Foydalanuvchi:Boburjon1106/qumloq

                       Shaxmat tarixi

Shaxmat tarixini taxminan 1500 yil oldin, Hindistondagi chaturanga deb ataladigan eng qadimgi o'tmishdoshiga borib taqaladi; uning tarixdan oldingi tarixi mish-mishlar mavzusidir. Hindistondan Forsga tarqaldi. Arablarning Forsni bosib olishi va bosib olinishidan keyin, shaxmat musulmon dunyosi tomonidan o'zlashtirildi va keyinchalik Ispaniya va Janubiy Evropaning qolgan qismiga tarqaldi. O'yin taxminan miloddan avvalgi 1500 yilga kelib hozirgi shakliga aylandi.

“Romantik shaxmat” 18-asr oxiridan 1880-yillargacha hukmron oʻyin uslubi boʻlgan.[1] Bu davr shaxmat o'yinlari uzoq muddatli strategik rejalashtirishdan ko'ra tezkor, taktik manevrlarga urg'u bergan.[1] Romantik oʻyin davri ilmiy, gipermodern va yangi dinamizm davrlari bilan kuzatildi.[1] 19-asrning 2-yarmida zamonaviy shaxmat turniri oʻyinlari boshlandi va 1886-yilda birinchi rasmiy shaxmat jahon chempionati oʻtkazildi. XX asr shaxmat nazariyasida katta sakrashlar yuz berdi va Butunjahon shaxmat federatsiyasi tashkil etildi. 1997 yilda IBM superkompyuteri shaxmat bo'yicha o'sha paytdagi jahon chempioni Garri Kasparovni va mashhur Deep Blue o'rtasidagi bahsda mag'lub etib, o'yinni kompyuter hukmronligi davriga boshladi. O'shandan beri kompyuter tahlili - bozorda birinchi dasturlashtirilgan shaxmat o'yinlari bilan 1970-yillarda paydo bo'lgan - shaxmat nazariyasining ko'p rivojlanishiga hissa qo'shdi va professional shaxmatga tayyorgarlikning muhim qismiga aylandi. 21-asrdagi keyingi o'zgarishlar kompyuter tahlilidan foydalanishni ommaga ochiq bo'lgan har qanday inson o'yinchi qobiliyatidan ancha ustun qo'ydi. 1990-yillarning oʻrtalarida paydo boʻlgan onlayn oʻyinlar 21-asrda ham mashhur boʻldi. Rustam Qosimjonov chess.com