Foydalanuvchi:Nafosatxon Otabekovna/Yevropa Markaziy bank prezidenti
| Yevropa Markaziy banki prezidenti | |
|---|---|
President of the European Central Bank | |
 | |
| Asosiy maʼlumotlar | |
| Faoliyati | Bank |
| Asos solingan | 1-iyun 1998-yil |
| Rahbariyat | Christine Lagarde |
| Sayti | ecb.europa.eu |
Yevropa markaziy bank prezidenti — Yevropa markaziy banki, Yevropa hududining pul-kredit siyosati va yevroning boshqaruvi uchun mas’ul boʻlgan yuqori lavozim. Yevropa markaziy bankining amaldagi prezidenti, bu lavozimni egallashidan oldin Xalqaro Valyuta Jamg‘armasi direktori boʻlgan — Kristin Lagard. Lagard 2019-yilning 1-noyabridan beri ECB prezidenti lavozimida ishlab kelmoqda[1]. U bu lavozimni egallagan birinchi ayol hisoblanadi[2].
Vakolatlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yevropa markaziy bank prezident Ijroiya Kengashi, Boshqaruv Kengashi va Bosh Kengashini nazorat qiladi. Shuningdek, Yevropa markaziy banki prezident Yevropa markaziy bankini chet elda vakili sifatida faoliyat yuritadi. Bunga G20da vakillik qilishi misol bo'la oladi. Prezident bu lavozimga Yevropa Ittifoqiga qoʻshilgan davlatlar tomonidan va Yevropa Kengashining koʻp saylovchilar ovozi bilan 8 yillik muddatga tayinlanadi[3]. Yevropa markaziy bankining birinchi prezidenti Vim Duisenberg toʻliq muddatga tayinlanishiga qaramasdan, u muddatidan oldin ishdan olingan.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Vim Duisenberg raisligida
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yevro joriy etilishidan sal oldin 1998-yil 1-iyunda EMI Yevropa markaziy bankiga aylantirilganda, Vim Duisenberg Yevropa valyuta institutining amaldagi prezidenti edi. Shundan soʻng, Duisenberg ECBning birinchi prezidenti boʻldi. Yevropa Ittifoqi shartnomasining fransuzcha talqiniga koʻra, Duisenberg 8 yillik vakolatining 4 yildan keyin isteʼfoga chiqishi lozim edi. Uning vorisi fransuz Jan-Klod Triche boʻlishi kerak edi[4]. Duisenberg bunday kelishuv mavjudligini qatʼiyan rad etdi. 2002-yil fevral oyida Vim Duisenberg 2003-yil 9-iyulda 68 yoshga toʻlgunga qadar lavozimida qolishini eʼlon qildi.
Shu bilan birga, Jan-Klod Trichega qoʻyilgan ayblovlar olib tashlanmadi. Shuning uchun, u Duyzenbergning lavozimiga oʻtirishga ega emas edi. Jan-Klod Triche faqatgina 2003-yilning 1-noyabrida lavozimiga kirisha oldi.
Vim Duisenberg 2005-yil 31-iyul kuni vafot etgan.
Jan-Klod Triche raisligida
[tahrir | manbasini tahrirlash]Jan-Klod Triche 2003-yilda Yevropa markaziy banki raisi etib tayinlandi. Uning prezidentligi davrida Yevropa Ittifoqida suveren qarz inqirozi yuz berdi. Oʻz faoliyati davomida Triche Fransiya prezidenti Nicolas Sarkozy tomonidan tanqid qilingan. Jan-Klod Triche ECB siyosatini yanada oʻstirishni kerakligini ta'kidlaydi. Germaniya bank mustaqilligini hurmat qilishni talab qiladi va Tricheni qoʻllab-quvvatlaydi[5]. Biroq, Yevropa suveren qarz inqirozi paytida Yevropa Ittifoqiga aʼzo davlatlaridan obligatsiyalar sotib olgani uchun ham tanqid qilindi. ECB boshqaruv kengashi aʼzolari Aksel Vveber va Yurgen Stark siyosatga norozilik sifatida isteʼfoga chiqishdi. Xalqaro valyuta jamgʻarmasi iqtisodchisi Pau Rabanal Trichening taʼkidlashicha:
| “ | ... nafaqat kengaytiruvchi pul-kredit siyosatini amalga oshirishga ega, balki ko'proq iqtisodiy o'sish va ish o'rinlarini yaratish uchun ECBning inflyatsiya maqsadini qurbon qilishga tayyor. | ” |
Garchi u oʻz mandatidan chetga chiqqan boʻlsa-da, qoʻl ostidagi foiz stavkasini saqlab qolishga muvaffaq boʻldi va Germaniyada yevro joriy etilishidan oldin Germaniya Bundesbankiga qaraganda koʻproq narxlarni barqarorlashtirish siyosatini olib bordi. Jan-Klod Triche Yevroparlamentdagi soʻnggi nutqida (bu uning oʻz faoliyati davomida Yevroparlamentdagi 35-chi nutqi) katta siyosiy birlikni, jumladan, ECB vakolatlarini oshirish, Yevropa Moliya vazirligi bilan Ijroiya organini yaratish va nazorat qiluvchi vakolatlarni kuchaytirishga chaqirdi. Shuningdek, u moliyaviy inqiroz va neft narxining oʻsishi davrida narxlar barqarorligini taʼminlashda Yevropa Markaziy bankining rolini eʼtibordan chetda qoldirmaslik kerakligini taʼkidlagan.
Mario Dragi raisligida
[tahrir | manbasini tahrirlash]Axel Weber Trichening kutilgan merosxoʻrlaridan biri boʻlsa-da, u inqiroz davridagi „bail out“ siyosatiga norozilik sifatida ECBdan isteʼfoga chiqdi. Mario Draghi 2011-yilning 24-iyunida Yevropa markaziy banki raisi etib saylangan. Mario Draghi 2011-yilning 1-noyabridan oʻz ish faoliyatiga kirishadi[6].
Yevropa markaziy banki prezidentlari va vitse-prezidentlari roʻyxati
[tahrir | manbasini tahrirlash]1998-yil 1-iyunda bank tashkil etilganidan beri raislik qilganlar roʻyxati:
| N | Portret | Rais | Davlat | Ishga kelishi | Ishdan ketishi |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 
|
Vim Duyzenberg (1935–2005-yil) |
Gollandiya | 1-iyun 1998-yil | 31-oktabr 2003-yil |
| Moliya vazirligida gʻaznachilik bosh direktori, Fransiya banki direktori | |||||
| 2 | 
|
Jan-Klod Trishet (1942-yil) |
Fransiya | 1-noyabr 2003-yil | 31-oktabr 2011-yil |
| Goldman Sachs boshqaruvchi direktori,
Jahon banki ijrochi direktori, | |||||
| 3 | 
|
Mario Dragi (1947-yil) |
 Italiya
|
1-noyabr 2011-yil | 31-oktyabr 2019-yil |
| Goldman Sachs boshqaruvchi direktori; Jahon banki ijrochi direktori; Moliyaviy barqarorlik kengashi raisi Italiya banki gubernatori; | |||||
| 4 | .jpg)
|
Kristin Lagard (1956-yil) |
Fransiya | 1-noyabr 2019-yil | Amalda |
Rais oʻrinbosarlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Rais oʻrinbosari Christian Noyer atigi 4 yilga tayinlangan yagona rais oʻrinbosari hisoblangan. Uning isteʼfosi Duyzenbergning isteʼfosi bilan bir vaqtga toʻgʻri kelgan. Uning vorislari Lukas Papadimosdan boshlab, sakkiz yillik muddatga tayinlanishadi.
| N. | Portret | Vitsa-President | Davlat | Ishga kelishi | Ishdan ketishi | Professional hayoti |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 
|
Christian Noyer (1950-yil) |
 Fransiya
|
1-iyun 1998-yil | 31-may 2002-yil | Lavozimlari
|
| 4 yil | ||||||
| 2 | 
|
Lucas Papademos (1947-yil) |
 Gretsiya
|
1-iyun 2002-yil | 31-may 2010-yil | Lavozimlari
|
| 8 yil | ||||||
| 3 | .jpg)
|
Vítor Constâncio (1943-yil) |
 Portugaliya
|
1-iyun 2010-yil | 31-may 2018-yil | Lavozimlari
|
| 8 yil | ||||||
| 4 | 
|
Luis de Guindos (1960-yil) |
 Ispaniya
|
10-iyun 2018-yil | Amalda | |
| 6 yoshu, 166 kun | ||||||
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Murphy, Francois. „Trichet brushes off French criticism of ECB“. Reuters (2007-yil 23-sentyabr). Qaraldi: 2011-yil 26-iyun.
- ↑ „New ECB chief 'must be French'“. BBC, Friday, 8 February 2002. Qaraldi: 2012-yil 9-aprel.
- ↑ Protocol 4 of the consolidated European treatiesAndoza:Недоступная ссылка
- ↑ „New ECB chief 'must be French'“. BBC, Friday, 8 February 2002. 2018-yil 8-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 9-aprel.
- ↑ Murphy, Francois. „Trichet brushes off French criticism of ECB“ (2007-yil 23-sentyabr). 2021-yil 5-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 26-iyun.
- ↑ Baker, Luke. „EU leaders appoint Mario Draghi as new ECB president | Reuters“. Uk.reuters.com (2011-yil 24-iyun). 2012-yil 6-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 26-iyun.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ECB tashkiloti Arxivnaya kopiya
- Prezidentning CV Arxivnaya kopiya
- Evropa Ittifoqi shartnomalari; 6-boʻlim ECB boʻyicha 282-modda Arxivnaya kopiya