Grats kelishuvi
Grats kelishuvi — 1992-yil 6-mayda Avstriyaning Grats shahrida Serb Respublikasi Prezidenti Radovan Karadjich va Xorvatiya Gerseg-Bosna Respublikasi Prezidenti Mate Boban oʻrtasida oʻt ochishni toʻxtatish toʻgʻrisidagi bitimdir. Bu shartnoma, aslida, boshqa kelishuvga qoʻshimcha boʻldi — Karadjorjevskiy (1991-yil mart oyida prezidentlar Tujman va Miloshevich oʻrtasida Bosniya va Gertsegovinadagi taʼsir doiralarini boʻlish va keyinchalik „Serbiya“ va „Xorvatiya“ hududlarini anneksiya qilish maqsadida imzolangan. Mos ravishda Serbiya va Xorvatiya)[1]. Rivojlanayotgan yirik Serbiya va Xorvatiya davlatlari oʻrtasida bufer zonasi saqlanib qoldi, u Serbiya va Xorvatiya hukumati tomonidan „Pashalik Aliy“ laqabini oldi. Ayrim harbiy tahlilchilarning fikricha Grats kelishuvi Bosniya urushining eng muhim hujjatlaridan biri edi[2].
Shartnomaning maqsadi bosniyaliklar tomonidan nazorat qilinadigan hududlarni egallashga eʼtibor qaratish uchun Serbiya va Xorvatiya kuchlari oʻrtasidagi ziddiyatni tugatish ediF. Oʻsha paytda serblar nazorati ostida hozirgi Bosniya va Gertsegovina hududining 70 % ga yaqin edi. Shu bilan birga bosniyaliklar Bosniya va Gertsegovina Respublikasi aholisining 44 % ni tashkil etadi va Bosniya hukumatida son jihatdan ustunlik qiladi[3].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ ICTY: Tihomir Blaškić judgement Andoza:Ref-pdf (ingl.)
- ↑ University of Westminster: Centre for the Study of Democracy: Lee Bryant: The Betrayal of Bosnia (Wayback Machine saytida 2009-03-26 sanasida arxivlangan) Andoza:Ref-pdf (ingl.)
- ↑ The Tech: Warring Factions Agree on Plan to Divide up Former Yugoslavia (Wayback Machine saytida 2021-06-10 sanasida arxivlangan) (ingl.)