Demansiya
| Demansiya | |
|---|---|
 jigarrang demansiya | |
Ilmiy tasniflash | |
| Olam: | Eukariotlar |
| Tip: | Xordalilar |
| Sinf: | Sudralib yuruvchilar |
| Oila: | Aspid |
| Urugʻ: | Demansiya |
| Xalqaro ilmiy nomi | |
| Demansiya Grey, 1842 | |
Demansiya[1] yoki jigarrang ilonlar (lotincha: Demansia), aspidlar oilasiga mansub ilonlar turkumi.
Taʼrif
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ushbu tur vakillarining umumiy uzunligi 70 sm dan 1,3 m gacha. Bosh kichik va toʻmtoq. Tana ingichka va nozik. Jigarrang ilonlarning tish tizimi juda ibtidoiy—choʻzilgan maxillarar suyakdagi zaharli tishlarning orqasida 7 dan 15 gacha kichik tishlar joylashgan.
Koʻpgina turlarning orqa qismining rangi jigarrang, qumli, kulrang, toʻq yashil rangga ega. Qizil va sariq chiziqli turlar mavjud boʻlib, ular navbatma-navbat joylashtirilgan. Koʻpgina turlarda qorin qismi orqa tomondan ochroq.
Hayot tarzi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ular qumli, toshloq yerlarda, yarim choʻllarda, oʻrmonlarda yashaydilar. Kun davomida faol, kichik kaltakesaklar va kemiruvchilar bilan oziqlanadi.
koʻpayishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bular tuxum qoʻyuvchi ilonlar.
Tarqalishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ular Avstraliya va Yangi Gvineyada yashaydilar.
Tasniflash
[tahrir | manbasini tahrirlash]2018-yil sentabr holatiga koʻra jinsga 14 ta tur kirgan[2]:
- Demansia angusticeps (Macleay, 1888)
- Demansia calodera Storr, 1978
- Demansia flagellatio Wells & Wellington, 1985
- Demansia olivacea (Gray, 1842) — zaytun demansiyasi
- Demansia papuensis (Macleay, 1877) — Papua demansiyasi
- Demansia psammophis (Schlegel, 1837) — Jigarrang demansiyasi yoki qumi jigarrang ilon
- Demansia quaesitor Shea, 2007
- Demansia reticulata (Gray, 1842)
- Demansia rimicola Scanlon, 2007
- Demansia rufescens Storr, 1978
- Demansia shinei Shea, 2007
- Demansia simplex Storr, 1978
- Demansia torquata (Günther, 1862) — Halqali Demansiya yoki halqali jigarrang ilon
- Demansia vestigiata (De Vis, 1884)
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Ananeva N. B., Borkin L. Ya., Darevskiy I. S., Orlov N. L. Pyatiyazichniy slovar nazvaniy jivotnix. Amfibii i reptilii. Latinskiy, russkiy, angliyskiy, nemeskiy, fransuzskiy. / pod obщey redaksiey akad. V. Ye. Sokolova. — M.: Rus. yaz., 1988. — S. 345. — 10 500 ekz. — ISBN 5-200-00232-X.
- ↑ The Reptile Database: Demansia (англ.)
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Grey, 1842-yil : Avstraliya sudralib yuruvchilari va batrachianlarning hozirgacha qayd etilmagan baʼzi turlarining tavsifi. Zoologik har xil, jild. 2, p. 51-57.
- Beolens, Bo; Uotkins, Maykl; Greyson, Maykl (2011). Sudralib yuruvchilarning eponim lugʻati. Baltimor: Jons Xopkins universiteti nashriyoti. xiii + 296 bet. ISBN 978-1-4214-0135-5. (Demansia shinei, 242-bet).