Kurkihar xazinasi
Kurkihar xazinasi — Hindistonning Bihar shtatidagi Gaya yaqinidagi Kurkixar shahridan topilgan miloddan avvalgi IS — XII asrlarga oid 226 ta bronza toʻplami boʻlib, asosan buddistlarga tegishli[1]. Kurkihar qishlogʻi taxminan 5 kmda joylashgan Vazirganjning shimoli-sharqida joylashgan yaʼni Gayadan 27 kmsharqda. Topilgan yozuvlar Kurkihar bir vaqtlar taniqli xalqaro ziyorat markazi boʻlganligini koʻrsatadi[2].
Bularga XII asrga oid zarhal qilingan Avalokiteshvara tasviri kiradi, ular yorqin deb ataladi[3].
Bronzalar topilgan monastir hozirda LACMda joylashgan Ashtasahasrika Prajnaparamita qoʻlyozmasida Apanakain deb nomlangan[4].
Kashfiyoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Mayor Markxam Kitto 1847-yilda Kurkixarga ikki marta tashrif buyurgan va qishloqqa ikkinchi marta tashrif buyurganida, toʻrt kun davomida „oʻnta aravacha rasmlarni toʻplagan, barcha Buddist va Tamrika davri“. Ushbu toʻplamning katta qismi Hindiston muzeyida, Kolkatada saqlanadi[5]. Kittoning baʼzi kolleksiyalarini Londondagi Britaniya muzeyida ham topish mumkin[6]. Kanningem 1861-1862 va 1879—1880-yillarda Kurkixarga tashrif buyurdi. Uning taʼkidlashicha, sayt taxminan 600 fut kvadrat va taxminan 25 fut balandlikda edi. U bu yerda nafaqat katta-kichik koʻplab buddist tasvirlarini, balki koʻp sonli nazr stupalarini ham koʻrganini aytdi. Uning soʻzlariga koʻra, oʻz vaqtida „shimoldan janubga bir necha yuz futga choʻzilgan Chaityas qatori“ bor edi.
Asosiy tasvirlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
2005-yilda Avstraliyadagi koʻrgazma uchun Hindistonni ifodalovchi uchta haykaldan ikkitasi Kurkixardan edi, ular 30 million dollarga baholandi[7].
Yozuvlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kanningem shunday deb yozgan edi: „Men Kurkiharda bir nechta qisqa, ammo qiziqarli yozuvlarni sotib oldim. Sakala nomi ularning bir nechtasida, shuningdek, Dakshinadesda Kerala nomi tilga olingan. Bu yozuvlarning yoshi, harflarning shakllaridan kelib chiqqan holda, taxminan eramizning 800-1000-yillari boʻlishi kerak“[8].
Bronzalarda 93 ta yozuv topilgan[9]. Kurkixar yozuvlari Devapala (810-c. 850), Rajyapala (908-940-yil), Mahipala (988-1036-yil) va Vigraxapala III (1054—1072-yil) ga tegishli boʻlib, IX asrdan eramizning 1074-yilgacha boʻlgan. Monastirning nomi Apanaka deb nomlangan boʻlib, u bir nechta yozuvlarda qayd etilgan. Monastir Janubiy Hindistonning Kanchi shahridan tashrif buyuruvchilar orasida juda mashhur edi.
IX -XII asrlarga oid donorlarning nomlari, kelib chiqish joylari va martabalari tahlil qilingan[10].
,_Maitreya_and_Scenes_from_the_Buddha%27s_Life_(b),_Two_Folios_from_a_Prajnaparamita_(The_Perfection_of_Wisdom)_LACMA_M.72.1.19a-b_(1_of_4).jpg)
Nalanda bronzalari bilan taqqoslash[tahrir | manbasini tahrirlash]
.jpg)
Kurkixar bronzalari yaqin atrofdagi Nalanda bronzalari bilan taqqoslanadi[11]. Nalanda haykaltaroshlari Kurkixarda joylashgan boʻlishi mumkin, deb taxmin qilingan[12]. Kurkixar bronzalari X -XII asrlarga oid maʼlumotlar, Nalanda bronzalari esa VII — IX asrlarni qamrab oladi. Nalanda bronzalari qizgʻish, Kurkihar bronzalari esa koʻproq sariq rangga ega.
Galereya[tahrir | manbasini tahrirlash]
-
Hindiston muzeyi haykali - Osmondan tushgan Budda -
Budda - miloddan avvalgi X asr -
Manjusriy - milodiy X-XI asrlar atrofida -
Maymun Budda Shakyamuniga asal beradi -
Buddalarning Trayastrimsadan kelib chiqishi osmonda yozilgan - bazalt - miloddan avvalgi X asr. -
Hind buddist san'ati ko'rgazmasi Hindiston muzeyi - Kolkata 2016 -
Tara - Bazalt - miloddan avvalgi X asr -
Manjusri_Yozilgan_-_Bazalt_-_ca_10-11-Sent -
Jambhala - Taxminan - milodiy X asr - Kurkixar - Bixar - Hindiston muzeyi - Kalkutta -
Toledo san'at muzeyidagi Vasudxara, yozilgan
.jpg)
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Akota Bronzes
- Buddist sanʼati
- Jain haykali
- Hind sanʼati
- Chausa xazina
- Mirpur-Xas shahridan Brahma
- Kanchipuramdagi buddizm
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Guy, The „Påala-Sena“ Schools of Sculpture, Volume 10 of Studies in South Asian Culture, The „Pala-Sena“ Schools of Sculpture, Susan L. Huntington Brill Archive, 1984, p. 141
- ↑ जिद धरोहर बचाने की : गया के कुर्किहार के घर-घर में है धरोहर, विदेशों से था संबंध, Bhaskar News, 13 June 2017
- ↑ Resplendent Sculpture of Avalokiteshvara from Kurkihar (Bihar, India) from 12th Century, 10 January 2017, Ellen Kaufman
- ↑ A Forgotten Monastery of Ancient Bihar, Pal, Pratapaditya, South Asian studies, Vol:4 No:1 Date: 1988 Pages:83-88
- ↑ „KURKIHAR, -The remnants of an artistic age, 10 December 2009 20:10“. 2014-yil 13-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 2-noyabr.
- ↑ British Museum collection
- ↑ उपेक्षित है कुर्किहार बौद्ध स्थल, बढ़ में छिपी है बेशकीमती मूर्तियां, Live Hindustan, 4 जनवरी, 2017
- ↑ An ancient legendary site yet to be fully explored and understood, 28 September 2013, Vikas Vaibhav
- ↑ Banerji-Sastri, „Ninety-three Inscriptions on the Kurkihar Bronzes“, Journal of the Bihar and Orissa Research Society, XXVI, 3 (1940), 236-251.
- ↑ The socieo-economic dimensions of dedicatory inscriptions, B.N. Prasad, JOBS.2074 (7):116-152
- ↑ The Bronzes of Nalanda and Hindu-javanese Art, A.J. Bernet Kampers, Brill Archive, 1933, p. 19-64
- ↑ The „Påala-Sena“ Schools of Sculpture, Volume 10 of The „Pala-Sena“ Schools of Sculpture, Susan L. Huntington, Brill Archive, 1984 p. 5-153
 | Bu maqola birorta turkumga qoʻshilmagan. Iltimos, maqolaga aloqador turkumlar qoʻshib yordam qiling. (Aprel 2024) |