Chen Saijuan

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

 

Chen Saijuan (Xitoylik ; 1951-yil may oyida tugʻilgan), shuningdek, Sai-Juan Chen nomi bilan ham tanilgan, leykemiya sitogenetikasi boʻyicha tadqiqot olib borgan xitoylik gematolog va molekulyar biolog. U professor va Shanxay Jiao Tong universiteti tibbiyot fakultetining Tibbiy genomika davlat asosiy laboratoriyasi direktori, Shanxay gematologiya instituti direktori va Xitoy tibbiyot assotsiatsiyasi raisi oʻrinbosari. U Xitoy muhandislik akademiyasi va Jahon fanlar akademiyasining akademigi, Fransiya Milliy Tibbiyot Akademiyasi va Buyuk Britaniya Qirollik shifokorlar kollejining xorijiy hamkori. U leykemiya patogenezida muhim kashfiyotlar qildi va oʻtkir promiyelotsitik leykemiya (APL) va boshqa turdagi leykemiyani davolash uchun terapiyani rivojiga katta xissa qoʻshdi.

Biografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Chen 1951-yilning may oyida Xitoyning Chjejiang, Ningbo shahridagi Yinchjou tumanida tugʻilgan[1][2] Madaniy inqilobning dastlabki davrida u 17 yoshida maktabni tashlab, toʻqimachilik fabrikasida ishlashga majbur boʻldi. U bir necha yil oʻtib, 1972-yilda Shanxay Ikkinchi Tibbiyot kollejiga oʻqishga kirishga muvaffaq boʻldi va 1975-yilda oʻqishni tugatgandan soʻng Ruijin kasalxonasida ishladi[3]

Madaniy inqilobdan keyin magistratura tadqiqoti qayta boshlanganida, Chen 1978-yilda taniqli gematolog Van Zhenyi tomonidan aspirant sifatida qabul qilindi. Vang bir vaqtning oʻzida qabul qilingan yana bir talaba boʻlajak eri Chen Chju edi[4].

Chen Saijuan 1981-yilda Shanxay ikkinchi tibbiyot kollejida magistrlik darajasini oldi[5] U 1983-yil mart oyida Chen Zhuga turmushga chiqdi va er-xotin Fransiyaga oʻqish uchun chet elga ketishdi, u 1984-yilda va u 1986-yilda[6] U doktorantura darajasini oldi. 1989-yilda Parij VII universitetidan[7].

Xitoyga qaytib kelgach, u Shanxay ikkinchi tibbiyot kollejida professor boʻldi, keyinchalik u Shanxay Jiao Tong universitetiga birlashtirilib, tibbiyot maktabiga aylandi. Hozirda u Shanxay Jiao Tong universiteti tibbiyot fakultetining Davlat asosiy tibbiy genomika laboratoriyasi direktori, Shanxay gematologiya instituti direktori va Xitoy tibbiyot assotsiatsiyasi raisi oʻrinbosari sifatida faoliyatini davom ettirmoqda[8].

Ilmiy hissalari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Chenning tadqiqotlari molekulyar genetika va ayniqsa leykemiya sitogenetikasiga qaratilgan[9] va u hujayra va molekulyar darajada leykemiya patogenezi va terapiyasi boʻyicha muhim kashfiyotlar qildi. U BCR genining m-BCR (kichik uzilish nuqtasi klaster hududi) ni klonladi va APLning yangi turini (oʻtkir promielotsitik leykemiya) va leykemiyaning yangi „tasodifiy boʻlmagan xromosoma translokatsiyasini“ kashf etdi[10][11] Oʻzining kashfiyotlariga asoslanib, u ilgari halokatli boʻlgan APLni yuqori darajada davolanadigan kasallikka aylantirgan yangi terapiyani ishlab chiqdi[12][13] va leykemiyaning boshqa turlarini davolashda muvaffaqiyatga erishdi[14]. U 300 dan ortiq ilmiy maqolalarni koʻrib chiqiladigan jurnallarda nashr etgan[15].

Shon-sharaf va eʼtiroflari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tibbiy tadqiqotlarga qoʻshgan hissasi uchun Chen 2003-yilda Xitoy muhandislik akademiyasi va 2007-yilda Jahon fanlar akademiyasining akademigi etib saylandi[15][16]. U, shuningdek, Fransiya Milliy Tibbiyot Akademiyasining xorijiy hamkori va Buyuk Britaniya Qirollik Shifokorlar Kollejining aʼzosi etib tayinlangan[14].

Chen tibbiyot fanlari va Meteria Medica uchun Xo Leung Xo Li mukofoti va Davlat tabiiy fanlar mukofoti, Ikkinchi darajasini 2001-yil olgan. Xitoyning eng yaxshi oʻn nafar ayol elitasiga 2005-yil va boshqa shu kabi koʻplab mukofotlarga sazovor boʻlgan[15][17]. U 10 va 11 Butunxitoy xalq vakillari qurultoylariga delegat etib saylangan.

Oilasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Chen Sayjuanning turmush oʻrtogʻi Chen Zhu ham taniqli gematolog boʻlib, Xitoy sogʻliqni saqlash vaziri va Xitoy Qizil Xoch jamiyati prezidenti lavozimlarida ishlagan. Ularning Chen Shuo ismli oʻgʻli bor, u ham tibbiyot sohasida talaba boʻlib tahsil olmoqda[6].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „陈赛娟-上海交通大学“. Shanghai Jiao Tong University. 2018-yil 29-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 29-oktyabr.
  2. ↑ „谁娶了中国"美女院士"陈赛娟“. Sciencenet (2016-yil 18-mart). Qaraldi: 2018-yil 29-oktyabr.
  3. ↑ „陈竺 陈赛娟：师出同门的院士伉俪“. People Digest (2009-yil sentyabr). 2018-yil 5-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 29-oktyabr.
  4. ↑ „陈竺 陈赛娟：师出同门的院士伉俪“. People Digest (2009-yil sentyabr). 2018-yil 5-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 29-oktyabr. „陈竺 陈赛娟：师出同门的院士伉俪“ (Wayback Machine saytida 2018-10-05 sanasida arxivlangan). People Digest. September 2009. Retrieved 2018-10-29.
  5. ↑ „谁娶了中国"美女院士"陈赛娟“. Sciencenet (2016-yil 18-mart). Qaraldi: 2018-yil 29-oktyabr. „谁娶了中国“美女院士"陈赛娟". Sciencenet. 2016-03-18. Retrieved 2018-10-29.
  6. ↑ 6,0 6,1 „陈竺 陈赛娟：师出同门的院士伉俪“. People Digest (2009-yil sentyabr). 2018-yil 5-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 29-oktyabr. „陈竺 陈赛娟：师出同门的院士伉俪“ (Wayback Machine saytida 2018-10-05 sanasida arxivlangan). People Digest. September 2009. Retrieved 2018-10-29.
  7. ↑ „Chen, Sai-Juan“ (en). TWAS. Qaraldi: 2018-yil 29-oktyabr.
  8. ↑ „Chen, Sai-Juan“ (en). TWAS. Qaraldi: 2018-yil 29-oktyabr. „Chen, Sai-Juan“. TWAS. Retrieved 2018-10-29.
  9. ↑ „Chen, Sai-Juan“ (en). TWAS. Qaraldi: 2018-yil 29-oktyabr. „Chen, Sai-Juan“. TWAS. Retrieved 2018-10-29.
  10. ↑ „Awardee of Medical Sciences and Materia Medica Prize: Chen Saijuan“. Ho Leung Ho Lee Foundation. Qaraldi: 2018-yil 29-oktyabr.
  11. ↑ Sullivan, Lawrence R.. Historical Dictionary of Science and Technology in Modern China. Rowman & Littlefield Publishers, 2015 — 71–72 bet. ISBN 978-0-8108-7855-6. 
  12. ↑ „Saijuan Chen, MD, PhD“ (en). Stanford University Medical School. Qaraldi: 2018-yil 29-oktyabr.
  13. ↑ Wang, Zhen-Yi; Chen, Zhu (2008-03-01). „Acute promyelocytic leukemia: from highly fatal to highly curable“. Blood (inglizcha). 111-jild, № 5. 2505–2515-bet. doi:10.1182/blood-2007-07-102798. ISSN 0006-4971. PMID 18299451.
  14. ↑ 14,0 14,1 „Saijuan Chen, MD, PhD“ (en). Stanford University Medical School. Qaraldi: 2018-yil 29-oktyabr. „Saijuan Chen, MD, PhD“. Stanford University Medical School. Retrieved 2018-10-29.
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 „Chen, Sai-Juan“ (en). TWAS. Qaraldi: 2018-yil 29-oktyabr. „Chen, Sai-Juan“. TWAS. Retrieved 2018-10-29.
  16. ↑ „陈赛娟“. Shanghai Institutes of Biological Sciences. Qaraldi: 2018-yil 29-oktyabr.
  17. ↑ „陈赛娟“. Shanghai Institutes of Biological Sciences. Qaraldi: 2018-yil 29-oktyabr. „陈赛娟“. Shanghai Institutes of Biological Sciences. Retrieved 2018-10-29. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Chen_Saijuan&oldid=3118849" dan olindi