Yangi Zelandiya Olimpiada oʻyinlarida

Yangi Zelandiya birinchi marta 1920-yilda Olimpia o'yinlariga mustaqil jamoa yuborgan. Bungacha, 1908 va 1912-yillardagi Yozgi Olimpiada o'yinlarida Yangi Zelandiya va Avstraliya sportchilari birlashgan Avstraliya jamoasida ishtirok etishgan. Yangi Zelandiya 1952-yildan beri ko'pgina Qishki Olimpia o'yinlarida qatnashgan, faqat 1956 va 1964-yilgi o'yinlarni o'tkazib yuborgan.

Yangi Zelandiya Olimpia Qo'mitasi (NZOC) - Yangi Zelandiya Milliy Olimpia qo'mitasi. NZOC 1911-yilda tashkil etilgan va XOQ tomonidan 1919-yilda tan olingan.

Yangi Zelandiya sportchilari jami 143 ta medallni qo'lga kiritdilar, ulardan 137 tasi Yozgi o'yinlarda, 6 tasi qishki o'yinlarda qo'lga kiritildi. Eng muvaffaqiyatli sport turlari 29 ta medall bilan eshkak eshish bo'lib, 26 ta medall bilan yengil atletika ikkinchi o'rinda turadi. 2022-yilgi Qishki Olimpiada oʻyinlari oldidan Yangi Zelandiya qoʻlga kiritgan, 140 ta medall mamlakatni medallar soni boʻyicha barcha vaqtlardagi Olimpia oʻyinlari medallar jadvalida 32- oʻringa, medallar turi boʻyicha esa 24-oʻringa olib chiqti.

2020-yilgi Yozgi Olimpiada oʻyinlaridan soʻng Yangi Zelandiyani Olimpia oʻyinlarida 1519 nafar ishtirokchi himoya qilgan. Harry Kerr^[1] birinchi Kiwi olimpiadachisi hisoblanadi.^[2] 2009-yil 11-iyunda ma'lum bo'lishicha, 1111 nafar olimpiyachidan 114 nafari halok bo'lgan, 21 nafarining qayerda ekani noma'lum.^[2] 2009-yil 25-iyunga kelib faqat 9 ta olimpiachi topilmadi.^[3] 1948-yilda Londonda bo'lib o'tgan Olimpia o'yinlaridan oldin tirik Kiwi olimpiadachilari qolmagan edi.^[2]

Yozgi o'yinlarda Yangi Zelandiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yangi Zelandiyadan Olimpia o'yinlarida qatnashgan birinchi odam 1900-yilgi yozgi Olimpia o'yinlarida suv polosida g'olib chiqqan Buyuk Britaniyaning Osborn suzish klubi uchun kurashgan Viktor Lindberg edi.

Tinch okeanining janubida joylashganligi va Yevropa va Shimoliy Amerikadagi Olimpia o'yinlarining dastlabki mezbon shaharlaridan uzoqligi sababli, Yangi Zelandiyaliklar ishtirok etish uchun uzoq dengiz sayohatlariga chidashlari kerak edi. Yangi Zelandiya 1920-yilda VII Olimpiadaga ikkita yuguruvchi, bir eshkak eshuvchi va 15 yoshli suzuvchidan iborat birinchi mustaqil jamoasini yubordi. 1950-yillarda xalqaro reaktiv havo qatnovi paydo bo'lishi va olimpia sport turlarining ko'payishi bilan Yangi Zelandiya olimpia terma jamoalari soni sezilarli darajada oshdi.

Yangi Zelandiya, janubiy yarim sharning boshqa mamlakatlarida bo'lgani kabi, qish oylarida o'tkaziladigan yozgi sport turlarida qatnashish uchun eng yuqori cho'qqiga chiqish zarurati bor edi. Janubiy yarimsharda faqat uchta Olimpia o'yinlari, 1956-yilda Melburnda, 2000-yilda Sidneyda va 2016-yilda Rio-de-Janeyroda bo'lib o'tgan yozgi Olimpia o'yinlari bo'lib o'tgan.

Yangi Zelandiyaning 1976-yilgi o'yinlardagi ishtiroki munozarali bo'lib, ko'pchilik Afrika mamlakatlari tomonidan o'yinlarni boykot qilishga olib keldi. Ular butun qora tanlilar va aparteid Janubiy Afrika o'rtasidagi sport aloqalariga qarshi norozilik bildirishdi.

Yangi Zelandiya qishki o'yinlarda[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yangi Zelandiya qishki Olimpia o'yinlarida okeanik iqlimi va janubiy yarimsharda joylashuvi tufayli sportchilardan Yangi Zelandiya yozining o'rtalarida cho'qqiga chiqishni talab qilganligi sababli ancha kam ishtirok etdi. Mamlakat o'zining birinchi qishki Olimpia terma jamoasini 1952-yilgacha yig'magan. 1988-yilda jamoa tarkibiga bobsleychilar kirdi. Tog' chang'isidan tashqari qishki sport turiga birinchi kirish.

1992-yilda Yangi Zelandiyalik Annelise Coberge Fransiyaning Albertvil shahrida slalom bo'yicha kumush medalni qo'lga kiritib, Qishki Olimpiada o'yinlarida medalni qo'lga kiritgan janubiy yarim shardan birinchi bo'ldi.

2018-yilda Zoi Sadowski-Synnott Janubiy Koreyaning Pyeongchang shahrida boʻlib oʻtgan ilk katta havo snoubord musobaqasida Yangi Zelandiyaning ikkinchi Qishki Olimpia medalini qoʻlga kiritib, bronza medalini qoʻlga kiritdi. O'sha kuni 16 yoshli Nico Porteous erkaklar o'rtasida chang'i sporti musobaqalarida Yangi Zelandiyaga uchinchi qishki Olimpia medalini olib keldi va bronza medalini egalladi.

To'rt yil o'tib, 2022-yilda Zoi Sadovski-Sinnott ayollar o'rtasida slopestyle bo'yicha Yangi Zelandiyadagi birinchi Qishki Olimpia o'yinlari oltin medallini qo'lga kiritdi. Keyinchalik Niko Porteous Yangi Zelandiyaning ikkinchi qishki Olimpiadasida oltin medallini yana erkaklar o'rtasida chang'i yarim trubkasida qo'lga kiritdi.

↑ The New Zealand Olympic Committee records all athletes chosen for the Olympics, numbered sequentially. Harry Kerr is identified as "New Zealand Olympian: 1".
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Leggat, David. „21 Kiwi Olympians fail to register“. The New Zealand Herald (11-iyun 2009-yil). Qaraldi: 30-oktabr 2011-yil.
↑ „New Zealand Olympic Committee: 1111 Olympians Honoured this Week“. 2010-yil 12-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 14-sentyabr.

[1] The New Zealand Olympic Committee records all athletes chosen for the Olympics, numbered sequentially. Harry Kerr is identified as "New Zealand Olympian: 1".

[NZH21-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Leggat, David. „21 Kiwi Olympians fail to register“. The New Zealand Herald (11-iyun 2009-yil). Qaraldi: 30-oktabr 2011-yil.

[NZOCNews-3] „New Zealand Olympic Committee: 1111 Olympians Honoured this Week“. 2010-yil 12-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 14-sentyabr.

[1]

[2]

[3]