Eduard Gufeld

Eduard Yefimovich Gufeld (ruscha: Эдуа́рд Ефи́мович Гу́фельд; 1936-yil 19-mart — 2002-yil 23-sentyabr) — Sovet xalqaro shaxmat grossmeysteri, shaxmat boʻyicha kitoblar muallifi.

Shaxmatdagi faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gufeld 1953-yilda shaxmat turnirlarida qatnasha boshladi va keyingi yili oʻsmirlar oʻrtasidagi Ukraina chempionatida gʻolib chiqdi^[1]. 1964-yilda xalqaro usta, 1967-yilda esa xalqaro grossmeyster unvoniga sazovor bo‘ldi. 1977-yilda u Elo reytingida 2570 ball bilan oʻsha paytda dunyoda 16-oʻrinni egalladi.

U Gruziya Respublikasining Tbilisi shahriga koʻchib oʻtdi va u yerda 1978-yilda shaxmat boʻyicha ayollar oʻrtasidagi eng yosh jahon chempioni boʻlgan Maya Chiburdanidzega murabbiylik qildi. Sovet Ittifoqi parchalanganidan keyin u AQShga ketdi^[2].

U FIDE shaxmat sanʼati va koʻrgazmasi qoʻmitasida ish boshladi.

Gufeld shaxmat boʻyicha 80 dan ortiq kitoblar yozgan eng sermahsul mualliflardan biri edi. Uning gʻururli yutuqlari, bu „Mona Liza“ deb atagan Vladimir Bagirovga qarshi qirol Hindiston mudofaasi, Sämish Variation bilan gʻalaba edi^[3] va 1967-yilda Vasiliy Smislov ustidan gʻalaba qozongan. Ushbu oʻyinlarning birinchisi Jon Nannning barcha davrlarning yuzta eng buyuk oʻyinlari toʻplamiga, "Dunyodagi eng buyuk shaxmat oʻyinlarining Mamont kitobi"ga va undan keyingi 112 oʻyinli toʻplamga kirdi. Gufeld 1975-yilda yana Smislovni magʻlub etdi^[4].

U ingliz tilida gapirganda uning ustidan kulayotganlarga: „Menimcha, mening ingliz tilim sizlarning ruschangizdan yaxshiroq!“ deb aytar edi^[5].

Oʻlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

2002-yil sentyabr oyida Gufeld insult va yurak xurujiga uchradi. Bir muddat hushidan ketib, u o‘ziga keldi, lekin gapira olmadi va yura olmadi. Ikki hafta oʻtgach, u 66 yoshida Los-Anjelesdagi Sidars-Sinay tibbiyot markazida vafot etdi. U Kaliforniyadagi Hollywooddagi Hollywood abadiy qabristoniga dafn etilgan.

Mashhur oʻyinlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gufeldning 1967-yilda Smislov ustidan qozongan gʻalabasi:

Vasiliy Smislov Gufeldga qarshi; Spartakiada, Moskva 1967-yil.

1.c4 Nf6 2.Nf3 g6 3.b4 Bg7 4.Bb2 0-0 5.e3 b6 6.d4 c5 7.dxc5 bxc5 8.b5 a6 9.a4 Ne4 10.Bxg7 Kxg7 11.Qd5 Qa5+27.K 13.Qxb7 Nc6 14.Nfd2 Ra7 15.bxc6 Rxb7 16.cxb7 Qb4 17.Nxe4 Qb2+ 18.Nbd2 Qxa1 19.Nxc5 Rb8 20.g3 Qa3 21.Nxd7 Rx524b3 Q.22b.3 Q. Rd1 e6 26.c6 Qc4+ 27.Ke1 Qd3 28.Bf1 Qxe3+ 29.Be2 a5 30.f4 f6 31.c7 Rc2 32.Kf1 Rxc7 33.Nc4 Rxc4 34.Bxc4 0–1
— ^[6]

Kitoblari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sitsiliyalikni magʻlub etish, Batsford, 1984-yil.ISBN 0-7134-0899-5 .
Kichik afzalliklardan foydalanish, Batsford, 1985. 2003-yil qayta nashri:ISBN 978-0-7134-8648-3 .
Turnir oʻyinchisi uchun sitsiliyalik, Batsford, 1989-yil.ISBN 0-7134-6167-5 ISBN 0-7134-6167-5 .
Shaxmatdagi hayotim, Intl Chess Enterprises, 1993-yil.ISBN 1-879479-21-4 ISBN 1-879479-21-4 .
0805032800
Hujumchi oʻyinchining ochilish repertuari, Batsford, 1996-yil.ISBN 1-85744-196-6 ISBN 1-85744-196-6 .
Zamonaviy fransuz Tarrasch, Kadogan, 1996-yil.ISBN 1-85744-103-6 ISBN 1-85744-103-6 .
Oleg Stesko bilan: Giuoko pianino, Batsford, 1996-yil.ISBN 978-0713478020 ISBN 978-0713478020 .
Erik Shiller bilan: Sitsiliya ajdahosining sirlari, Kardoza, 1998-yil.ISBN 0-940685-92-2 ISBN 0-940685-92-2 .
Leonid Shtayn: Risk strategiyasi magistri, Thinkers Press, 2000.ISBN 0-938650-54-8 ISBN 0-938650-54-8 .
Erik Shiller bilan: Hind qirolining sirlari (Kardoza nashriyotining asosiy repertuar seriyasi), Kardoza, 2000-yil.ISBN 1-58042-017-6 ISBN 1-58042-017-6 .
Shaxmat: Mona Lizani qidirish, Batsford, 2001-yil.ISBN 0-7134-8477-2 ISBN 0-7134-8477-2 .
Bobbi Fisher: Shaxmat dahosidan afsonaga qadar, Mutafakkirlar matbuoti, 2003-yil.ISBN 978-0-938650-84-3 ISBN 978-0-938650-84-3 .
Shaxmat strategiyasi, Batsford, 2003-yil.ISBN 0-7134-8775-5 ISBN 0-7134-8775-5 .
Qirol hindining sanʼati, Batsford, 2003-yil.ISBN 978-0-7134-8661-2 ISBN 978-0-7134-8661-2 .

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ Hartston. „Eduard Gufeld – Soviet chess grandmaster widely reputed to be in the pay of the KGB (Obituary)“]. The Independent (2002-yil 28-sentyabr). 2010-yil 21-noyabrda asl nusxadan arxivlangan.
↑ Sloan. „Chess Grandmaster Eduard Gufeld has died“ (2002-yil 24-sentyabr). 2006-yil 29-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 21-aprel.
↑ Vladimir Bagirov vs. Eduard Gufeld, Kirovabad sf ch-URS 1973: Kingʻs Indian Defense: Saemisch Variation. Yates Defense (E83) Accessed August 21, 2009.
↑ Eduard Gufeld vs. Vasily Smyslov, Erevan 1975: Caro-Kann Defense: Breyer Variation (B10) Accessed August 20, 2009.
↑ Remembering Grandmaster Eduard Gufeld (19 March 1936 — 23 September 2002). Accessed August 20, 2009.
↑ „Vasily Smyslov vs. Eduard Gufeld, 10th Soviet Team-ch final A (1967), Moscow URS; English Opening: Anglo-Indian Defense. King's Indian Formation (A15)“. Chessgames.com. Qaraldi: 2009-yil 21-avgust.

[hartstonobit-1] Hartston. „Eduard Gufeld – Soviet chess grandmaster widely reputed to be in the pay of the KGB (Obituary)“]. The Independent (2002-yil 28-sentyabr). 2010-yil 21-noyabrda asl nusxadan arxivlangan.

[Sam_Sloan-2] Sloan. „Chess Grandmaster Eduard Gufeld has died“ (2002-yil 24-sentyabr). 2006-yil 29-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 21-aprel.

[3] Vladimir Bagirov vs. Eduard Gufeld, Kirovabad sf ch-URS 1973: Kingʻs Indian Defense: Saemisch Variation. Yates Defense (E83) Accessed August 21, 2009.

[4] Eduard Gufeld vs. Vasily Smyslov, Erevan 1975: Caro-Kann Defense: Breyer Variation (B10) Accessed August 20, 2009.

[5] Remembering Grandmaster Eduard Gufeld (19 March 1936 — 23 September 2002). Accessed August 20, 2009.

[6] „Vasily Smyslov vs. Eduard Gufeld, 10th Soviet Team-ch final A (1967), Moscow URS; English Opening: Anglo-Indian Defense. King's Indian Formation (A15)“. Chessgames.com. Qaraldi: 2009-yil 21-avgust.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]