Chexiya avtomobilsozlik sanoati

Chexiya avtomobilsozlik sanoati Chexiya iqtisodiyotining muhim tarmoqlaridan biridir.

Chexiya avtomobil sanoati bir qarashda:

122-yil avtomobil ishlab chiqarish tarixi
Chexiya Respublikasidagi eng yirik sanoat, YaIMning 9 % dan ortigʻini tashkil etadi
Taxminan 800 kompaniya sanoatda faoliyat yuritadi
150 000 dan ortiq ishchi toʻgʻridan-toʻgʻri (direct) avtomobil sektorida ishlaydi

Mamlakatning ishlab chiqarish mahsulotining 26 % va Chexiya eksportining 24 %

Ishlab chiqarilgan mahsulotning 80 % eksport qilinadi (Germaniya, Fransiya, Buyuk Britaniya, Slovakiya)
2019-yilda 1,4 milliondan ortiq avtomobil ishlab chiqarilgan
Global top 100 tier-1 etkazib beruvchilarning 55tasida Chexiya Respublikasida kamida bitta ishlab chiqarish ob’ekti bor
5000 R&D xodimlari va Chexiya Respublikasidagi barcha R&D investitsiyalarining 33 % tashkil etadi
OEM va etkazib beruvchilarning avtomobil R&D markazlari (masalan, Eaton, Škoda Auto, ZF, Robert Bosch, Varroc Lightning)
9 texnik universitetlaridan har-yili 20 000 dan ortiq bitiruvchi chiqadi
Yuqori ilmiy-tadqiqot institutlari (CEITEC, CIIRC)
Hukumatning qoʻllab-quvvatlovchi tashabbuslari

Ikkinchi Jahon urushidan oldin Chexiya avtomobilsozligi sobiq Chexoslovakiya iqtisodiyotining muhim va rivojlangan qismi edi. Urush natijasida mashina ishlab chiqarish pasayib ketdi. Biroq, urushdan keyingi sotsialistik Chexoslovakiya oʻz avtomobil ishlab chiqarishini tikladi va Sharqiy Evropada ikkinchi (Polshadan keyin) avtomobil ishlab chiqaruvchisi boʻldi,-yiliga 250 ming dona avtomobil ishlab chiqarib, shu jumladan Škoda avtomobillari va trolleybuslar, Tatra yuk mashinalari va tramvaylari va Karosa avtobuslari.

Mamlakat qulaganidan soʻng, Chexiya ishlab chiqarish quvvatining katta qismini meros qilib oldi, keyinchalik Germaniya, Fransiya, Yaponiya va Janubiy Koreyaning sarmoyalari tufayli bir necha marta oʻsdi.

Hozirgi vaqtda Chexiya oʻz mahsulotlarini MDH mamlakatlari, Evropa va AQShga eksport qiladigan Sharqiy Evropaning eng yirik va Evropa (6-oʻrin) va dunyodagi (16-17-oʻrin) yirik avtomobil ishlab chiqaruvchilaridan biri hisoblanadi ^[1] . Ishlab chiqarish—yiliga 1,4 — 1.5 millionta mashina ^[2]. Shu bilan birga, Chexiya Respublikasida ikkala original Chexiya markasi Škoda (Volkswagen Group 2000-yildan beri egalik qiladi) va Tatra, shuningdek xorijiy brendlar — Hyundai (Hyundai Motor Manufacturing Chexiya) va TPCA (Toyota, Peugeot va Citroen) ^[3] ishlab chiqarilmoqda. Shunday qilib Chexiyada yoʻlovchi transport vositalarining toʻrtta yirik ishlab chiqarish uchastkasi mavjud: Skoda Auto ning ikkita zavodi, Toyota va Groupe PSA qoʻshma korxonasi va Yevropa Ittifoqidagi Hyundai Motors kompaniyasining yagona zavodi. Jami bu uch avtomobil ishlab chiqaruvchisi 1.4 million yoʻlovchi avtomobilini ishlab chiqarishadi (2019). Iveco Bus ning ham Chexiya Respublikasida eng yirik zavodlaridan biri bor. Boshqa tijorat transport vositalarini ishlab chiqaruvchilari — Tatra Trucks, SOR Libchavy va Avia.

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Praga soatsoz va mexanik Iosif Bozek zamonaviy Chexiya Respublikasi hududida birinchi boʻlib oʻziyurar ekipajni yaratdi. 1815-yilda u oʻz ishining oʻn-yillik mevasini taqdim etdi — paromobil va bu paromobil fransuz Cugnot va ingliz Trevithick ekipajlari dan keyin dunyodagi birinchilaridan biri deb hisoblanadi .

Bojek oʻzining yaratgan mahsulotidan bir necha-yil davomida foydalangan, shundan soʻng u bug 'dvigatelini transport vositasidan alohida ishlatgan. Keyinchalik, Bogemiyalik dizayner bugʻli qayiqlar va temir yoʻl transporti bilan shugʻullangan va soatsoz sifatida shuhrat qozongan.

1897-yilda Sharqiy Moraviya shahridan Nesselsdorfer Wagenbau-Fabriksgesellschaft (kelajakdagi Tatra) „Prezident“ nomli birinchi engil avtomobilni va bir-yildan keyin yuk mashinasini chiqara boshladi.