Gretsiya — Saudiya Arabistoni munosabatlari
 | |
 Yunoniston |
 Saudiya Arabistoni |
Gretsiya — Saudiya Arabistoni munosabatlari Gretsiya va Saudiya Arabistoni oʻrtasidagi hozirgi va tarixiy ikki tomonlama munosabatlarga ishora qiladi. Gretsiyaning Ar-Riyodda, Saudiya Arabistonining Afinada elchixonasi bor. Yunonistonning Jiddada Bosh konsulligi ham bor.
Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ikki davlat oʻrtasidagi diplomatik aloqalar 1926-yilda boshlangan. 1943-yilda Jiddada Gretsiya elchixonasi tashkil etilgan, keyin 1963-yilda Ar-Riyodga koʻchib oʻtgan va 1985-yildan doimiy faoliyat koʻrsatgan[1].
Saudiya Arabistoni qiroli Saud, 1953-yildan 1964-yilgacha Misrga koʻchib oʻtishdan oldin Gretsiyada surgunda yashagan. Saud umrining oxirigacha Gretsiyada davolanib kelgan va 1969-yilda oʻsha yerda vafot etgan[2]. Gretsiyada boʻlganida „dabdabali xarajatlar“ tufayli uni „ideal sayyoh“ deb atashgan[3].
Yom Kippur urushi paytida, AQShning Isroilni qurol-yarogʻ bilan taʼminlamasligi uchun havoda yoki quruqlikdan foydalanish imkoniyatini berishdan bosh tortgan Gretsiya, Misrga harbiy yuklarni tashish uchun sovet samolyotlariga oʻz havo kengliklaridan oʻtishga ruxsat berdi. Shunday qilib, u arab neftiga boykot qilinganlar roʻyxatidan chiqarildi[1].
2017-yil fevral oyida Gretsiya prezidenti Prokopis Pavlopulos qirol Salmon bilan uchrashish uchun o‘n bir nafar vazir va yirik biznesmenlar delegatsiyasiga boshchilik qildi, bu ham yunon, ham Saudiya matbuoti tomonidan „ikki tomonlama munosabatlarning yangi davrini boshlab bergan“ harakati sifatida olqishlandi[1][4].
2021-yil boshida Saudiya Arabistoni Turkiya bilan munosabatlari yomonlashishda davom etar ekan, Saudiya Arabistoni Turkiyaning Sharqiy Oʻrta yer dengizida ekspansiyasi tufayli oʻz manfaatlariga tahdid solayotgan hukumatlari kabi Gretsiya va boshqa davlatlar bilan yaqinlashish choralarini koʻrdi[5]. 2021-yil mart oyida Saudiya Qirollik havo kuchlari Kritdagi Souda havo kuchlari bazasida Gretsiya bilan qo‘shma mashg‘ulot o‘tkazdi[6]. 2021-yil 20-aprelda ikki davlat Ar-Riyodda o‘tkazilgan bir qator vazirlar uchrashuvi chog‘ida mudofaa shartnomasini imzoladi, unda Gretsiya qurolli kuchlari Saudiya Arabistonining mudofaa qobiliyatini qo‘llab-quvvatlashda ishtirok etadi[7]. Shartnoma Gretsiyaning Saudiya Arabistoniga Qirollikdagi muhim energiya obyektlarini himoya qilish uchun AQShda ishlab chiqarilgan Patriot raketa tizimi akkumulyatorini kreditlashni nazarda tutgan[8].
2021-yil may oyida Saudiya Arabistoni madaniyat vaziri shahzoda Badr bin Abdulloh bin Muhammad bin Farxon Ol Saud Afinada Gretsiya prezidenti Katerina Sakellaropulou bilan uchrashib, ikki davlat oʻrtasidagi qoʻshma madaniy dasturni muhokama qildi[9][10].
2021-yil 8-dekabr kuni Londonda Gretsiya va Saudiya Arabistoni dengiz transporti boʻyicha kelishuv imzoladi. Kelishuvni oʻz mamlakatlari nomidan Gretsiyaning kema va orol siyosati vaziri Ioannis Plakiotakis va Saudiya Arabistoni transport vaziri Solih bin Nosir al-Jasser imzoladi. Plakiotakis ushbu kelishuvni "kemachilikda strategik hamkorlikni chuqurlashtirish uchun tramplin " deb taʼrifladi[11].
Diplomatiya[tahrir | manbasini tahrirlash]
| Gretsiya Respublikasi | Saudiya Arabistoni podsholigi
|
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 „Greece and Saudi Arabia usher in new era of relations“. ekathimerini.com (2017-yil 22-fevral).
- ↑ Saud Returns from Exile Associated Press, December 19, 1966
- ↑ Saud’s Death Deprives Greece of a Prized Tourist; Lavish Spending of Former Saudi Monarch Enriched Economy by Millions New York Times, February 26, 1969
- ↑ „Saudi Arabia, Greece usher in new era of bilateral relations“. Arab News (2017-yil 23-fevral).
- ↑ „Saudi Arabia dismisses Turkish rush for rapprochement, takes part in air manoeuvres with Greece“. The Arab Weekly (2021-yil 15-mart).
- ↑ „Saudi and Greek air forces begin joint exercise in Greece“. Arab News (2021-yil 18-mart).
- ↑ „Saudi Arabia and Greece sign defense agreement“. Arab News (2021-yil 20-aprel).
- ↑ „Greece signs deal to provide Saudi Arabia with Patriot air defence system“. Reuters (2021-yil 20-aprel).
- ↑ „Plan for joint Saudi-Greek cultural program in next 2 years“. Arab News (2021-yil 19-may).
- ↑ „Saudi Arabia seeks Greek archaeology expertise for nascent culture sector“. Reuters (2021-yil 20-may).
- ↑ Constantine. „Greece And Saudi Arabia Sign Major Maritime Transport Deal“ (en-US). Qaraldi: 2021-yil 8-dekabr.