Friederike Bethmann-Unzelmann

Christiana Friederike Augustine Conradine Bethmann Unzelmann-1760-yil 24-yanvar, Gothada tugʻilib, 1815-yil 16-avgustda Berlinda vafot etgan germaniyalik aktrisa va qoʻshiqchi.

Hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Friederike Bethmann-Unzelmann — Saksonlik hukumat xodimi Jak Flittner va uning rafiqasi Karolina Sofiya Avgust Hartmannning qizi edi. U musiqiy darslarini oʻz oʻgay otasi, aktyor va qoʻshiqchi Gustav Fridrik Großmanndan olgan va 1777-yilda u Mainzdagi Stadttheaterda birinchi marta chiqish qiladi. U yerda Abel Seyler ansambliga ham qoʻshiladi, ammo keyinchalik oʻz oʻgay otasining guruhiga oʻtadi. Birinchi uchrashuvlarda u deyarli faqat operalar kuylaydi hamda u yerda Wolfgang Amadeus Mozartning tarjimoni sifatida birinchi katta muvaffaqiyatga erishadi.

25 yoshida Friederike Flittner 1786-yilda Mainzda aktyor va qoʻshiqchi Karl Vilhelm Ferdinand Unzelmann bilan turmush quradi. Ularning uchta farzandi boʻladi: aktyor oʻgʻli Karl Wolfgang Unzelmann (1786-1843), qizi Louise Vilhelmina Elisabeth Henriette (1790-yilda 25-iyun Berlinda choʻqintirilgan †; 1852-yilda 14-mayda ham shu yerda boʻlgan), keyinchalik aktyor Friedrich Josef Korntheuer va ksilograf Friedrich Unzelmannga turmushga chiqadi (1797-1854)^[1].

1788-yilda u turmush oʻrtogʻi bilan birga Berlinga ketib, u kabi qirollik teatri ansambli aʼzosi boʻladi. U 1803-yildan toki turmush oʻrtogʻidan ajralganiga qadar u yerda juda samarali ishlaydi. 1805-yilda esa Friederike Unzelmann aktyor Xenrix Betmannga ikkinchi marta turmushga chiqadi.

Berlinda muvaffaqiyat qozonishi tufayli Bethmann-Unzelmannga koʻplab takliflar berishadi va keyinchalik ularni qabul qiladi. Kichikroq sayohatlari davomida u Hamburgo, Leipzig va Vyana teatrlariga boradi va Braunschweig, Frankfurt am Main, Munchen va Praga teatrlariga kelgan mehmonlarga oʻz ijrolarini qoʻyib beradi.1804-yilda u Fridrix Heinrich Himmelin „Fanchon, das Leiermädchen“ operasining premyerasida uning talabiga binoan bosh rolda kuylaydi. Boshqa muvaffiqiyatga erishgan rollari orasida „Die Entführung aus dem Serail“dagi „Konstanze“, „Figaroʼs Marriage“dagi „the Countess“ va Wolfgang Amadeus Mozart tomonidan yaratilgan „Soci fan tutte“dagi „Fiordiligi“ kabilar bor. Ammo u Gotthold Ephraim Lessing va Uilyam Shekspirning asarlarini ham ishonarli deb bilgan.

1810-yilda Friederike Bethmann-Unzelmann Berlin teatrida sharmandalikni boshdan kechiradi. Sargines (Ferdinando Paër) operasini ijro etish paytida uning qiziga sahnada tinglovchilar tomonidan mazax qilinadi. Keyin Friederike Bethmann-Unzelmann sahnaga bostirib kiradi va qizini oʻzi bilan birga olib ketadi va qayta hech qachon namoyish qilmaslikka qasam ichadi. Biroq, Avgust Vilhelm Iffland vositachiligi bilan u oʻz qarorini oʻzgartiradi^[2].

55 yoshida Friederike Bethmann-Unzelmann 1815-yil 16-avgustda Berlinda kutilmaganda toʻsatdan vafot etadi. Uning qabri Berlin-Kreuzberg Friedhof II der Jerusalems va Neuen Kirchdagi Unzelmann oilaviy qabristonidir. U oʻgʻli Fridrik Unzelmann (1797-1854) va uning rafiqasi Johanna Born Schilling (1797-1873) yoniga dafn etiladi. Qabr devoriga vafot etganlarning ismlari yozilgan uchta marmartosh qoʻyilgan. Uning oldida marmar xochning ustini qoʻyilgan. Bu joy old qismidan temir panjara bilan oʻralgan^[3].

Oʻquvchilar (tanlov)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Luiz fon Holtei

Adabiyot[tahrir | manbasini tahrirlash]

Irmgard Laskus: Friederike Bethmann-Unzelmann: ularning asosiy teatrlari asosida teatr sanʼatini rekonstruksiya qilish versiyasi. Kraus, Nendeln 1978, ISBN 3-262-00516-9 (Lipzig 1927 nashri qayta nashr etilgan)

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ Vgl. die Angaben aus der bei FamilySearch ausgewerteten Taufurkunde (Web-Ressource, nach Anmeldung entgeltfrei zugänglich) sowieTodesfälle. In: Königlich privilegirte Berlinische Zeitung von Staats- und gelehrten Sachen Nr. 113, 15. Mai 1852, 2. Beil., S. 2 (Web-Ressource).
↑ Vgl. Augsburgische Ordinari Postzeitung, Nro. 3, Mittwoch, den 3. Jan. Anno 1810, S. 3 und Nro. 24, Samstag, den 27. Jan. Anno 1810, S. 2.
↑ Hans-Jürgen Mende: Lexikon Berliner Begräbnisstätten. Pharus-Plan, Berlin 2018, ISBN 978-3-86514-206-1, S. 231, 236.

Tashqi havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

[1] Vgl. die Angaben aus der bei FamilySearch ausgewerteten Taufurkunde (Web-Ressource, nach Anmeldung entgeltfrei zugänglich) sowieTodesfälle. In: Königlich privilegirte Berlinische Zeitung von Staats- und gelehrten Sachen Nr. 113, 15. Mai 1852, 2. Beil., S. 2 (Web-Ressource).

[2] Vgl. Augsburgische Ordinari Postzeitung, Nro. 3, Mittwoch, den 3. Jan. Anno 1810, S. 3 und Nro. 24, Samstag, den 27. Jan. Anno 1810, S. 2.

[3] Hans-Jürgen Mende: Lexikon Berliner Begräbnisstätten. Pharus-Plan, Berlin 2018, ISBN 978-3-86514-206-1, S. 231, 236.

[1]

[2]

[3]