Gombak tumani

Gombak District
Gombak District
	District of Malaysia
	3°16′31″N 101°34′25″E / 3.27528°N 101.57361°E G OKoordinatalari: 3°16′31″N 101°34′25″E / 3.27528°N 101.57361°E G O
Mamlakat	[[ Malayziya]]
[[State]]	[[Andoza:Country data Selangor]]
Hukumat
• District officer	Amirul Azizan Abdul Rahim
Maydon	650.08 km2 (251.00 mi²)
Aholisi (2020)	942,336
Zichligi	auto kishi/km2
Vaqt mintaqasi	UTC+8, yozda UTC+9
Telefon kodi	+6-03-41, +6-03-60, +6-03-61, +6-3-62
Pochta indeks(lar)i	48xxx, 52xxx-54xxx, 68xxx
Avtomobil kodi	B
	[[File:\|290px\|Gombak District xaritada]] Gombak District

Gombak tumani – Malayziyaning Selangor shtatida joylashgan maʼmuriy tuman. Tuman 1974-yil 1-fevralda Kuala-Lumpur Federal hudud deb eʼlon qilingan kuni tashkil etilgan. 1997-yilgacha Ravang tuman markazi edi, keyinchalik poytaxt Bandar Baru Selayangga koʻchirilgan. Gombak janubi-sharqdan Kuala-Lumpur va sharqda esa Genting togʻlari bilan chegaradosh. Gombak ham, Kuala-Lumpur ham Selangorning boshqa tumanlari bilan birga Klang vodiysida joylashgan. Gombak tumanidagi boshqa joylarga Batu Arang, Kuang, Rawang, Kundang, Gombak shaharchasi, Selayang, Batu gʻorlari va Hulu Kelang kiradi.

Malayziya Xalqaro Islom Universitetining asosiy kampusi ham shu yerda Batu gʻorlari yaqinida joylashgan. Gombak hududida aborigen Orang Asli aholi punkti va u Orang Asli muzeyi joylashgan.

Gombak daryosi Kuala-Lumpurdagi nisbatan kattaroq Klang daryosi bilan birlashadi. Ikki daryoning uchrashadigan joyi Kuala-Lumpurda joylashgan. Qoʻshilish markazida Jamek masjidi ham mavjud.

Gombak (shahar) Setapak kichik okrugining shimoliy va markaziy qismida (Gombak va Kuala-Lumpurda) joylashgan aholi punkti (shahar/hudud/shahar atrofi) deb ham ataladi. 1974-yilgacha Gombak tuman boʻlishidan oldingi shahar edi. Gombak 1800-yillarda birinchi Minangkabau muhojirlarining turar joylari boʻlgan va koʻp oʻtmay tashkil etilgan. Gombak hududidagi Masjid Lama Batu 6 Gombak kabi eski masjidlar bugungi kungacha saqlanib qolgan. Bugungi kunda Gombakni shahar va tumanning oʻzi deb atash mumkin, ammo mahalliy aholi odatda Gombakni tuman emas, balki shahar deb nomlashadi.

Maʼmuriy boʻlinmalari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gombak tumani 4 mukimga boʻlingan, ular:

Batu
RawangbnfSetapak
Ulu Klang

Hukumati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gombak qisman ikki xil mahalliy hukumat tomonidan boshqariladi, ular tuman emas, balki shtat yurisdiktsiyasiga kiradi:

Ampang Jaya shahar kengashi (tuman Mukim Ulu Kelang orasida)
Selayang munitsipal kengashi (Mukim Ulu Kelang hududidan tashqari tumanning katta qismi)

Demografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aholining oʻsishi
Yil	Aholi	±%
1991	352 649	—
2000	537 525	+52.4%
2010	668 694	+24.4%
2020	942 336	+40.9%

Quyidagilar Malayziya Statistika Departamentining 2010-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga asoslanadi.

Gombakdagi etnik guruhlar, 2010 yilgi aholini roʻyxatga olish
Etnik kelib chiqishi	Aholi	Foiz
Bumiputer	396 012	62,9%
Xitoy	147 488	23,4%
hind	76 773	12,2%
Boshqalar	9 698	1,5%
Jami	629 971	100%

Gombak Malayziyadagi eng yirik Hui musulmon jamoalaridan biriga ega. Hui xitoyliklarining 60% ga yaqini Gombakda yashaydi^[2].

Taʼlim tizimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Milliy taʼlim Gombak tumani taʼlim boshqarmasi tasarrufida. 2014 yil holatiga koʻra, 53 ta milliy tipdagi boshlangʻich maktab, sakkizta milliy tipdagi (xitoycha) boshlangʻich maktab, yetti milliy tipdagi (Tamil) boshlangʻich maktab, 30 milliy tipdagi oʻrta maktab (SMK), ikkita milliy tipdagi oʻrta maktab-internat (SM Berasrama Penuh), ikkita milliy tipdagi oʻrta islom diniy maktabi (SM Agama) va ikkita milliy tipdagi oʼrta kasb-hunar maktabi (Kolej Vokasional)^{[manba kerak]}.

Turistik diqqatga sazovor joylari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gombakda koʻplab dam olish maskanlari va sayyohlik joylari mavjud.

Batu gʻorlari
Malayziya oʻrmon tadqiqot instituti
Batu toʻgʻoni, Batu gʻorlari
Gua Damai ekstremal bogʻi, Batu gʻorlari
Batu Arang meros shahri
Orang Asli muzeyi, Gombak
Hutan Lipur Bukit Lagong, Selayang
Hutan Lipur Sungai Tua, Selayang
Kancing oʻrmon bogʻi, Rawang
Selayang issiq bulogʻi, Selayang
Hamdoʻstlik oʻrmon parki, Rawang
Templer bogʻi, Rawang
Tasik Biru Kundang, Kundang
Malayziya milliy hayvonot bogʻi
Klang Geyts toʻgʻoni
Batu Asah sharsharasi, Hulu Kelang
Ampang oʻrmon qoʻriqxonasi, Hulu Kelang
Selangor meva vodiysi, Batu Arang

Federal parlament va shtat assambleyasi oʻrinlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Federal parlamentdagi Gombak tumani vakillarining roʻyxati (Dewan Rakyat)

Parlament	Oʻrindiq nomi	Parlament aʼzosi	Partiya
P97	Selayang	Uilyam Leong Ji Keen	bgcolor="Andoza:Pakatan Harapan/meta/shading" \| Pakatan Xarapan (PKR)
P98	Gombak	Amirudin Shari	bgcolor="Andoza:Pakatan Harapan/meta/shading" \| Pakatan Xarapan (PKR)
P99	Ampang	Rodziah Ismoil	bgcolor="Andoza:Pakatan Harapan/meta/shading" \| Pakatan Xarapan (PKR)
P106	Damansara	Gobind Singx Deo	bgcolor="Andoza:Pakatan Harapan/meta/shading" \| Pakatan Xarapan (DAP)
P107	Sungai Buloh	Ramanan Ramakrishnan	bgcolor="Andoza:Pakatan Harapan/meta/shading" \| Pakatan Xarapan (PKR)

Davlat Qonunchilik Assambleyasidagi Gombak tumani vakillarining roʻyxati (Dewan Undangan Negeri)

Parlament	Davlat	Oʻrindiq nomi	Davlat deputati	Partiya
P97	N13	Kuang	Mohd Rafiq Mohd Abdulah	Perikatan Nasional (BERSATU)
P97	N14	Rawang	Chua Vey Kiat	bgcolor="Andoza:Pakatan Harapan/meta/shading" \| Pakatan Xarapan (PKR)
P97	N15	Taman Templer	Anfal Saari	bgcolor="Andoza:Pakatan Harapan/meta/shading" \| Pakatan Xarapan (AMANAH)
P98	N16	Sungai Tua	Amirudin Shari	bgcolor="Andoza:Pakatan Harapan/meta/shading" \| Pakatan Xarapan (PKR)
P98	N17	Gombak Setiya	Hilman Idham	Perikatan Nasional (BERSATU)
P98	N18	Hulu Kelang	Muhammad Azmin Ali	Perikatan Nasional (BERSATU)
P99	N19	Bukit Antarabangsa	Mohd Kamri Kamaruddin	bgcolor="Andoza:Pakatan Harapan/meta/shading" \| Pakatan Xarapan (PKR)
P99	N20	Lembah Jaya	Sayid Ahmad Sayid Abdul Rahmon Alhadad	bgcolor="Andoza:Pakatan Harapan/meta/shading" \| Pakatan Xarapan (PKR)
P106	N37	Bukit Lanjan	Pua Pei Ling	bgcolor="Andoza:Pakatan Harapan/meta/shading" \| Pakatan Xarapan (PKR)
P107	N38	Paya Jaras	Mohd. Xayriddin Usmon	bgcolor="Andoza:Pakatan Harapan/meta/shading" \| Pakatan Xarapan (PKR)

Transport[tahrir | manbasini tahrirlash]

Temir yoʻl orqali[tahrir | manbasini tahrirlash]

Batu gʻorlari stansiyasiga xizmat qiladi KC05 KTM Komuter poezd xizmati.
Kepong Sentral stantsiyasiga xizmat qiladi KA07 KTM Komuter, KTM Intercity, KTM ETS va PY04 MRT Putrajaya poezd xizmatlari.
Gombak stantsiyasi Gombak tumani boʻylab yagona LRT liniyalari boʻlib, faqat bitta stantsiyaga ega KJ1 LRT KJ
Sungai Buloh stantsiyasi poezd xizmatlarini taʼminlaydigan almashuv stantsiyasidir KA08 KTM Komuter, KTM Intercity, KTM ETS va PY08 MRT Putrajaya liniyasi
Rawang stantsiyasi xizmat koʻrsatadigan asosiy stantsiyalardan biridir KA10 KTM Komuter, KTM Intercity va KTM ETS poezd xizmatlari.
Kuang stantsiyasi faqat xizmat koʻrsatadi KA09 KTM Komuter poezd xizmati.

Mashinada[tahrir | manbasini tahrirlash]

1-Federal yoʻl – Rawang shahri, Selayang va Batu gʻorlari orqali oʻtadigan asosiy magistral.
Federal marshrut 68 Old Gombak-Bentong yoʻli Bentong, Pahang shahrida tugashidan oldin bu erdan oʻtadi.
PLUS Expressway, shuningdek, Gombak tumani orqali oʻtadi va Shimoliy Sungai Buloh 114, Janubiy Rawang 115 va Rawang 116ga chiqish imkonini beradi.
East Coast Expressway – Gombak Toll Plaza sifatida Pahang, Terengganu va Kelantanning sharqiy qirgʻoq shtatlariga tumanning asosiy darvozasi.
Kuala-Lumpur-Kuala Selangor tez yoʻli Kuala Selangor yaqinidagi Ijokni Rawang yaqinidagi Templer bogʻi bilan bogʻlaydi, 2505 Kundang, 2506 Kuang va 2508 Templer Parkiga chiqishlari Gombak tumani orqali oʻtadi.
Guthrie Corridor Expressway ham Gombak tumani orqali oʻtadi va Guthrie Corridor Expresswayning boshlanishi boʻlgan 115 Rawang South va 3501 Kuangga chiqish imkonini beradi.