Data East

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Data East Corporation
Turi Xususiy KK
Tarmogʻi Video games, muhandislik
Qachon asos solingan April 20, 1976[1]
Joylashuvi Suginami, Tokyo, Yaponiya
Asoschi(lari) Tetsuo Fukuda
Mahsulot(lar)i Data East tomonidan yaratilgan video o'yinlar
Shoʻba korxonalari Data East USA, inc.
Data East Pinball inc.
Vebsayti dataeast-corp.co.jp/index_e.html

Data East Corporation (yaponcha: データイースト株式会社 Dēta Īsuto kabushiki gaisha?), DECO sifatida ham qisqartiriladi, yapon video oʻyini, pinbol va elektron muhandislik kompaniyasi boʻlgan. Kompaniya 1976-yildan 2003-yilgacha ishlagan va 150 ta video oʻyin sarlavhalarini chiqargan[2]. Uning asosiy shtab-kvartirasi Tokyoning Suginami shahrida joylashgan edi[3]. Amerikadagi shoʻba korxonasi Data East USA shtab-kvartirasi Kaliforniya shtatining San-Xose shahrida joylashgan edi[4].

Data East video oʻyinlarining aksariyati, uning savdo belgisi va logotipi bugungi kunda Marvelous shoʻba korxonasi boʻlgan G-Mode mobil oʻyin kompaniyasiga tegishli.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Data East 1976-yil 20-aprelda Tokai universiteti bitiruvchisi Tetsuo Fukuda tomonidan asos solingan[5][6]. Data East 1977-yil iyulda oʻzining birinchi arkada oʻyini Jek Lot, biznes uchun boʻlgan Blackjack-ga asoslangan medal oʻyinini yaratdi va taqdim etdi[7][8]. 1978-yil yanvar oyida Super Break oʻzining birinchi haqiqiy video oʻyini boʻldi. 1970-yillarda Data East tomonidan 15 dan ortiq arkada oʻyinlari chiqarilgan[8].

Data East oʻzining AQSH boʻlinmasini 1979-yil iyun oyida[9], asosiy raqobatchilari Sega va Taito allaqachon bozorda mavjud boʻlganidan keyin tashkil qilgan[5]. 1980-yilda Data East Astro Fighter-ni chiqardi, bu uning birinchi yirik arkada oʻyini nomiga aylandi[5]. Oʻyinlarni yaratishda Data East oʻzining arkada oʻyinlariga mos keladigan bir-birini oʻrnini bosa oladigan tizimlar seriyasini chiqardi, xususan, texnik muammolar tufayli tez orada foydalanuvchilar orasida mashhur boʻlgan DECO kaset tizimi. Data East 1985-yilga kelib DECO kasetini toʻxtatdi[10]. Bu 1979-yilda ishlab chiqilgan va 1980-yilda chiqarilgan birinchi oʻrin bosa oladigan arkada tizim platasi boʻlib, keyinchalik Sega -ning 1981-yildagi Convert-a-Game[11] va 1984-yildagi Nintendo VS Tizim kabi arkada kabinetlari tizimlarini ilhomlantirdi[12]. Maxsus arkada kabinetlari uchun Data East DECO kassetali tizimidan voz kechgach, Data Eastga keyingi bir necha yil ichida BurgerTime (1982) nomli mashhur xit katta muvaffaqiyat keltirdi[13].

1981-yilda Data East kompaniyasining uchta xodimi Technōs Japan-ga asos soldi, keyin ular butunlay mustaqil boʻlishdan oldin bir muncha vaqt Data East-ni qoʻllab-quvvatladilar.

1983-yilda kompaniya shtab-kvartirasini Ogikubo, Suginami shahridagi yangi binoga koʻchirdi va u yerda umrining oxirigacha qoldi[7]. 1985-yil mart oyida Londonda Data East Europe kompaniyasi tashkil etildi[9]. Data East 1983-yilgi video oʻyin halokatidan keyin keyingi 15 yil ichida arkada video oʻyinlarini chiqarishni davom ettirdi.

Data East 1984 va 1985-yillar orasida Shimoliy Amerikada uchta asosiy arkada hitlarini tarqatdi: Karate Champ jangovar oʻyini (1984), Kung-Fu Master (1984) va yugurish va qurol video oʻyini Commando (1985). Ushbu uchta nom 1980-yillarning oʻrtalarida Data East-ni oʻyin-kulgi arkada sanoatining birinchi qatoriga olib chiqdi[14][15]. Karate Champ, Kung-Fu Master va Commando 1985-yilda Qoʻshma Shtatlarda eng koʻp daromad keltirgan arkada oʻyinlari boʻlgan[16]. Karate Champ birinchi muvaffaqiyatli jangovar oʻyin boʻlib, zamonaviy jangovar oʻyin standartlariga kuchli taʼsir koʻrsatgan. Data East-ning 1980-yillarning gullagan davridagi boshqa eng mashhur tangali arkada oʻyinlaridan baʼzilari orasida Heavy Barrel, Bad Dudes Vs. Dragon Ninja, Sly Spy, RoboCop, Bump 'nʼ Jump, Trio The Punch – Never Forget Me.. ., Karnov va Atom Runner Chelnovlar boʻlgan.

Data East boshqa kompaniyalar tomonidan yaratilgan arkada oʻyinlarini ishlab chiqarish va sotish uchun litsenziyalarni ham sotib olgan. Uning litsenziyalangan baʼzi oʻyinlariga Kid Niki: Radical Ninja, Kung Fu Master va Vigilante, hammasiga Irem-dan litsenziya olingan va Commando, Capcom-dan litsenziya olingan. 1990-yillarning oʻrtalarida Spinmaster bilan boshlangan va SNK bilan birgalikda nashr etilgan Neo Geo arkada litsenziati sifatida qisqa muddatga turgan.

Arkadadagi muvaffaqiyatidan soʻng, Data East 1985-yildagi Karate Champ porti bilan uy kompyuter oʻyinlari bozoriga muvaffaqiyatli kirishdi, bu 1989-yil yanvariga qadar Qoʻshma Shtatlarda 500 000 nusxadan koʻproq sotilgan birinchi uy kompyuter oʻyini boʻlgan[17][18]. Bu Data East USA, Inc. v. Epyx, Incga qarshi sud jarayonining predmetiga aylangan, unda Data East Epyx tomonidan nashr etilgan Xalqaro Karate (1985) kompyuter oʻyini Karate Champ mualliflik huquqini buzgan deb daʼvo qilgan.

Data East video oʻyin konsollari bozoriga 1986-yilda Famicom uchun B-Wings chiqarilishi bilan kirgan[lower-alpha 1][2]. Shimoliy Amerikada Data East USA shoʻba korxonasi Nintendo Entertainment System uchun eʼlon qilingan birinchi litsenziat[19] boʻlgan va shuning uchun konsol uchun oʻyinlarni chiqargan toʻrtta original uchinchi tomon noshirlaridan biri edi. 1986-yil oxiri[20] Yaponiyada Data East yillar davomida bir nechta uy tizimlari uchun litsenziatga aylanadi, xususan NES (1986), PC Engine (1988), Game Boy (1990), Mega Drive (1991), Super NES (1991), Neo Geo (1993), Sega Saturn (1995), PlayStation (1996), WonderSwan (1999) va NeoGeo Pocket Color (1999)[7]. Tantei Jingūji Saburō, Glory of Hercules va Metal Max kabi Data East video oʻyinlarining bir qancha seriyalari maxsus uy konsollari uchun yaratilgan[2].

Data East shuningdek, 1987-yildan 1994-yilgacha pinbol mashinalarini ishlab chiqargan va stereo tovushga ega boʻlgan birinchi pinbol (Lazer urushi), Checkpoint-da kichik nuqta matritsali displeydan birinchi marta foydalanish va Maverikda katta DMD-dan (192x64) birinchi foydalanish kabi yangiliklarni oʻz ichiga olgan). Pinbol mashinalarini loyihalashda ular butunlay original mashinalarni yaratishdan koʻra yuqori darajadagi (lekin qimmat) litsenziyalangan mulklardan foydalanishni afzal koʻrishgan, bu esa kompaniyaning 1990-yildan beri boshdan kechira boshlagan moliyaviy qiyinchiliklariga yordam bermagan. Data East oʻzining pinbol mashinalari uchun litsenziyaga ega boʻlgan baʼzi mulklariga Guns Nʼ Roses, Star Wars, Back to the Future, Batman, RoboCop, The Simpsons va Teenage Mutant Ninja Turtles kiradi. Data East – bu maxsus pinbol oʻyinlarini (masalan, Aaron Spelling, Richie Rich yoki Maykl Jordan uchun) ishlab chiqaradigan yagona kompaniya boʻlib, ular asosan mavjud yoki yaqinda chiqariladigan pinbol mashinalarining modifikatsiyalari boʻlgan (masalan, <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Lethal_Weapon_3_(pinball)" rel="mw:ExtLink" title="Lethal Weapon 3 (pinball)" class="cx-link" data-linkid="213">Lethal Weapon 3</a>). Pinbol boʻlimi 1985-yilda Stern Electronics kompaniyasining pinbol boʻlimi va uning zavodi va aktivlarini sotib olish orqali yaratilgan. Butun pinbol bozorida sotuvlar keskin pasayib borayotgan bir paytda, Data East pinbol biznesini tark etishni tanladi va zavodni 1994-yilda Sega kompaniyasiga sotdi. Sega tomonidan sotib olingan paytda Data East Pinbol dunyodagi ikkinchi yirik pinbol ishlab chiqaruvchisi boʻlib, bozorning 25 foizini egallagan[21]. Data Eastning barcha pinbol oʻyinlari Qoʻshma Shtatlarda ishlab chiqilgan boʻlsa-da, bir nechtasi Yaponiyada bosh kompaniya tomonidan chiqarilgan[8].

Video oʻyinlar kompaniya daromadining asosiy qismini tashkil qilsa-da, Data East har doim muhandislik bilan shugʻullangan. Video oʻyinlardan tashqari, Data East NTT DoCoMoʻdan sunʼiy yoʻldosh telefonlari uchun tasvir uzatish uskunalari, maʼlumotlar aloqasi adapterlarini ishlab chiqargan va tez yordam mashinalari uchun elektrokardiogramma uskunalarini ishlab chiqqan. Kompaniya veb-saytiga koʻra, uning 1983-yilda chiqarilgan Datafax mahsuloti dunyodagi birinchi portativ faks mashinasi boʻlgan[22].

1990-yillarning oxiriga kelib kompaniyaning Amerikadagi Data East USA boʻlimi tugatilgan. Bu haqida hech qanday rasmiy eʼlon qilinmagan; Buning oʻrniga, Data East USA ofislariga qoʻngʻiroqlar marketing boʻyicha menejer Jey Malpas tomonidan 1996-yil Rojdestvo arafasida kompaniya oʻz eshiklarini yopib qoʻygani haqida oldindan yozib olingan xabar bilan kutib olingan[23]. Ularning yakuniy nashrlari Defcon 5 va Creature Shock: Special Edition boʻlgan[23]. Yaponiya bosh kompaniyasining oʻzi 1998-yilda arkada industriyasidan butunlay voz kechgan va 3,3 milliard iyenaga baholangan qarzga kirgan. Data East 1999-yilda qayta tashkil etish uchun ariza bergan va video oʻyinlar ishlab chiqarishni butunlay toʻxtatgan[24][25]. Video oʻyinlarga tegishli barcha mijozlarni qoʻllab-quvvatlash 2000-yil mart oyida toʻxtatilgan[26]. Keyingi uch yil davomida Data East salbiy ion generatorlarini sotgan[27], NTT DoCoMo telefonlari uchun mos keluvchi qurilmalarni ishlab chiqishda davom etgan va oʻzining baʼzi eski video oʻyinlarining litsenziyalarini boshqa kompaniyalarga bergan. Shunga qaramay, kompaniyaning qayta qurish harakatlari 1990-yillar olib kelgan moliyaviy muammolarni bartaraf etish uchun yetarli boʻlmagan. Shunday qilib, 2003-yil aprel oyida Data East bankrotlik toʻgʻrisida ariza bergan va nihoyat 2003-yil 25-iyunda Tokyo tuman sudi tomonidan bankrot deb eʼlon qilingan. Yangilik ikki haftadan soʻng, 8-iyul kuni ommaga eʼlon qilingan[25].

Data East video oʻyinlar kutubxonasining koʻp qismi 2004-yil fevral oyida yapon mobil oʻyin kontenti provayderi G-Mode tomonidan sotib olingan[28]. G-Mode shuningdek, Data East savdo belgisiga ham egalik qiladi[29][30]. Biroq, baʼzi oʻyinlar G-Mode oʻrniga Paon korporatsiyasiga tegishli, xususan Karnov[31], Chelnov[32][31], Windjammers[33], Glory of Heracles seriyasi[34][35] va Kuuga trilogiyasi[36]. Xuddi shunday, hozirda Metal Maks va Jake Hunter seriyalariga boʻlgan huquqlar mos ravishda Kadokawa Games va Arc System Works mulki hisoblanadi[37][38]. Data East bilan bogʻliq RoboCop unvonlari 2010-yil sentyabr oyida D4 Enterprise tomonidan sotib olingan[39][40]. Data East-ning boshqa mulklari Fukuda oilasining aktivlarni boshqarish kompaniyasiga oʻtkazilgan[41]. Ikkinchisi Nintendoni 2000-yillarda patentni buzganlik uchun ikki marta sudga berdi, ammo ikkala ish ham rad etilgan[42][43].

Mahsulotlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Data East tomonidan chiqarilgan video va pinbol oʻyinlari roʻyxati uchun Data East tomonidan chiqarilgan oʻyinlar roʻyxatini koʻring.

Shuningdek koʻring[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Data East tomonidan chiqarilgan oʻyinlar roʻyxati

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Data East Corporation. „会社概要“. archive.org (2001-yil 15-aprel). 2001-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 23-fevral.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Data East Corporation. „開発部ホームページ“. Archive.org (2001-yil 10-yanvar). 2001-yil 10-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 23-fevral. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "Company overview" defined multiple times with different content
  3. ↑ "データイースト."
  4. ↑ Compute, Volume 12, Issues 1-5.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 „The Arcade Flyer Archive - Video Game Flyers: Data East USA, Inc., Data East (DECO)“. arcade-museum.com. Data East USA Inc. (1983). Qaraldi: 2017-yil 23-fevral. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "Arcade flyers" defined multiple times with different content
  6. ↑ „【挑む】ウリミナ・福田哲夫会長 医療訓練ソフト開発、ウェブ版で低価格に“ (2014-yil 6-fevral).
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Data East Corporation. „沿革“. archive.org (2001-yil 15-aprel). 2001-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 23-fevral. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "history" defined multiple times with different content
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 „ライセンス一覧表“. www.dataeast-corp.co.jp. 2001-yil 23-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 11-yanvar. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "license2" defined multiple times with different content
  9. ↑ 9,0 9,1 „Overseas Readers Column: Data East Celebrated Its 10th Anniversary“ (PDF). Game Machine. № 286. Amusement Press, Inc. 1 July 1986. 26-bet. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "GM286" defined multiple times with different content
  10. ↑ „DECO Cassette System“. Atari Protos. 2006-yil 12-mayda asl nusxadan arxivlangan.
  11. ↑ Adlum, Eddie (November 1985). „The Replay Years: Reflections from Eddie Adlum“. RePlay. 11-jild, № 2. 134-175 (160-3)-bet.
  12. ↑ „The Replay Years: Video Systems“. RePlay. 11-jild, № 2. November 1985. 128, 130-bet.
  13. ↑ Adlum, Eddie (November 1985). „The Replay Years: Reflections from Eddie Adlum“. RePlay. 11-jild, № 2. 134-175 (170-1)-bet.
  14. ↑ „John Barone To Data East“ (PDF). Cash Box. July 13, 1985. 41-bet.
  15. ↑ „Data East: Dedicated Videos Make Dollars & Sense for Operators“. RePlay. 11-jild, № 2. November 1985. 108, 110–1-bet.
  16. ↑ „1985 Operator Survey: This Poll Says Go Gettum!“. RePlay. 11-jild, № 2. November 1985. 91-102 (93-4)-bet.
  17. ↑ Petska-Juliussen, Karen. The Computer Industry Almanac 1990. New York: Brady, 1990 — 3.10–11 bet. ISBN 978-0-13-154122-1. 
  18. ↑ Worley, Joyce (December 1989). "Mega Hits: The Best of the Best". Video Games & Computer Entertainment (11): 130–132, 137, 138. https://archive.org/details/Video_Games_Computer_Entertainment_Issue_11_December_1989. 
  19. ↑ „Nintendo Announces Licensing“ (PDF). Computer Entertainer. 5-jild, № 4. July 1986. 12-bet.
  20. ↑ „Nintendo Announces Licensing“ (PDF). Computer Entertainer. 5-jild, № 7. October 1986. 12-bet.
  21. ↑ „Sega Buys Game Development, Pinball Groups“. GamePro. № 65. IDG. December 1994. 284-bet.
  22. ↑ Data East Corporation. „動画伝送海外版１“. Archive.org (2001-yil 20-aprel). 2001-yil 20-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 23-fevral.
  23. ↑ 23,0 23,1 „Data East Goes South?“. GamePro. № 102. IDG. March 1997. 24-bet.
  24. ↑ „和議開始申立について“. www.dataeast-corp.co.jp. 2000-yil 11-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 11-yanvar.
  25. ↑ 25,0 25,1 „Data East Goes Bankrupt“. GameSpot (2003-yil 7-iyul). Qaraldi: 2017-yil 23-fevral.
  26. ↑ Data East Corporation. „ユーザーサポートについて“. Archive.org (2002-yil 13-iyun). 2002-yil 13-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 23-fevral.
  27. ↑ „Archived copy“. 2018-yil 11-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 30-noyabr.
  28. ↑ Smith, David.
  29. ↑ „G-Mode Corporation Trademarks :: Justia Trademarks“.
  30. ↑ „株式会社パオン・ディーピー“.
  31. ↑ 31,0 31,1 „データイースト レトロゲームミュージック コレクション2“.
  32. ↑ „チェルノブ : Wii(R) バーチャルコンソール メガドライブ 公式サイト“. SEGA of Japan (2007-yil 11-sentyabr). Qaraldi: 2008-yil 2-iyun.
  33. ↑ „ネオジオ バーチャルコンソール ラインナップ / NEOGEO Virtual Console Lineup“. 2011-yil 17-iyulda asl nusxadan arxivlangan.
  34. ↑ „VC ヘラクレスの栄光IV 神々の贈り物“ (ja). Nintendo. Qaraldi: 2008-yil 3-avgust.
  35. ↑ {{Veb manbasi}} andozasidan foydalanishda sarlavha= parametrini belgilashingiz kerak. „{{{title}}}“ (ja). Nintendo. Qaraldi: 2008-yil 31-iyul.
  36. ↑ „データイースト レトロゲームミュージック コレクション“.
  37. ↑ „Metal Max Portal Site メタルマックス ポータルサイト“.
  38. ↑ „Arc System Works Picks Up The Jake Hunter And Theresia Series“. Siliconera (2017-yil 6-fevral). Qaraldi: 2017-yil 6-fevral.
  39. ↑ D4 Enterprise. „株式会社Ｄ４エンタープライズ » 会社概要“. d4e.co.jp. Qaraldi: 2017-yil 23-fevral.
  40. ↑ „株式会社Ｄ４エンタープライズ » データイースト“.
  41. ↑ „東京地方裁判所 平成15年(ワ)第23079号　損害賠償請求事件“.
  42. ↑ „知的財産高等裁判所 平成18年(ネ)第10007号 損害賠償請求控訴事件“.
  43. ↑ „東京地方裁判所民事 平成19年（ワ）第32196号 不当利得返還請求事件“.

Qaydlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ B-Wings was the first game sold by Data East. But the company had previously developed games for the Famicom that were sold by Namco, namely BurgerTime and Tag Team Pro Wrestling.

Tashqi havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Andoza:Data East

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Data_East&oldid=3865472" dan olindi