Eriks (mifologiya)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Eriks
Jins erkak
Otasi Poseydon yoki But
Onasi Afrodita
Bolalari Psofida[1]


Eriks (qadimgi yunoncha: Ἔρυξ), Erik - qadimgi yunon mifologiyasi[2] qahramoni, Sitsiliya qahramoni. Ksenofanda „Eriks“ o'rniga „Erik“ ishlatilgan[3].

Poseydonning oʻgʻli, yoki Sitsiliyada dengiz qirgʻog'i boʻylab yurganida Poseydon tomonidan oʻziniki qilib egallab olgan Afroditaning oʻgʻli[4], yoki Afroditaning oʻgʻva Elimlarning Sitsiliya qiroli But[5].

U oʻz nomini bergan shaharga va Eneyga[6] tashrif buyurganida Afrodita ziyoratgohiga asos solgan. Yoki Sikaniya shohi, Psofidaning otasi[7].

Virjiliyning soʻzlariga koʻra, Eriks ajoyib jangchi Akestning ukasi edi, ammo Gerkules uni mushtlashishda magʻlub etdi va u vafot etdi[8].

Psevdo-Apollodorusning soʻzlariga koʻra, Elimlar qiroli Eriks buqa Gerkulesni oʻpodalariga haydab yubordi. Gerakl uni kurashda uch marta yengib oʻldirdi[9]. Batafsilroq hikoyaga koʻra, Gerkules Geryon buqalarini, Erik esa Erikin yerlarini jangga tikishdi va jang qilishdi, Gerkules uni magʻlub etdi. Gerkules oʻz avlodlaridan biri yerni da'vo qilishi sharti bilan hududni mahalliy aholiga topshirdi, bu esa koʻp avlodlar keyinroq spartalik Doria[10] qildi.

Boshqa shaklga koʻra, Persey uni Gorgon Meduza boshi yordamida toshga aylantirgan.

1342-yilda Erik togʻi etagida olib borilgan qazishmalar paytida juda katta hajmdagi chirigan qoldiqlar topilgan[11].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Любкер Ф. Psophis // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский, пер. А. Д. Вейсман, Ф. Гельбке, Л. А. Георгиевский, А. И. Давиденков, В. А. Канский, П. В. Никитин, И. А. Смирнов, Э. А. Верт, О. Ю. Клеменчич, Н. В. Рубинский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1123.
  2. Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т.2. С.666, Любкер Ф. Реальный словарь классических древностей. М., 2001. В 3 т. Т.1. С.552-554
  3. Ксенофан. Силлы, фр. В21а Дильс-Кранц
  4. Первый Ватиканский мифограф I 93, 1
  5. Ликофрон. Александра 867 и комм.
  6. Диодор Сицилийский. Историческая библиотека IV 83, 1-2
  7. Павсаний. Описание Эллады VIII 24, 2
  8. Вергилий. Энеида V 412—416
  9. Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека II 5, 10; Гигин. Мифы 260; Первый Ватиканский мифограф I 53, 1
  10. Диодор Сицилийский. Историческая библиотека IV 23, 2; Павсаний. Описание Эллады II 16, 4
  11. Комментарий О. П. Цыбенко в кн. Диодор Сицилийский. Историческая библиотека. Кн.4-7. СПб, 2005. С.309