Engie

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Engie
Turi Société Anonim
Sanoat Elektr ta'minoti
Ishga tushgan sanasi 22-iyul, 2008-yil (15 yil avval) (2008-07-22)
Joylashuvi La Défense, Courbevoie, Fransiya
Hududiy xizmati Dunyo boʻylab
Asoschi(lar)i Catherine MacGregor (CEO)
Jean-Pierre Clamadieu (Chairman)
Bosh mahkamasi La Défense, Courbevoie, Fransiya
Daromad €60.1 billion (2019)[1]
Operatsion foyda €5.7 billion (2019)[1]
Toza foyda Decrease €984 millions (2019)[1]
Boyligi €159.8 billion (2019)[1]
Budjet Decrease €38 billion (2019)[1]
Ishchilar soni 171,100 (2019)
Vebsayti engie.com/en

Engie – shtab-kvartirasi Fransiyaning La Défense, Courbevoie shahrida joylashgan, elektr energiyasi ishlab chiqarish va taqsimlash, tabiiy gaz, yadro, qayta tiklanadigan energiya va neft sohalarida faoliyat yurituvchi fransuz koʻp millatli kommunal kompaniya. U yuqori oqim (muhandislik, sotib olish, foydalanish, texnik xizmat koʻrsatish) va quyi oqim (chiqindilarni boshqarish, demontaj) yoʻnalishlarida faoliyat olib boradi.

Engie Yevropaning 27 davlatini va dunyoning 48 mamlakatini elektr energiyasi bilan taʼminlaydi. 2008-yil 22-iyulda Gaz de France va Suezning birlashishi natijasida tashkil etilgan kompaniyaning kelib chiqishi Suvaysh kanalini qurish uchun 1858-yilda tashkil etilgan Universal Suvaysh kanali kompaniyasiga borib taqaladi. 2018-yil holatiga koʻra, Engie kompaniyasida butun dunyo boʻylab 158 505 nafar ishchi faoliyat olib boradi va 60,6 milliard yevro daromad keltiradi.

Engie Parij va Bryusseldagi Euronext birjalarida roʻyxatga olingan, shuningdek, CAC 40 indeksining tarkibiy qismidir. 2016-yildan 2020-yilgacha Engie kompaniyasini Isabelle Kocher boshqargan, u koʻmir faoliyatidan voz kechish va qayta tiklanadigan energiya va energiya oʻtkazish xizmatlariga sarmoya kiritish orqali kompaniya mavqeyini oshirgan. Kompaniyaning diversifikatsiyaga sodiqligiga qaramay, uning asosiy faoliyati hali ham qazib olinadigan yoqilgʻi hisoblanadi[2].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

2006-yilgi bitimdan oldin kompaniya ikkita alohida fransuz transmilliy kompaniyasi sifatida mavjud edi: Suez S.A. va Gaz de France.

Suvaysh deyarli ikki asrlik qayta qurish natijasi boʻlib, dunyodagi eng qadimgi doimiy mavjud transmilliy kompaniyalardan biri edi. Korporativ tarixning bir qatori 1822-yilda Niderlandiya qiroli Uilyam I tomonidan asos solingan „Algemeene Nederlandsche Maatschappij ter beginstiging van de volksvlijt“ (soʻzma-soʻz: Sanoatni qoʻllab-quvvatlovchi General Golland kompaniyasi) ga borib taqaladi (qarang: Société Générale de Belgique). „Suvaysh“ nomining kelib chiqishi boshqa taʼsischi tashkilot – Compagnie Universelle du canal maritime de Suezga borib taqaladi.

Gaz de France 1946-yilda Fransiya hukumati tomonidan oʻzining qardosh kompaniyasi Électricité de France (EDF) bilan birgalikda tashkil etilgan. Yevropa energiya bozorlarini liberallashtirishdan soʻng, Gaz de France ham tabiiy gaz-elektr energiyasining kombinatsiyalangan takliflarini ishlab chiqish orqali elektr energiyasi sohasiga kirdi. Kompaniya kapitalining bir qismi 2005-yil iyul oyida Parij fond birjasida joylashtirildi va Fransiya hukumati uchun 2,5 milliard yevro yigʻildi[3].

GDF Suezning rivojlanishi (2006–2008)[tahrir | manbasini tahrirlash]

2006-yil 25-fevralda Fransiya Bosh vaziri Dominik de Vilpen dunyodagi eng yirik suyultirilgan gaz kompaniyasini yaratish uchun suv taʼminoti va tozalash, chiqindilarni boshqarish va energetika kompaniyasi Suez va Gaz de France energetika kompaniyasining birlashishini eʼlon qildi[4]. Fransiya davlati Gaz de Franceʼning 80 foizdan ortigʻiga egalik qilganligi sababli, birlashishni amalga oshirish uchun yangi qonun qabul qilinishi kerak edi. Bir necha oy davomida Nikolya Sarkozi Villepin hukumatining ikki kompaniyani birlashtirish rejalariga qarshi chiqdi. U Italiyaning Enel kompaniyasi bilan davlatning nazorat paketini saqlab qoladigan uch tomonlama kelishuvni afzal koʻrdi[5], lekin keyinchalik hukumat taklifini qabul qildi[6].

Gaz de Franceni Suvaysh bilan birlashtirish rejasi butun siyosiy chap tomon – ijtimoiy Gollistlar va kasaba uyushmalari tomonidan tanqid qilindi, ular oldingi uch yildagi narxlarning oʻsishini oldini olishning soʻnggi usullaridan birini yoʻqotishdan qoʻrqishdi[7][8]. 2006-yil avgust oyida chap qanot muxolifat qonun loyihasiga rekord darajadagi 137 449 ta tuzatish kiritdi. Oddiy tartibga koʻra, parlament 10 yil davom etadigan oʻzgartirishlar boʻyicha ovoz berishi kerak edi[9]. Fransiya Konstitutsiyasi hukumatga bunday firibgarlikni chetlab oʻtish imkoniyatlarini taqdim etdi va oxir-oqibat ulardan foydalanilmadi[10].

GDF Suez (2008–2015)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yangi tashkil etilgan GDF Suez 2008-yil 22-iyulda vujudga kelgan; yillik daromadi 74 milliard yevrodan ortiq boʻlgan dunyodagi ikkinchi yirik kommunal xizmat koʻrsatuvchi kompaniya[11]. Kelishuv Fransiya davlatining GDFdagi 80% ulushini yangi kompaniyaning 35% dan sal koʻproq aksiyalariga aylantirishga olib keldi. Ilgari Suvayshning bir qismini tashkil etgan suv va chiqindi aktivlari GDF Suez ulushini oʻzida saqlab qolgan yangi ommaviy sotiladigan Suez Environment kompaniyasiga aylantirildi.

1975-yilda Ruhrgas va Gaz de France shartnoma tuzdilar, unga koʻra ular bir-birlarining ichki bozorida gaz sotmaslikka kelishib oldilar. Shartnoma 2005-yilda bekor qilingan.

2009-yil oktyabr oyida GDF Suez Kearney/BusinessWeek reytingi „Dunyoning eng yaxshi kompaniyalari“ A. T.da 6-oʻrinni egalladi va bu koʻrsatkich Yevropa kompaniyalari oʻrtasida eng yuqorisi edi[12].

2010-yil 10-avgustda kompaniya GDF SUEZ Energy International biznes boʻlinmasini Buyuk Britaniya va Turkiyadagi operatsiyalari bilan bir qatorda International Power bilan birlashishini eʼlon qildi. [13][14].

2013-yil 9-avgust kuni GDF Suez oʻzining Energy Services biznes yoʻnalishi orqali Balfour Beatty WorkPlace ni sotib olganini eʼlon qildi. Eski Cofely biznesi Balfour Beatty Workplace Business kompaniyasini oʻz ichiga oldi. u 2014-yilda Lendlease kompaniyasidan Lend Lease FM-ni sotib oldi va yangi biznesga Buyuk Britaniyadagi PFI aktivlarini boshqarishda muhim platformani taqdim etdi.

GDF Suez Engie (2015 yildan hozirgi kungacha)[tahrir | manbasini tahrirlash]

2015-yil 24-aprelda GDF Suez kompaniyaning xalqaro miqyosdagi faoliyatini yanada kengaytirish maqsadida oʻz nomini „Engie“ ga oʻzgartirganini eʼlon qildi. Bosh direktor va rais Jerar Mestralyening taʼkidlashicha, yangi nom energiyaga oʻtish davridagi qiyinchiliklarga javob berish va guruh rivojlanishini tezlashtirish ramzidir[15]. International Power shoʻba korxonasi Engie Energy Internationalga aylandi.

2015-yil iyul oyida Engie Solairedirect kompaniyasining 95 foizini sotib oldi va fotovoltaik ishlab chiqarishni 125 dan 486 MVtgacha oshirdi.

2017-yil 2-martda Engie Keepmoat LTD kompaniyasining sobiq bosh direktori Deyv Sheridan boshchiligidagi joylar va jamoalar boʻlinmasini shakllantirish uchun Keepmoat Regeneration kompaniyasini 330 million funt sterlingga sotib oldi. Yangi boʻlinma uchta asosiy faoliyatga qaratilgan; energiya, xizmatlar va regeneratsiya[16].

GDF Suez Arktikada mahalliy aholi huquqlari va resurslarni qazib olish boʻyicha 92 neft, gaz va togʻ-kon kompaniyalari orasida 13-oʻrinni egalladi[17].

2021-yil iyul oyida kompaniya oʻz tuzilmasini quyidagi toʻrtta biznesni yaratish uchun qayta tashkil etdi:

  • Qayta tiklanadigan energiya manbalari:
  • Energiya yechimlari;
  • Tarmoqlar va Issiqlik taʼminoti;
  • Oʻzining texnik xizmatlarini (jumladan, elektr, isitish, ventilyatsiya va boshqalar)[18].

2021-yilning noyabr oyida Engie oʻzining texnik xizmat koʻrsatish biznesi Equansni Bouyguesga 7,1 milliard yevroga sotdi[19].

2023-yil avgust oyida Engie Xyustonda joylashgan Broad Reach Power akkumulyatorlarini saqlash kompaniyasini sotib olgani eʼlon qilindi[20].

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]


Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 „Universal Registration Document Including annual financial report 2019“. www.engie.com. Engie.
  2. ↑ „Financial results 2022 | ENGIE“ (en). Engie.com. Qaraldi: 2023-yil 29-sentyabr.
  3. ↑ Moya, Elena. „Gaz de France Shares Jump After Public Offering“. Bloomberg (2008-yil 8-iyul). Qaraldi: 2023-yil 29-sentyabr.
  4. ↑ „Dominique de Villepin a annoncé un projet de fusion entre Gaz de France et Suez“ (fr). Le Monde (2006-yil 25-fevral). Qaraldi: 2023-yil 29-sentyabr.
  5. ↑ Gow, David. „EU to investigate Suez-Gaz de France deal“. The Guardian (2006-yil 15-iyun). Qaraldi: 2023-yil 29-sentyabr.[sayt ishlamaydi]
  6. ↑ „Nicolas Sarkozy réaffirme son "accord" au projet de fusion GDF-Suez“ (fr). Le Nouvel Observateur. Associated Press (2006-yil 15-avgust). 2023-yil 29-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 22-iyul.
  7. ↑ „French court puts brakes on merger of Gaz de France and Suez“. Bloomberg, Associated Press. International Herald Tribune (2008-yil 22-yanvar). Qaraldi: 2023-yil 29-sentyabr.
  8. ↑ Hotten, Russell. „Suez and Gaz de France in £47bn merger“. The Daily Telegraph (2007-yil 4-sentyabr). Qaraldi: 2008-yil 22-iyul.[sayt ishlamaydi]
  9. ↑ „TIMELINE: Key dates in Gaz de France-Suez merger“. Reuters (2007-yil 2-sentyabr). Qaraldi: 2023-yil 29-sentyabr.
  10. ↑ Kanter, James. „Plan for Gaz de France advances toward a vote“ (2006-yil 19-sentyabr). Qaraldi: 2023-yil 29-sentyabr.
  11. ↑ Vidalon, Dominique. „Suez shares to exit French CAC-40 July 22“. Reuters (2008-yil 1-iyul). Qaraldi: 2023-yil 29-sentyabr.
  12. ↑ Deprez, Esmé. „World's Best Companies 2009“. BusinessWeek (2009-yil 1-oktyabr). Qaraldi: 2023-yil 29-sentyabr.
  13. ↑ „GDF takes control of International Power to form energy giant“. Reuters (2010-yil 10-avgust). Qaraldi: 2012-yil 6-iyun.
  14. ↑ „GDF SUEZ Is Stepping on the Gas in Fast Growing Markets“. Qaraldi: 2023-yil 29-sentyabr.
  15. ↑ „French gas giant GDF Suez changes name to Engie“. Reuters.com (2015-yil 24-aprel).
  16. ↑ „Keepmoat offloads regeneration arm for £330m | Construction Enquirer“. www.constructionenquirer.com. Qaraldi: 2023-yil 29-sentyabr.
  17. ↑ Overland, Indra „Ranking Oil, Gas and Mining Companies on Indigenous Rights in the Arctic“. ResearchGate. Arran (2016). Qaraldi: 2023-yil 29-sentyabr.
  18. ↑ „Engie reorganises into four business units, creates Equans“ (2021-yil 1-iyul). Qaraldi: 2023-yil 29-sentyabr.
  19. ↑ „Bouygues Group to acquire Equans from Engie in €7.1bn deal“ (2021-yil 9-noyabr). Qaraldi: 2023-yil 29-sentyabr.
  20. ↑ FinSMEs „Engie Acquires Broad Reach Power“ (en-US). FinSMEs (2023-yil 24-avgust). Qaraldi: 2023-yil 29-sentyabr.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Engie&oldid=3979513" dan olindi