Ivan Kojevnikov

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Ivan Kojevnikov Dmitriyevich
Tavalludi 28-yanvar 1893-yil
Toshkent
Vafoti 31-avgust 1959-yil
Fuqaroligi Rossiya imperiyasining bayrogʻi Rossiya imperiyasi

Ivan Dmitriyevich Kojevnikov (1893-yil 28-yanvar – 1959-yil 31-avgust) – Sovet qoʻmondoni, polkovnik, Ulugʻ Vatan urushi qatnashchisi.

Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ivan Dmitriyevich Kojevnikov 1893-yil 28-martda Toshkent shahrida tugʻilgan. 1910-yil may oyida Orenburgdagi toʻrt yillik shahar maktabini tugatdi. Soʻng u mexanika zavodida usta boʻlib ishlagan. 1913-yil oktyabr oyida u Rossiya imperatorlik armiyasida xizmat qilish uchun chaqirildi. Birinchi jahon urushi boshlanishiga kelib u unter-ofitser darajasiga koʻtarildi. U Avstriya-Vengriya qoʻshinlariga qarshi janglarda qatnashdi va praporshik unvoniga koʻtarildi. 1917-yil oktyabr oyida u Lutskda Qizil gvardiya safiga qoʻshildi. U kazaklarni va frontdan temir yoʻl orqali kelayotgan boshqa boʻlinmalarni qurolsizlantirishda, hamda A. I. Dutovning nutqini bostirishda ishtirok etdi. 1918-yil fevral oyida u ixtiyoriy ravishda Ishchilar va Qizil dehqonlar Armiyasida xizmat qildi.

U 1920-yilda Orenburg otliq kurslarini tugatgan. Ufa viloyatidagi antisovet tuzilmalarini yoʻq qilishda, Ishim-Pyotr va Pol qoʻzgʻolonida qatnashgan. Fuqarolar urushi tugaganidan keyin Qizil Armiya safida xizmat qilishni davom ettirdi. 1926-yilda Krasnoyarsk artilleriya maktabini tamomlagan, soʻngra turli zenit artilleriya boʻlinmalarida qoʻmondonlik va maʼmuriy lavozimlarda xizmat qilgan. 1934-yilda u Leningradda Qizil Armiya havo mudofaasi qoʻmondonligi uchun malaka oshirish kurslarini tamomlagan. 1941-yil apreldan Kiyev havo mudofaasi zonasi 4-chi havo mudofaa diviziyasining 509-zenit-artilleriya polkining 1-divizioniga qoʻmondonlik qildi. Bu lavozimda u Ulugʻ Vatan urushining boshlanishini qarshi oldi[1].

Urushning birinchi kunlarida Kojevnikov diviziyasi Lvovga dushman havo hujumlarini qaytarishda qatnashdi. Nemis qoʻshinlarining tez olgʻa siljishi va Ukraina SSR uchun qiyin mudofaa janglari sharoitida u oʻziga ishonib topshirilgan boʻlinmani jangovar tayyor holatda saqlashga muvaffaq boʻldi. 1941-yil iyul oyida 509-tankga qarshi artilleriya polkining bir qismi sifatida Kojevnikov diviziyasi Gʻarbiy frontga oʻtkazildi, u yerda 19-armiya tarkibida Smolensk jangida va Toropets janglarida faol ishtirok etdi. Qamalga olingandan soʻng, zenitchilar dushmanga jiddiy zarar yetkazgan holda minimal yoʻqotishlar bilan ularni yorib oʻtishga muvaffaq boʻlishdi. Keyinchalik diviziya Moskva yaqinidagi qarshi hujumda qatnashdi, Mojayskni ozod qildi va Gjatsk yoʻnalishida jang qildi. 1941-yil 26-dekabrda Kojevnikov Bosh qoʻmondonlik zaxirasining 766-tankga qarshi artilleriya polkiga qoʻmondonlik qildi. Tez orada bu birlik Qrimga, Kerch yarim oroliga koʻchirildi. 1942-yil sentyabr oyida Kerchni tark etib, Taman yarim oroliga evakuatsiya qilinganidan soʻng, Kojevnikov 620-chi armiya havo mudofaasi polkining qoʻmondoni etib tayinlandi. 1942-yil 4-dekabrda u Oliy qoʻmondonlik zaxirasining 9-zenit-artilleriya diviziyasiga qoʻmondonlik qildi. Xarkov yaqinidagi janglarda ham qatnashgan.

1943-yil iyun oyida Kojevnikov frontdan chaqirilib, Moskva zenit-artilleriya oʻquv lagerining tashkiliy guruhining boshligʻi, besh oy oʻtgach esa, Yevpatoriya shahridagi Oliy havo mudofaasi ofitserlari maktabida talabalar yigʻilishi boshligʻi etib tayinlandi. 1944-yil yanvar oyidan bu maktabda topografiyadan dars bergan. U 1946-yil yanvar oyida polkovnik unvoni bilan nafaqaga chiqdi. 1959-yil 31- avgustda vafot etgan.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Коллектив авторов. Великая Отечественная: Комдивы. Военный биографический словарь / В. П. Горемыкин. — М.: Кучково поле, 2014. — Т. 2. — С. 144-146. — 1000 экз. — ISBN 978-5-9950-0341-0..