Kapteyn yulduzi
Kapteyn yulduzi — Rassom yulduz turkumidagi yagona yulduz. U Quyoshdan taxminan 13 yorugʻlik yili masofada joylashgan[1]. U 1897-yilda Yakobus Kapteyn tomonidan kashf etilgan va uning nomini olgan[2]. Kapteyn yulduzini tungi osmonda oddiy teleskop yordamida koʻrish mumkin.
Xususiyatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yulduz qizil subkarlik, yaʼni anomal spektrga ega va Hertzsprung-Russell diagrammasidagi asosiy ketma-ketlikdagi yulduzlar va oq mittilar orasidagi boʻshliqda joylashgan. U bizning Quyoshdan 250 baravar kam yorugʻlik chiqaradi va yorugʻlik nurining toʻrtdan bir qismiga teng. Bundan tashqari, u boshqa yulduzlardan farqli oʻlaroq, bizning galaktikamizda teskari yoʻnalishda harakatlanadigan ob’ektlarga tegishli[3]. U kashf etilgan paytda u eng katta toʻgʻri harakatga ega boʻlgan yulduz edi. Ayni paytda yanada tezroq yulduz maʼlum — Barnard yulduzi.
Kapteyn yulduzi somon yoʻli halosining bir qismi. Bunday ob’ektlar bizning galaktikamizning umumiy aholisining atigi 0,1-0,2 % ni tashkil qiladi. Koʻrib chiqilayotgan yulduz bizga eng yaqin oʻxshash ob’ektdir. U „Bir guruh kapteyn yulduzlari“ deb nomlangan bunday yulduzlarning mahalliy klasteriga tegishli (inglizcha: Kapteyn's star group).
Sayyora tizimi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yulduzning ikkita sayyorasi bor — Kapteyn b va Kapteyn c. Kapitan b yashashga yaroqli zonada joylashgan va yashash mumkin boʻlgan eng qadimgi sayyoradir (taxminan 11,5 milliard yil)[4]. Orbital davrlar 48,6 va 121,5 Yer kuni, minimal massalari esa mos ravishda 4,8 va 7 Yer massasini tashkil qiladi[5][6].
Yulduzning yashash zonasida Kapteyn b sayyorasi yoʻq degan faraz mavjud, ammo yulduz faolligi kuzatilmoqda, chunki yulduzning 143 kunlik aylanish davri eʼlon qilingan[7].
Yulduzning eng yaqin muhiti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Quyidagi yulduz tizimlari undan 10 yorugʻlik yili ichida joylashgan:
| Yulduz | Spektral sinf | Masofa, St. yillar |
| LHS 1565 | M5.5V | 3.7 |
| LP 944-020 | M9 | 6.1 |
| Sirius AB | A1 Vm / DA2 VII | 7.5 |
| e Eridani | K2V | 8.5 |
| 82 Eridani | G8V | 8.9 |
| Gliese 229 AB | M1/T0 | 9.3 |
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Yaqin atrofdagi yulduzlar roʻyxati
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ https://spacegid.com/zvezda-kapteyna.html
- ↑ https://spacegid.com/zvezda-kapteyna.html
- ↑ https://spacegid.com/zvezda-kapteyna.html
- ↑ https://spacegid.com/zvezda-kapteyna.html
- ↑ „Kapteyn b and c: Two Exoplanets Found Orbiting Kapteyn's Star“ (inglizcha). Breaking Science News | Sci-News.com. 3-avgust 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-sentabr 2018-yil.
- ↑ Сергей Попов. „Главные астрономические открытия мая 2015 года“. Газета.Ru (5-iyun 2015-yil). 6-sentabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-sentabr 2018-yil.
- ↑ https://spacegid.com/zvezda-kapteyna.html