Gambiya Olimpiada oʻyinlarida

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Gambiya 1984-yildan beri oʻtkaziladigan har bir yozgi Olimpia oʻyinlariga sportchilarni yuborgan, garchi mamlakat hech qachon Olimpia medalini qoʻlga kiritmagan boʻlsa ham. Gambiya hali qishki Olimpia oʻyinlarida ishtirok eta olmaydi.

Gambiya Milliy Olimpia Qoʻmitasi (GNOC) 1972-yilda tashkil etilgan. 1976-yilda Xalqaro Olimpia Qoʻmitasi (XOQ) tomonidan tan olingan. Mamlakat, oʻzi qatnashishi mumkin boʻlgan dastlabki ikkita oʻyinni boykot qildi (1976 va 1980). Uning birinchi delegatsiyasi oʻn nafar sportchidan iborat boʻlib, ularning barchasi yuguruvchilar edi. Keyingi delegatsiyalar tarkibiga kurashchilar (1988), uzunlikka sakrash (1996), bokschi (2008), dzyudochi (2016) va suzuvchilar (2016) kirdi. Ammo, qolgan barcha yillarda Gambiya faqat yuguruvchilar bilan qatnashdi.

Gambiya Milliy Olimpia Qoʻmitasi (GNOC) 1972-yilda tuzilgan, biroq Xalqaro Olimpia Qoʻmitasi (XOQ) tomonidan 1976-yilgacha tan olinmagan.[1] GNOC Bakau shahridagi Olimpia uyida joylashgan.[2] 2014-yil aprelida hukumat buyrugʻi bilan politsiya binoni egallab oldi va GNOC xodimlariga kirishni taqiqladi. Shu bilan birga, Yoshlar va sport vazirligi GNOC mansabdor shaxslariga sayohatni taqiqladi.[3] Buzilish Gambiya 2014-yilda Botsvanada boʻlib oʻtadigan Afrika yoshlar oʻyinlariga sportchilarni yubormaganligini anglatardi.[4] XOQ tomonidan qoralanganidan keyin Olimpia uyi avgust oyida qayta ochildi, ammo hukumat binoga kirishni nazorat qilishda davom etdi. Keyingi oy inqirozli yigʻilish boʻlib oʻtdi, unda hukumat aralashishdan tiyilmasa, GNOC faoliyatini toʻxtatib qoʻyish bilan tahdid qilingan.[5] Olimpia uyining qayta ochilishi uchun dastlabki muddat bajarilmaganiga qaramay,[6] oxir-oqibat, toʻxtatib turish hujjatisiz vaziyat hal qilindi.[7]

1976-yilda Monrealda boʻlib oʻtgan yozgi Olimpia oʻyinlari Gambiyaning ilk musobaqasi boʻlardi, ammo u boykotda 28 davlatga qoʻshildi (ularning aksariyati Afrika mamlakatlari edi). Ushbu boykot XOQning Yangi Zelandiyaning regbi ittifoqi jamoasi yil boshida Janubiy Afrikaga xalqaro sport boykotini buzganiga qaramay, oʻyinlarda ishtirok etishga ruxsat berish haqidagi qaroriga norozilik bildirish edi.[8] Gambiya 1980-yilgi Moskva Yozgi Olimpia oʻyinlariga ham taklif qilindi, ammo taklifni rad etdi va Amerika boshchiligidagi boykotga qoʻshildi.[9] Nihoyat, mamlakat Los-Anjelesda 1984-yilgi Yozgi Olimpiada oʻyinlarida debyut qildi va yugurish boʻyicha oʻnta sportchini (olti erkak va toʻrt ayol) yubordi.[10] Amie NʼDow ayollar oʻrtasida 200 metrga yugurish boʻyicha chorak finalga qadar birinchi bosqichdan oʻtgan yagona gambiyalik boʻldi.[11] Seul 1988-Yozgi Olimpia oʻyinlarida Gambiya olti nafar sportchini — uchta sportchi (ikki erkak va bir ayol) va uchta kurashchini (barchasi erkak) yubordi.[12] Bayroqdor Dawda Jallow erkaklar oʻrtasida 400 metrga yugurishda chorak finalga chiqdi.[13]

1990-yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jaysuma Saidi Ndure (2011-yilda tasvirlangan) Afina-2004 Yozgi Olimpiada oʻyinlarida Gambiya uchun kurashgan, biroq keyinchalik millatini almashtirgan va 2008, 2012 va 2016-yillarda Norvegiya uchun kurashgan.

1992-yilgi Yozgi Olimpiada oʻyinlarida Gambiya delegatsiyasi (beshta sportchidan iborat) birinchi va yagona marta erkaklardan iborat edi.[14] U yana toʻliq yuguruvchilardan iborat boʻlib, ulardan toʻrt nafari erkaklar oʻrtasida 4 × 100 metrga estafeta yugurishdi.[15] Bangladesh va San-Marino tadbirda sekinroq vaqt qayd etgan yagona davlatlar edi.[16] Atlanta-1996 Yozgi Olimpia oʻyinlarida Gambiya delegatsiyasi toʻqqizta sportchiga koʻpaydi, garchi yagona ayol Adama Njie edi.[17] Usmon Sallah (uzunlikka sakrashchi) yugurmaydigan yagona boʻlgan[18], Dawda Jallow esa uchinchi marta ketma-ket bayroqdor boʻldi va toʻrtta oʻyinda qatnashgan yagona gambiyalik boʻldi.[13]

2000-yilgi Sidney Yozgi Olimpiada oʻyinlariga Gambiya atigi ikkita sportchini (Adama Njie va Pa Mamadou Gai) yubordi, Njie mamlakatning birinchi bayroqdor ayoliga aylandi.[19] 2004-yilda Afinada boʻlib oʻtgan Yozgi Olimpiada oʻyinlari delegatsiyasi sonining koʻpayishi kuzatilmadi, Njie uchinchi oʻyinga qaytdi va unga bayroqdor etib tayinlangan Jaysuma Saidi Ndure ham qoʻshildi.[20] 20 yoshli Ndure 100 metrga ham, 200 metrga ham chorak finalga chiqdi, biroq keyinchalik millatlarni oʻtkazib, Norvegiya uchun kurash olib bordi.[21] 2008-yilda Pekinda boʻlib oʻtgan Yozgi Olimpia oʻyinlarida Gambiya uchta sportchini (ikki erkak va bir ayol), shu jumladan mamlakatning birinchi olimpiya bokschisi Badou Jackni bayroqdorga aylantirganini koʻrdi. U dastlabki raundda hindistonlik <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Vijender_Singh" rel="mw:ExtLink" title="Vijender Singh" class="cx-link" data-linkid="176">Vijender Singh</a>ga yutqazdi, qolgan ikki sportchining hech biri (yuguruvchilar Suwaibou Sanneh va Fatou Tiyana oʻzlarining birinchi janglaridan oʻta olishmadi.[22]

2012-yilgi London Yozgi Olimpiada oʻyinlariga Gambiya delegatsiyasi ikki yengil atletikachi — Suvaybou Sanne va Saruba Colleydan iborat edi.[23] Kolley ayollar oʻrtasida 100 metrga yugurishning birinchi bosqichidan oʻta olmadi[24], ammo Sanne erkaklar oʻrtasidagi 100 metrga yugurish boʻyicha yarim finalga chiqdi va 10,18 soniya bilan milliy rekordni oʻrnatdi.[25] Rio-2016 Yozgi Olimpiada oʻyinlari uchun Gambiya 1996-yildan beri oʻzining eng katta delegatsiyasini yubordi. Unda, birinchi boʻlib ikkitadan ortiq sport turlari boʻyicha sportchilar qatnashdi. Adama Jammeh va Gina Bass (bayroqdor va jamoadagi yagona ayol) tegishli 200 metrga yugurishdi, Faye Njie va Pap Jonga esa mos ravishda olimpia dzyudo va olimpia suzish boʻyicha musobaqalarda qatnashgan birinchi gambiyalik boʻldi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Grasso, John. Historical Dictionary of the Olympic Movement. Rowman & Littlefield, 2015 — 209 bet. ISBN 978-1442248601. 
  2. ↑ The Gambia National Olympic Committee, Association of National Olympic Committees. Retrieved 19 October 2016.
  3. ↑ „Olympic House closed to GNOC staff“, The Point, 4 April 2014. Retrieved 19 October 2016.
  4. ↑ „Gambia National Olympic Committee headquarters reopened after four-month feud“, Inside the Games, 14 August 2014. Retrieved 19 October 2016.
  5. ↑ „IOC warn Gambia to restore access to Olympic headquarters or face consequences“, Inside the Games, 30 September 2014. Retrieved 19 October 2016.
  6. ↑ "Gambia facing suspension from International Olympic Committee ", Inside the Games, 17 October 2014. Retrieved 19 October 2016.
  7. ↑ „Gambia avoid suspension by IOC executive board“, USA Today, 23 October 2014. Retrieved 19 October 2016.
  8. ↑ Grasso et al., p. lxxv
  9. ↑ Grasso et al., p. lxxviii
  10. ↑ Gambia at the 1984 Los Angeles Summer Games, Sports Reference. Retrieved 19 October 2016.
  11. ↑ Amie NʼDow, Sports Reference. Retrieved 19 October 2016.
  12. ↑ Gambia at the 1988 Seoul Summer Games, Sports Reference. Retrieved 19 October 2016.
  13. ↑ 13,0 13,1 Dawda Jallow, Sports Reference. Retrieved 19 October 2016.
  14. ↑ Gambia, Sports Reference. Retrieved 19 October 2016.
  15. ↑ Gambia at the 1992 Barcelona Summer Games, Sports Reference. Retrieved 19 October 2016.
  16. ↑ Athletics at the 1992 Barcelona Summer Games: Menʼs 4 × 100 metres Relay Round One, Sports Reference. Retrieved 19 October 2016.
  17. ↑ Gambia at the 1996 Atlanta Summer Games, Sports Reference. Retrieved 19 October 2016.
  18. ↑ Ousman Sallah, Sports Reference. Retrieved 19 October 2016.
  19. ↑ Gambia at the 2000 Sydney Summer Games, Sports Reference. Retrieved 19 October 2016.
  20. ↑ Gambia at the 2004 Athina Summer Games, Sports Reference. Retrieved 19 October 2016.
  21. ↑ Jaysuma Saidy Ndure, Sports Reference. Retrieved 19 October 2016.
  22. ↑ Gambia at the 2008 Beijing Summer Games, Sports Reference. Retrieved 19 October 2016.
  23. ↑ Gambia at the 2012 London Summer Games, Sports Reference. Retrieved 19 October 2016.
  24. ↑ Saruba Colley, Sports Reference. Retrieved 19 October 2016.
  25. ↑ Su Wai’bou Sanneh, Sports Reference. Retrieved 19 October 2016. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Gambiya_Olimpiada_oʻyinlarida&oldid=4215935" dan olindi