Kontent qismiga oʻtish

Foydalanuvchi:Lilzoz/Davlat chegaralari

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Oʻzbekiston Markaziy Osiyoning markaziy qismida joylashgan.

Umumiy ma'lumot[tahrir | manbasini tahrirlash]

Umumiy maydoni 448,900 km², shundan 425,400 km² (95%) quruqlik (dunyoda 56-o'rin). Bu davlat Shvetsiyadan bir oz kattaroqdir. Iqlimi keskin kontinental. O'rtacha harorat: yanvar - +9 °C dan -8 °C gacha, iyul - +26 °C dan +35 °C gacha. Tekisliklarda oʻrtacha yillik yogʻin miqdori 90-580 mm, togʻli hududlarda 460-910 mm. Jahon okeaniga chiqish yo'q, Lixtenshteyn bilan bir qatorda, u faqat Jahon okeaniga chiqish imkoni bo'lmagan davlatlar bilan chegaradosh davlatdir. Oʻzbekiston hududi toʻliq endoreik suv havzalari va viloyatlar havzalariga kiradi.

Chekka nuqtalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Chekka shimoliy nuqtasi: Ustyurt platosining shimoli-sharqida, Orol dengizining (ko'l) g'arbiy qirg'og'i yaqinida - 45 ° 35′ 25 ″ n. sh.

Chekka janubiy nuqtasi: Afgʻoniston va Tojikiston bilan chegaralarning tutashgan joyida - 37° 10′ 30” sh.n. sh.

Chekka gʻarbiy chegarasi: Ustyurt platosida Qozogʻiston bilan davlat chegarasi chizigʻi, shimoldan janubga 56° 00′ 00″ E meridian boʻylab 410 km ga choʻzilgan. d.

Chekka sharqiy nuqta: Fargʻona vodiysining sharqiy chekkasida Qirgʻiziston bilan chegarada joylashgan.

- Sovet topografik xaritalariga ko'ra, bu Andijon suv ombori akvatoriyasidan shimoldagi nuqta - 73 ° 09' 01 ″ E. d.
- O‘zbekiston bu chegarani bahslashtirib, Andijon suv omborining butun akvatoriyasiga da’vo qiladi, bu holda mamlakatning o‘ta sharqiy nuqtasi Andijon suv omborining o‘ta sharqiy nuqtasi – 73°11′ 55″ E. d.


Relyefi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mamlakat hududining 2/3 qismini choʻllar (Qizilqum choʻli), dashtlar (Och dasht) va togʻlar (Tyan-Shan, Hisor tizmasi) tashkil etadi. Bu mamlakat aholisining hayoti atrofida jamlangan Oʻzbekiston shaharlari daryo vodiylarida (Amudaryo va Sirdaryo) joylashgan.

Mamlakatning sharqiy qismining shimolida Aydarko'l chuchuk suvli ko'li - Oydar-Arnasoy ko'llari tizimidagi umumiy maydoni 4000 km² bo'lgan katta (3000 km²) sun'iy suv ombori mavjud. Shimolda chegara sobiq Orol dengizi (ko'l) o'rtasidan o'tadi, uning hozir qurib qolgan qismi - Janubiy (Katta) Orol dengizi.

Chegaralar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Chegaralarning umumiy uzunligi 6221 km:

shimol va shimoli-sharqda Qozog'iston bilan chegaradosh (chegaraning uzunligi 2203 km).

sharqda — Qirgʻiziston bilan (chegara uzunligi 1099 km).

sharq va janubi-sharqda - Tojikiston bilan (chegara uzunligi 1161 km).

janubda - Afg'oniston bilan (chegara uzunligi 137 km).

janubda va gʻarbda — Turkmaniston bilan (chegara uzunligi 1621 km).

Anklavlar va eksklavlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oʻzbekistonda asosiy hududdan ajratilgan toʻrtta anklav mavjud (barchasi Fargʻona vodiysida, Qirgʻiziston hududi bilan oʻralgan). Oʻzbekiston hududida Tojikiston (Sarvak) va Qirgʻiziston (Barak) anklavlari mavjud.

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

http://kadastr.uz/medias/article/649/_1632727990.jpghttps://www.gov.uz/ru/pages/territory/ O'zbekiston Respublikasi Hukumat portali