Kubizm

Juan Gris, Qahvaxonadagi kishi, 1914.

Kubizm (fransuzcha: cubisme) tasviriy sanʼatdagi modernist yoʻnalish boʻlib, XX asr boshida yuzaga kelgan. Real jismlarni stereometrik primitivlarga ajratish va geometrik shartli shakllarni ishlatish bilan xarakterlanadi.

Kubizm (kub soʻzidan) — Yevropa tasviriy sanʼati (koʻproq rang-tasvir)dagi modernistik oqim; XX asr 1-choragida yuzaga kelgan. Dastlab Fransiyada paydo boʻlgan (1908—10). Kubizm sanʼatning realistik anʼanalaridan voz kechib, hajmli shakllarni loyihalash vazifasini birinchi oʻringa qoʻyadi. Namoyandalari P.Pikasso, J.Brak, X.Gris, J.Gri. Kubizm san'atida boshqa narsalar dunyosi handasiy hajm (kub, shar, silindr, konus)larning oddiy majmui koʻrinishlarida tasvirlanadi. Tekis yuzada zich joylashgan qirrali hajmlar relyefga oʻxshab ketadigan shakl hosil qiladi, bunda ranglar ayrim qirralarni ajratib shaklni maydalab koʻrsatadi. P.Pikassoning dramatik butunlikkacha koʻtarilgan asarlarida kubizmning hissiy obrazli xususiyatlari koʻzga tashlanadi. Koʻplab yirik realist rassomlar D.Rivero, R.Guttuzo va boshqalar kubizm taʼsirini yengib oʻtgan.

Kubizm oʻzidan keyingi formalistik oqimlarga taʼsir etgan (koʻp hollarda abstrakt sanʼatta oʻtish bosqichini oʻtagan).

Kubizmning paydo boʻlishi

Kubizm(fransuzcha:Cubisme) — adamandist yoʻnalishi vizual sanʼat, birinchi navbatda, XX asr boshlarida paydo boʻlgan va geometrik shakllardan foydalanish, stereometr primitivlar uchun haqiqiy obyektlarni „maydalash“ istagi bilan ajralib turadi.Tashqi koʻrinish kubizm anʼanaviy ravishda 1906-1907-yillarda ijod qilgan Pablo Pikasso va Jorj Nikoh. „Kubizm“ 1908-yilda badiiy tanqid qilingandan keyin paydo boʻladi. Lui Vyel Yangi rasmlar deb nomlangan „Kubik oziq-ovqat“ (fransuzlaring Turarresning kubiklari). 1912-yildan boshlab kubizm Yangi filial tugʻiladi, qaysi sanʼatchilar qoʻngʻiroq qildi „Suntetik kubizm“. Asosiy maqsad va prinsiplarning oddiy shakllanishi kubizmda tasvirlash juda qiyin. Siz taqsimlashingiz mumkin. Uch bosqichda bu yoʻnalish turli xil estetik tushunchalarni aks ettiradi va har bir alohida-alohida deb hisoblaydi: mayakovskiycha (1907-1909), tahliliy (1909-1912) va sintetik (1913-1914) kubizm.