Kontent qismiga oʻtish

Dzyudo - yozgi Olimpiada oʻyinlarida

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Dzyudo
Olimpiada oʻyinlari da
ArenaParij, Fransiya
Teams15 nafar (7 ta erkaklar; 7 ta ayollar, 1ta aralash)

Dzyudo sport turi birinchi marta 1964-yilda Yaponiyaning Tokio shahrida o‘tkazilgan Yozgi Olimpiada o‘yinlariga kiritilgan[1]. 1968-yilda kiritilmaganidan keyin[2], dzyudo shu vaqtdan boshlab har bir Olimpiadada Olimpiya sport turi sifatida o‘rin olib kelmoqda. 1988-yilgi Yozgi Olimpiada o‘yinlariga qadar, ayollar dzyudo namoyishli sport turi sifatida tashkil etilgan paytgacha faqat erkak dzyudochilar ishtirok etishgan. Dzyudochi ayollar birinchi marta 1992-yilgi Yozgi Olimpiya o‘yinlarida medallar bilan taqdirlangan.

Oʻyin Yil Musobaqa Eng yaxshi mamlakat
18 1964 4  Yaponiya
(1)
19
20 1972 6  Yaponiya
(2)
21 1976 6  Yaponiya
(3)
22 1980 8  Sovet Ittifoqi
(1)
23 1984 8  Yaponiya
(4)
24 1988 7 + 7  Janubiy Koreya
(1)
25 1992 14  Yaponiya
(5)
26 1996 14  Yaponiya
(6)
27 2000 14  Yaponiya
(7)
28 2004 14  Yaponiya
(8)
29 2008 14  Yaponiya
(9)
30 2012 14  Rossiya
(1)
31 2016 14  Yaponiya
(10)
32 2020 15  Yaponiya
(11)
33 2024 15  Yaponiya
(12)

Izoh: Ayollar dzyudosi birinchi marta 1988-yilgi Olimpiada o‘yinlarida ko‘rgazmali sport turi sifatida paydo bo‘lgan. Ayollar dzyudosi 1992-yilgi Barselona o‘yinlaridan boshlab Olimpiada o‘yinlarining rasmiy qismiga aylandi va o‘shandan beri o‘yinlarning ajralmas qismi bo‘lib kelmoqda.

Musobaqa formati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Dzyudochilar vazn toifalarida bellashadilar. Har bir mamlakat har bir vazn toifasida maksimal bitta sportchiga yo‘llanma berishi mumkin[3]. Oltin va kumush medallar bitta saralash guruhi asosida beriladi. Har bir vazn toifasida ikkita bronza medali beriladi; chorak finalchi mag‘lubiyatga uchraganlar oʻzaro bir xil vazn toifasida kuch sinashadi. Mag‘lublar yettinchi o‘rinni egallaydi, g‘oliblar esa jadvalning qarama-qarshi yarimidagi mag‘lub bo‘lgan yarim finalchi bilan bronza medali uchun bellashuvga o‘tadi. Ushbu bellashuvlarning g‘oliblari bronza medalini qo‘lga kiritadi, mag‘lublar esa beshinchi o‘rinni egallaydi.

Vazn toifalari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yillar davomida 4 dan 8 gacha Olimpiada vazn toifasi mavjud edi (hozirda 7), va har bir sinfning ta’rifi bir necha marta o‘zgartirildi, bu quyidagi jadvalda ko‘rsatilgan.

1964 1972–1976  1980–1984   1988–1996  2000–2024 [4]
Toifani ochish
vazn cheklovlarisiz
 
Og‘ir vazn
+80 kg
Og‘ir vazn
+93 kg
Og‘ir vazn
+95 kg
Og‘ir vazn
+100 kg
Yarim og‘ir vazn
90–100 kg
Yarim og‘ir vazn
86–95 kg
Yarim og‘ir vazn [5]
80–93 kg
O‘rta vazn
81–90 kg
O‘rta vazn
78–86 kg
Yarim o‘rta vazn
73–81 kg
O‘rta vazn
68–80 kg
O‘rta vazn
70–80 kg
Yarim o‘rta vazn
71–78 kg
Yengil vazn
66–73 kg
Yengil vazn
65–71 kg
Yarim yengil vazn [6]
63–70 kg
Yengil vazn
-68 kg
Yarim yengil vazn
60–66 kg
Yarim yengil vazn
60–65 kg
Yengil vazn
-63 kg
O‘ta yengil vazn
-60 kg
4 6 8 7 7
1992–1996 2000–2024 [4]
Og‘ir vazn
+72 kg
Og‘ir vazn
+78 kg
Yarim og‘ir vazn
70–78 kg
Yarim og‘ir vazn
66–72 kg
O‘rta vazn
63–70 kg
O‘rta vazn
61–66 kg
Yarim o‘rta vazn
57–63 kg
Yarim o‘rta vazn
56–61 kg
Yengil vazn
52–57 kg
Yengil vazn
52–56 kg
Yarim yengil vazn
48–52 kg
O‘ta yengil vazn
-48 kg
7 7

Aralash jamoa musobaqasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aralash jamoa musobaqasi ilk bor 2020-yilgi Olimpiada o‘yinlarida paydo bo‘ldi. Musobaqa turli vazn toifasidagi oltita sportchidan iborat jamoalarni o‘z ichiga oladi, shu jumladan uchta erkak (-73 kg, -90 kg va +90 kg) va uchta ayol (-57 kg, -70 kg va +70 kg). Mamlakatlar bir-biriga qarshi bellashadi, har bir raund oltita yakka tartibdagi musobaqadan tashkil topadi. Har bir jang g‘olibiga bir ochko beriladi va jamoa keyingi bosqichga chiqish uchun zarur bo‘lgan minimal ball 4:2 bo‘ladi[7]. Agar hisob 3:3 bo‘lsa, qo‘shimcha jang bo‘lib o‘tadi, unda toifa qur’a tashlash yoʻli orqali tanlanadi.

  1. Grant, T.P. „History of Jiu Jitsu: Judo Grows Into An Olympic Sport“. Bleacher Report. Qaraldi: 2017-yil 18-may.
  2. Japan Shocked By IOC, Pacific Stars And Stripes, October 20, 1963, p. 19.
  3. „QUALIFICATION SYSTEM – GAMES OF THE XXXI OLYMPIAD – RIO 2016“. Intjudo.eu. 2015-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 8-avgust.
  4. 4,0 4,1 „Weight classes for 2016 Games“. Multimedia.olympic.org. 2006-yil 20-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 8-avgust.
  5. Called "Light Heavyweight" in official reports for 1972 and 1976 Games.
  6. Called "Welterweight" in 1972 Games official report and "Light Middleweight" in 1976 Games official report.
  7. „What is the new judo mixed team event?“ (en-US). Tokyo 2020. 2021-yil 2-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-avgust.