spektaklidagi ijrosi uchun „Muziklda eng yaxshi aktyor nominatsiyasida Toni mukofotiga sazovor boʻldi. 2019-yilda u „Eng yaxshi erkak roli“ uchun Kann kinofestivalining mukofoti, „Eng yaxshi erkak roli uchun Yevropa kino mukofoti, „Eng yaxshi erkak roli uchun Goya mukofoti va Almodovarning „Pain and Glory“ filmidagi ijrosi uchun Nyu-York kinotanqidchilarining eng yaxshi aktyori uchun mukofotni qoʻlga kiritdi.

  1. „Two Hispanics in the 2005 Hollywood 'Walk of Fame'. Hispanic Almanac. Hispanic Publishing Group. 2005. 202-bet. ISBN 978-0-9760493-0-2. Qaraldi: 20 June 2017. „Antonio Banderas (actor) was born Jose Antonio Dominguez Bandera in Malaga, Spain, on August 10, 1960.“
  2. „Antonio Banderas“ (en-us). Biography.com. A&E Television Networks. Qaraldi: 7-avgust 2020-yil.
  3. „Antonio Banderas Biography (1960 –)“. FilmReference.com. — „[M]arried Ana Leza (an actress), c. 1986 (some sources cite 1988; divorced, 1996)“. Qaraldi: 17-fevral 2010-yil.
  4. „The mother of... Antonio Banderas“. El Mundo (2024-yil 30-noyabr). — „Ana Banderas Gallego [es la madre de] José Antonio Domínguez Banderas.... Ha sido profesora de educación primaria en distintos colegios. Casada con José Domínguez Prieto, es madre de dos hijos: Antonio y Francisco Javier. / Ana Banderas Gallego [is the mother of] José Antonio Domínguez Banderas.... She has been a teacher of primary education in different schools. ... Married to José Domínguez Prieto, she is the mother of two children: Antonio and Francisco Javier.“. 18-oktabr 2000-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-mart 2017-yil.
  5. „Antonio Banderas Biography“. StarPulse.com. 22-dekabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-iyun 2011-yil.
  6. „Antonio Banderas“. IMDb. Qaraldi: 9-avgust 2021-yil.
  7. „Melanie and Antonio: How the 'Working Girl' fell for Spain's sexiest import“. (Slide 4 of 14) Hello (20-may 2011-yil). 2017-yil 26-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9-iyun 2011-yil.
  8. „Antonio Banderas receives honourary [sic] doctorate as news breaks of 'brutalʼ new role“. Hello (6-may 2010-yil). Qaraldi: 9-iyun 2011-yil.
  9. Barchfield. „Spain's Almodovar eyes English-language project“. Associated Press (21-may 2011-yil). Qaraldi: 8-iyun 2011-yil.
  10. Writer. „FOLLOWING MADONNA'S LEAD, HOLLYWOOD REALIZES BANDERAS IS HOT“ (inglizcha). courant.com. 22-oktabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-yanvar 2020-yil.
  11. The Mambo Kings Review by Roger Ebert
  12. „The History of Prenuptial Agreements“. 2012-yil 9-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 23-sentyabr.
  13. „United Press International“. Banderas set for Broadway return. 2006-yil 6-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-aprel 2006-yil.
  14. „HOLA Awards 2003“. Hispanic Organization of Latin Actors. 2016-yil 7-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-iyun 2016-yil.
  15. „Cigar Aficionado | People Profile | Antonio Banderas“. 2012-yil 5-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-avgust 2012-yil.
  16. Antonio Banderas, en la Semana Santa malagueña, ABC, 30 March 2010.
  17. „Antonio Banderas Puts on His Dancing Shoes“. People. 11-may 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-iyun 2011-yil.
  18. „José Antonio Domínguez Banderas Receives Honorary Degree“. Dickinson College, Archives & Special Collections (14-may 2000-yil). Qaraldi: 7-avgust 2020-yil.
  19. „'Chávez ideas will solve crisis': Antonio Banderas“. The Local (20-noyabr 2013-yil).
  20. „Why Antonio Banderas ditched Hollywood for suburban England“. Post Magazine. South China Morning Post (9-mart 2016-yil). Qaraldi: 7-avgust 2020-yil.
  21. O'Sullivan, Michael. „Antonio Banderas Dons The Mask Once More“. The Washington Post (28-oktabr 2005-yil). Qaraldi: 5-dekabr 2007-yil.
  22. „Marks And Spencer Warn of Poor Outlook“. Daily Record. 2007-yil 12-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-dekabr 2007-yil.
  23. Antonio Banderas Launches „Blue Seduction“ for Women, Softpedia.com; accessed 17 September 2014.