Ivalo

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Ivalo ( Inari Sami , Northern Sami , Skolt Sami ) — Finlandiya, Laplandiya, Inari munitsipalitetidagi qishloq, Ivalo daryosi bo'yida 20 kilometr (12 mi) joylashgan. Arktika doirasidagi Inari ko'lidan janubda[1] 2003-yil holatiga ko'ra uning aholisi 3998 kishini tashkil qiladi va kichik aeroportga ega. 30 kilometr (19 mi) Ivalo janubida Saariselkä nomli juda mashhur kurort[2] mavjud.Ko'plab sayyohlar bu yerga har yili qishki sport turlari (pastlik va chang'i uchish, snoubord, xaski va bug'uli chanada sayr qilish) va yozgi mashg'ulotlar (Saariselkä fjellarida trekking va piyoda sayr qilish, Laplandiya daryolarida kanoeda sayr qilish,tog' velosipedi, oltin uchun panning) uchun tashrif buyurishadi.,

Ivalo Laplandiya urushi paytida (1944-1945) Generaloberst Lotar Rendulic boshchiligidagi nemis qo'shinlarining chekinishi tufayli jiddiy zarar ko'rdi. Qishloq keyinchalik keng qamrovli qayta qurildi. 

" Yarim tunda quyosh " 24-maydan 22-iyulgacha (70 kun) ufqdan yuqorida bo'lib, kunduzgi yorug'lik davri biroz uzoqroq davom etadi. Qutb kechasi 28-noyabrdan 9-yanvarga (43 kun) to'g'ri keladi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kiryo qishlog'i 1750-yillarda Tornio vodiysidan kelgan Finlandiya ko'chmanchisi Henrik (Heikki) Mikonpoika Kyryo tomonidan tashkil etilgan. Inariga joylashishdan oldin u Enontekiyo va Kittilada bir oz vaqt o'tkazdi[3].

Ivalo 19-asrning oʻrtalaridan boshlab rasman alohida qishloq boʻlgan, ammo bu nom faqat 20-asr boshlarida keng qoʻllanila boshlagan. Inaridagi ba'zi odamlar buni Iivalo deb ham bilishardi. Ivalo Petsamoga olib boradigan yo'l qurilganidan keyin o'sishni boshladi. Kyryo 1940-yilga kelib Ivaloga toʻliq qoʻshilgan edi[4].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Arctic Circle – Blood & Snow in Finnish Lapland“ (2019-yil 8-may). — „Arctic Circle is a crime thriller set in the village of Ivalo, Finland, about 300 km north of the Arctic Circle.“. Qaraldi: 2022-yil 4-may.
  2. „Inari Lapland“. 2010-yil 9-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 17-sentyabr.
  3. „Lapinkyläväki: saamelaisina esiintyviä suomalaisia“ (fi). faktalavvu.net. Qaraldi: 2022-yil 23-avgust.
  4. „SuomalainenPaikannimikirja_e-kirja_kuvallinen.pdf“ (fi). kaino.kotus.fi. Qaraldi: 2022-yil 23-avgust.