Jalolobod jangi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Jalolobod jangi
Birinchi ingliz-afgʻon urushi
Sanalar 1841-yil 12-noyabr – 1842-yil 13-aprel
Urush yeri Jalolobod
Natija Britanlar gʻalabasi
Raqiblar
Birlashgan Qirollik Britaniya imperiyasi

Ost Indiya kompaniyasi

Afgʻonlar va Gilzoi qabilasi aʼzolari
Qoʻmondonlar
Birlashgan Qirollik Brigadir Sir Robert Sale Vazir Akbarxon
Kuchlar
1,500 ingliz-hind jangchisi 5000 qabila jangchisi
Yoʻqotishlar
62 askar, shu jumladan polkovnik Denni Nomaʼlum, ehtimol ogʻir

1842-yildagi Jalolobod jangi afgʻonlarning Kobuldan taxminan 90 milya (140 km) sharqdagi Jaloloboddagi izolyatsiya qilingan forpostini qamal qilishi hisoblanadi. Besh oy oʻtgach, Britaniyaning qarshi hujumi afgʻonlarni magʻlubiyatga uchratib, ularni Kobulga qaytargandan soʻng qamal olib tashlandi.

Jang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Forpost general ser Robert Sale boshchiligidagi 2000 ga yaqin askar tomonidan mudofaa qilingan qal’a bilan yoʻl orasidagi keng joyda edi. 1842-yil yanvar oyida Kobuldan chekinish paytida ingliz qoʻshinlari qirgʻin qilinganidan soʻng, Jalolobod afgʻon kuchlari tomonidan oʻrab olindi va bu kuchlarga bir qator hujumlar uyushtirdi. Inglizlar hujumlarni yengishga muvaffaq boʻlishdi va hatto ratsion yetishmayotganda qamalchilardan 300 ta qoʻyni tortib olishdi. Nihoyat, besh oylik qamaldan soʻng, Sale afgʻon kuchlariga qarshi hujum uyushtirdi, ularning asosiy lagerini, yuklarini, doʻkonlarini, qurollari va otlarini qoʻlga oldi va afgʻonlar Kobulga qochib ketdi.

Jalolobod mudofaasi 13-fut (keyinchalik Somerset yengil piyoda askarlari nomi bilan tanilgan) qahramonlarini yaratdi. Xabar qilinishicha, polk Britaniyaga qaytish uchun Hindiston boʻylab qaytib ketayotganda, har bir garnizon oʻz sharafiga oʻn marta oʻq uzgan. Qirolicha Viktoriya polkni yengil piyoda askariga aylantirib, qoʻshimchasi „Shahzoda Albert“ unvonini olib yurishni va shahar devorlari tasvirlangan „Jalolobod“ yozuvli nishon taqishni buyurdi[1]. Somerset grafligidagi Taunton shahridagi armiya kazarmasi jangdan keyin Jalolobod kazarmalari deb nomlandi va shaharning bu hududi hanuzgacha „Jalolobod“ nomi bilan mashhur.

1834—1855-yillarda Londonda ishlagan landshaft rassomi V. L. Uolton General Salening Jalolobod mudofaasi uchun litografik plitalar yasagan (taxminan 1845)[2].

Jang tartibi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jalolobod istehkomlari

Britaniyaning jang tartibi;

Britaniya armiyasi

  • 13-chi (1-Somersetshir, shahzoda Albertning yengil piyoda askarlari) piyoda polki

Bengal prezidentlik armiyasi

  • 1-otli eskadron (Skinner oti)
  • 35-chi Bengal mahalliy piyoda askari
  • Shoh Shujoning sapyorlari
  • Bengal dala artilleriyasining artilleriya qoʻshinlari

Eslatmalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. www.britishbattles.com
  2. „W. L. Walton and General Sale's Defence of Jalalbad (c. 1845).“. Leicester Galleries. 2017-yil 2-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 21-yanvar.