Ekvatorial Gvineyada davlat toʻntarilishi (1979)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

1979 yilgi Ekvatorial Gvineyada davlat toʻntarilishi, 1979 yil 3 avgustda prezident Francisco Macías Nguéma Bijogo Ñegue Ndongning jiyani Teodoro Obiang Nguema Mbasogo uni qonli toʻntarish natijasida hokimiyatdan agʻdarganida sodir boʻldi. 18 avgust kuni Macías Nguema Kamerunga qochishga urinayotganda qoʻlga olinmaguncha, prezidentga sodiqlar va isyonchilar oʻrtasida janglar davom etdi. U amakisini Bubi xalqini genotsid qilgani va boshqa jinoyatlar uchun oʻlimga hukm qildi. Macías Nguema 1979 yil 29 sentyabrda otib oʻldirilgan. Oʻshandan beri Teodoro prezident boʻlib qolmoqda.

Toʻntarish[tahrir | manbasini tahrirlash]

1979 yilning yozida Macías oʻz oilasining bir nechta aʼzolarini oʻldirishni buyurdi. Bu Obiang va Macíasning boshqa bir qancha yaqin atrofidagilari Macías endi oqilona harakat qilmayotganidan qoʻrqishlariga olib keldi. Obiang Macíasning jiyani, shuningdek, qurbonlardan birining ukasi edi[1].

Obiang mudofaa vaziri o‘rinbosari bo‘lib ishlagan ham, 1979-yil 3-avgustda amakisini lavozimidan toʻntargan. To‘ntarishni milliy armiya va Macíasning kubalik saroy qo‘riqchilari qo‘llab-quvvatlagan. Bir qancha xorijiy elchixonalar, jumladan, Ispaniya va AQSh elchixonalari bu fitnadan oldindan xabardor bo‘lib, uni amalga oshirish uchun moliyaviy gumanitar yordam ko‘rsatishgan. U agʻdarilganidan soʻng, Macías shaxsiy qoʻriqchisi bilan birga oʻzining tugʻilgan qishlogʻi Nzeng Ayongga qochib ketdi va harbiy sodiqlar tomonidan qoʻriqlanadigan mustahkam bunkerga joylashdi. Obiang va Macías kuchlari oʻrtasidagi toʻqnashuv 400 kishining oʻlimiga olib keldi. Mojaro Macíasning shaxsiy xazinasini yoqib yuborib, Kamerun bilan chegaraga qochib ketishi bilan yakunlandi. 18 avgustda flot qoʻmondoni Florensio Mey boshchiligidagi kuchlar Macíasni qoʻlga olishdi va 29 sentyabrda u va uning olti ittifoqchisi qatl etildi[2]. Obiang toʻntarishdan keyin Ekvatorial Gvineya prezidenti boʻlib qolmoqda.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Gardner. „The Pariah President: Teodoro Obiang is a brutal dictator responsible for thousands of deaths. So why is he treated like an elder statesman on the world stage?“. The Ottawa Citizen (reprint: dangardner.ca) (2005-yil 6-noyabr). 2008-yil 12-iyunda asl nusxadan arxivlangan.
  2. Baynham, Simon (February 1980). „Equatorial Guinea: The Terror and the Coup“. The World Today. 36-jild, № 2. 65–71-bet.