Kontent qismiga oʻtish

Eveline Widmer-Schlumpf

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Eveline Widmer-Schlumpf
Shveysariya prezidenti
Mansab davri
2012-yil 1-yanvar – 2012-yil 31-dekabr
Vitse-prezident Ueli Maurer
Oʻtmishdoshi Micheline Calmy-Rey
Vorisi Ueli Maurer
Moliya Departamenti rahbari
Mansab davri
2010-yil 1-noyabr – 2015-yil 31-dekabr
Oʻtmishdoshi Hans-Rudolf Merz
Vorisi Ueli Maurer
Federal Adliya va Politsiya Departamenti rahbari
Mansab davri
2008-yil 1-yanvar – 2010-yil 31-oktyabr
Oʻtmishdoshi Christoph Blocher
Vorisi Simonetta Sommaruga
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 16-mart 1956-yil (1956-03-16) (68 yosh)
Felsberg, Shveysariya
Siyosiy partiyasi Shveysariya Xalq partiyasi (2008 yilgacha)
Konservativ Demokratik partiyasi (2008–2021)
Markaz (2021) – hozirgi)
Turmush oʻrtogʻi Christoph Widmer[1]
Bolalari 3
Alma mater Syurix universiteti

Eveline Widmer-Schlumpf (1956-yil 16-martda tugʻilgan) – Shveysariyalik siyosatchi va huquqshunos, 2008-yildan 2015-yilgacha Shveysariya Federal Kengashi aʼzosi boʻlib ishlagan. 2008-yilgacha Shveysariya Xalq partiyasining (SVP/UDC) aʼzosi boʻlgan, 2021-yilgacha bu partiya Markazga qoʻshilib ketgunga qadar boʻlinib ketgan Konservativ Demokratik Partiya (BDP/PBD) aʼzosi boʻlgan. Vidmer-Schlumpf 2008-yildan 2010-yilgacha Federal Moliya Departamenti boshligʻi boʻlganida Federal Adliya va Politsiya departamenti rahbari boʻlgan[2]. U 2012-yilda Shveysariya Konfederatsiyasi prezidenti lavozimida faoliyat yuritgan.

Biografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oila, taʼlim va siyosiy martaba[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vidmer-Schlumpf turmush qurgan va uch farzandi bor. U federal maslahatchi Leon Shlumpfning qizi[3]. U Ejen Ruffidan keyingi Federal Kengash aʼzosi, shuningdek, Shveysariya Federal Kengashiga saylangan oltinchi ayoldir. Eveline Vidmer-Schlumpf Federal maslahatchilar Doris Loythard, Simonetta Sommaruga va sobiq Federal maslahatchi Mishlin Kalmi-Rey bilan bir qatorda SAFFA 2020 loyihasining homiysi hisoblanadi. [4]

Vidmer-Schlumpf 1981-yilda Syurix universitetida huquqshunoslik, 1990-yilda esa LLD darajasini oldi. 1987-yildan 1998-yilgacha advokat boʻlib ishlagan. U 1985-yilda Trin tuman sudiga saylangan, 1991-yildan 1997-yilgacha raislik qilgan. Shveysariya Xalq partiyasi aʼzosi sifatida 1994-yildan 1998-yilgacha Grisonlar Buyuk Kengashiga saylangan. Oʻsha yili u 2001 va 2005-yillarda prezident sifatida faoliyat yuritgan birinchi ayol sifatida kanton hukumatiga saylangan.

Shveysariya Federal Kengashiga saylov[tahrir | manbasini tahrirlash]

Widmer-Schlumpf 2009-yilda Rossiya tashqi ishlar vaziri Sergey Lavrov bilan birga

Shveysariya Federal Kengashiga 2007-yilgi saylovda Xristian-Demokrat, Sotsial-demokrat va Yashil fraksiyalardan Vidmer-Schlumpf Federal Kengash aʼzosi Kristof Blocherga muqobil nomzod sifatida koʻrsatilgan. Birinchi turda u 116 ovoz oldi, Blocher uchun esa 111 ovoz. Ikkinchi turda 125 ovoz bilan 110- Federal Kengash aʼzosi etib saylandi, Blocherga 115 ta ovoz va 6 betaraf ovoz oldi. U 2007-yil 13-dekabrda oʻz lavozimini qabul qildi. U Blocherni Federal Adliya va Politsiya departamenti boshligʻi sifatida qabul qildi.

2012-yil Shveysariya Federal Kengashi

Saylanganidan soʻng, Shveysariya Xalq partiyasi milliy rahbariyati Vidmer-Shlumpfga qattiq qarshilik koʻrsatdi va uni partiyaning koʻmagisiz gʻalaba qozongan saylovni tan olgani uchun oʻz partiyasiga xiyonatkor deb qoraladi. Saylanganidan soʻng darhol uning hamkasbi Samuel Shmid kabi SVP/UDC partiya guruhi yigʻilishlaridan chetlashtirildi[5]. Shveysariya siyosatidagi yana bir misli koʻrilmagan oʻzgarishlar 2008-yil 2-aprelda milliy partiya rahbariyati Vidmer-Schlumpfni darhol Federal Kengashdan isteʼfoga chiqishga va partiyani tark etishga chaqirdi. Widmer-Schlumpf buni qilishdan bosh tortganida, SVP/UDC Grisons boʻlimidan uni haydab chiqarishni talab qildi. Shveysariya partiyalari qonuniy ravishda kantonal partiyalarning federatsiyalari boʻlganligi sababli, SVP/UDC uni toʻgʻridan-toʻgʻri chiqarib yubora olmadi. Grisons boʻlimi Vidmer-Schlumpf tarafida boʻlib, 1-iyunda milliy partiyadan chiqarib yuborilishiga sabab boʻldi. Bunga javoban sobiq SVP Grisons boʻlimi Shveysariya Konservativ Demokratik partiyasini tuzdi. Shmid aʼzo boʻlgan SVPning Bern boʻlimi ham yangi partiyaga qoʻshildi.

2010-yilda ikki yangi Federal Kengash aʼzolarining qoʻshimcha saylanishidan soʻng portfellar oʻzgartirilgandan soʻng, Vidmer-Schlumpf oʻz lavozimidan ozod etilgan Xans-Rudolf Merzning oʻrniga Federal moliya departamenti rahbari etib tayinlandi[6]. Vidmer-Shlumpf Prezident Mishlin Kalmi-Rey bilan birga 2011-yil uchun Konfederatsiya vitse-prezidenti etib saylandi. 2011-yil 14-dekabrda u Konfederatsiyaning 2012-yilgi prezidenti etib saylandi. 1999-yilda Rut Dreyfus, 2007 va 2011-yillarda Kalmi-Rey va 2010-yilda Doris Loytharddan keyin bu lavozimni egallagan toʻrtinchi ayol boʻldi. Federal Kengashda katta miqdordagi aylanmalar tufayli eng uzoq vaqt xizmat qilgan aʼzo boʻldi. Shveysariya Xalq partiyasi 2015-yilgi umumiy saylovda 29% dan ortiq rekord ovozni qoʻlga kiritganidan soʻng, Vidmer-Schlumpf 2015-yil 28-oktyabrda Federal Kengashga qayta saylanish uchun nomzodini qoʻymasligini eʼlon qildi[7][8][9]. Uning oʻrniga Gi Parmelin keldi.

Ilmiy ishlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Voraussetzungen der Konzession bei Radio va Fernsehen. doktorlik dissertatsiyasi. Helbing va Lichtenhan, Bazel, 1990, ISBN 3-7190-1157-7 .

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Gescheiterte BDP Aufloesung in Chut - Vortand wechselt zur FDP“. swissinfo.ch.
  2. EFD. „Frühere Departmentsvorsteher/innen“. www.efd.admin.ch. 2020-yil 27-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 27-fevral.
  3. „Le Conseil fédéral dans le sang: de Leon à Eveline Widmer-Schlumpf“. Le Temps (2015-yil 28-oktyabr). 2016-yil 26-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 23-avgust.
  4. „Patronat“ (de). 2020.ch. 2016-yil 3-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 2-dekabr.
  5. BBC News. Far-right leaves Swiss government, 13 December 2007.
  6. „Leuthard au DETEC, Widmer-Schlumpf aux finances“. TSR Télévision Suisse Romande. SRG SSR (2010-yil 27-sentyabr). 2010-yil 30-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 27-sentyabr.
  7. Jaberg. „Finance Minister Eveline Widmer-Schlumpf to Stand Down“. Swissinfo (2015-yil 28-oktyabr). Qaraldi: 2015-yil 10-dekabr.
  8. Geiser. „Parliament Shifts to the Right“. Swissinfo (2015-yil 19-oktyabr). Qaraldi: 2015-yil 10-dekabr.
  9. „Eveline Widmer-Schlumpf tritt zurück; Die kompetente Finanzministerin; Widmer-Schlumpf und die Journalisten“ (de). 10vor10 (2015-yil 28-oktyabr). Qaraldi: 2015-yil 28-oktyabr.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vikiomborda Eveline Widmer-Schlumpf mavzusiga oid fayllar bor

Siyosiy idoralar
Oldingisi Shveysariya Federal Kengashi a'zosi
2008–2015
Keyingisi
Federal Adliya va Politsiya Departamenti boshlig'i
2008–2010
Keyingisi
Oldingisi Federal Moliya Departamenti rahbari
2010–2015
Keyingisi
Oldingisi Shveysariya vitse-prezidenti
2011
Shveysariya Konfederatsiyasi Prezidenti
2012