Fort de Romainville konslageri
Fort de Romainvill (fransuzcha: Fort de Romainville) — 1940-1944-yillarda Fransiyada ( Parij yaqinida) mavjud boʻlgan fashistlarning konslageri. 1830-yillardan beri mavjud boʻlgan qal’a oʻrnida tashkil etilgan[1] va 1940-yillardan soʻng, qal’a keyinchalik oʻlim lagerlariga yuborilgan yahudiylarni saqlash uchun qamoqxonaga aylantirilgandan keyin mashhur boʻldi.
Nemis lageri[tahrir | manbasini tahrirlash]
Birinchi 15 mahbus 1940-yil noyabr oyi boshida lagerda roʻyxatga olingan. 12-dekabrda Fort de Romainvil „xavfsizlik sababli maʼmuriy qamoqqa olish“ markaziga aylandi[2].
3900 ayol va 3100 erkak Osvensim, Ravensbryuk, Buxenvald va Dachauga yuborilgunga qadar ushbu lagerdan oʻtgan. Aynan shu yerda 152 kishi otib tashlangan. „Polkovnik Fabien“ laqabi bilan mashhur boʻlgan Per Georges kabi bir nechta odam qochib ketdi. Danielle Casanova oʻz kamerasidan oʻz safdoshlarini jallodlarga qarshi kurashishga undadi. 1940-yil oktyabr oyidan boshlab Fortda faqat mahbus ayollar saqlangan.
Fransiyaning turli burchaklaridan kelgan mahbuslar asosan Ravensbryukga surgun qilinishidan oldin ikki hafta davomida qal’aga koʻchirildi .
4 yillik ishgʻol davomida qochishlar juda kam boʻlgan, faqat bir istisno holat: eng mashhur boʻlgan polkovnik Fabienni qochishini eslatib oʻtish mumkin.
1944-yil avgust oyida 500 nafar ayol hali ham qamoqda edi. 15-avgust kuni oxirgi karvon Pantin stansiyasidan joʻnadi. 19-avgust kuni nemis garnizoni ellik nafar mahbusni Qizil Xochga topshirdi. 20-avgust kuni, ketishdan oldin, nemis askarlari 21 qarshilik jangchilarini otib oʻldirishdi, Parijni ozod qilish paytida asirga olib, ularga olib kelingan va jasadlarini yoqib yuborishdi.
1944-yil avgust oyida lager ozod etilgandan soʻng, uning hududidan koʻplab jasadlar topilgan.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ MacIntyre, Ben. Agent Zigzag: a true story of Nazi espionage, love, and betrayal. Harmony, 2007 — 29—50 bet. ISBN 0307353400.
- ↑ „Le fort de Romainville : des traces du camp d'internement aux graffitis de la casemate № 17“ (fr). Criminocorpus. 2015-yil 21-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 21-fevral.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Fort de Romainville(Fransuzcha) )