Foydalanuvchi:Usmonov Gayrat/Vladimir Putinning inauguratsiyasi (2024)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Vladimir Putin Rossiya prezidenti lavozimiga kirishi (2024-yil 7-may)

Vladimir Putinning Rossiya Federatsiyasi Prezidenti lavozimiga kirishish marosimi 2024-yil 7-mayda boʻlib oʻtdi. V.Putinning Rossiya prezidenti sifatidagi beshinchi muddati boshlandi. Rossiya Konstitutsiyaviy sudi raisi Valeriy Zorkin prezidentlik qasamyodini qabul qildi.

Rejalashtirish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vladimir Putin 1999-yil 31-dekabrdan beri Rossiya Federatsiyasi Prezidenti lavozimini egallab kelmoqda. Dmitriy Medvedev egallab turgan 2008-2012-yillar bundan mustasno.

Rasmiy maʼlumotlarga koʻra, 2024-yilgi prezidentlik saylovlarida Vladimir Putin 87,28 foiz ovoz bilan gʻalaba qozongan.

Inauguratsiya marosimidan soʻng Putin 2030-yilning mayigacha davlat rahbari lavozimida ishlash huquqini oldi. „Interfaks“ taʼkidlaganidek, beshinchi prezidentlik muddati yakuniga koʻra, Putin Ivan Dahliz va Yekaterina II dan keyin Rossiya davlatining eng uzoq vaqt hukmronlik qilgan rahbari deb hisoblanishi mumkin[1].

Marosim[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vladimir Putin Katta Kreml saroyining Georgiy zaliga kirib, Aleksandr zali orqali Endryu saroyiga oʻtdi va u yerda Konstitutsiya boʻyicha qasamyod qildi. Marosim Rossiya federal ommaviy axborot vositalari (jumladan, TASS) tomonidan translyatsiya qilindi[1].

Prezident Putin qasamyod qabul qilishdan soʻng soʻzlagan nutqida Rossiyaning barcha hududlari va „oʻz vatanni bilan birga boʻlish huquqini himoya qilgan tarixiy yerlarimiz“ aholisiga koʻrsatgan qoʻllab-quvvatlaganliklari uchun minnatdorchilik bildirdi. Shuningdek, u „maxsus harbiy operatsiya“ ishtirokchilari va jangda qatnashgan barchaga hurmat-ehtirom bildirdi. Vladimir Putin inauguratsiya nutqida davlat tizimini yanada moslashuvchan boʻlishi, shu bilan birga „taraqqiyot barqarorligini“ taʼminlashi kerakligini aytdi. U soʻnggi prezidentlik saylovlari natijalarini „millionlarning birlashgan irodasi“ va „buyuk kuch“ deb taʼrifladi[2].

Putin saylov natijalariga eʼtibor qaratib, Rossiya fuqarolari mamlakat kursining toʻgʻriligini tasdiqlaganini taʼkidladi. Uning taʼkidlashicha, bu mamlakat oldida turgan jiddiy muammolar nuqtai nazaridan alohida ahamiyatga ega. Putin Rossiya rivojlanish davrining boshida ekanligini va uning maqsadlaridan biri millatni saqlab qolish ekanligini aytdi. U oilaviy qadriyatlar va anʼanalarni qoʻllab-quvvatlash turli darajadagi hukumatlarni birlashtirishiga ishonch bildirdi[2].

Bundan tashqari, Putin Rossiya Gʻarb bilan aloqalardan voz kechmayotgani, ammo xavfsizlik va strategik barqarorlik bilan bogʻliq boʻlgan suhbatlar qayta tiklanishi mumkinligini taʼkidladi. Barqarorlikni turgʻunlik sifatida qabul qilmaslik, davlat va jamiyat tizimi moslashuvchan boʻlishi, yangilanish va taraqqiyotga koʻmaklashish zarurligini taʼkidladi[2].

Putinning beshinchi inauguratsiyasi 2018-yilgi marosimga oʻxshardi. Chunki, olti yil avval Putin Buyuk Kreml saroyiga Aurus Senat limuzinida kelgandi. Biroq, bu safar unga xuddi shu markadagi elektr mototsikllar hamrohlik qildi[2]. Marosim davomida Putinning avvaliga Kremlning birinchi binosidagi kabinetidagi yozuv stoliga oʻtirgani, soʻngra Kremlning uzun yoʻlaklari boʻylab yurgani, bu gal devorlarga osilgan rasmlarni koʻzdan kechirish uchun toʻxtagani jonli efirga uzatilgan. Prezident nutqi Mixail Glinkaning " Tsar uchun hayot " asaridan " Shon-sharaf " operasi fragmenti ijrosi bilan yakunlandi. Musiqa ostida, Kreml qirgʻogʻida oʻrnatilgan ZIS-3 toʻplari batareyasidan mushakbozlik namoyishi boʻlib oʻtgan[2].

Marosim tafsilotlaridagi baʼzi oʻzgarishlarga qaramay, inauguratsiyaning umumiy tantanali xarakteri va ramziyligi saqlanib qoldi. Vladimir Putinning beshinchi inauguratsiyasi uning Rossiya prezidenti sifatidagi uzoq muddat ishlaganligini tasdiqladi va davom etayotgan ichki siyosiy cheklovlar va tashqi mojarolar fonida yuz berdi[2].

Putinning inauguratsiyasidan keyin Rossiya hukumati isteʼfoga chiqdi. Rossiya prezidenti yangi bosh vazirni tayinlashi kerak. Davlat Dumasi uning nomzodini 10-may kuni tasdiqlashi kutilmoqda[3].

Mehmonlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Inauguratsiya marosimida hukumat aʼzolari, prezident maʼmuriyati, parlamentning har ikki palatasi deputatlari, Konstitutsiyaviy sud sudyalari, Markaziy saylov komissiyasi aʼzolari ishtirok etdi . Marosimda Rossiya Federatsiyasi hukumati raisi Mixail Mishustin, mudofaa vaziri Sergey Shoygu, Moskva meri Sergey Sobyanin, Checheniston rahbari Ramzan Qodirov, Rossiya rasmiylari va mintaqa rahbarlari ishtirok etdi. Marosim mehmonlari orasida bayker Aleksandr Zaldostanov („Jarroh“ nomi bilan mashhur), amerikalik aktyor Stiven Sigal va qoʻshiqchi Shaman ham bor edi. Sahnada Prezidentning yonida Konstitutsiyaviy sud raisi Valeriy Zorkin va Davlat Dumasi raisi Vyacheslav Volodin va Federatsiya Kengashi raisi Valentina Matvienko mos ravishda turishdi[2][1].

Xorijiy vakillar

Gʻarb mamlakatlarida 2024-yilgi prezidentlik saylovlarini adolatsiz deb taʼriflangan. AQSh, Buyuk Britaniya, Kanada va aksariyat Yevropa davlatlari hukumatlari marosimga oʻz vakillarini yuborishdan bosh tortdilar[4]. Yevroparlament maslahat xarakteridagi rezolyutsiyani [5] qabul qildi, unda saylov natijalari noqonuniy va nodemokratik deb taʼriflanadi hamda Yevropa Ittifoqi davlatlarini Putinni qonuniy prezident sifatida tan olmaslikka chaqiradi. Inauguratsiya marosimiga Yevropa Ittifoqining oltita davlati — Fransiya, Vengriya, Slovakiya, Gretsiya, Malta va Kipr [2] vakillari keldi. Marosim arafasida Belgiya ham marosimga oʻz vakilini yubormoqchi edi, biroq 7-may kuni ertalab Belgiya vakillari inauguratsiyaga kelmasligini maʼlum qildi[4].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]