Boris Mezensev
Boris Sergeyevich Mezensev | |
---|---|
Tavalludi |
8-avgust 1911-yil |
Vafoti |
18-noyabr 1970-yil (59 yoshda) Moskva, SSSR |
Fuqaroligi | SSSR |
Taʼlimi | Moskva arxitektura instituti |
Kasbi | arxitektor |
Mukofotlari |
Boris Sergeyevich Mezensev (1911-yil 8-noyabr, Tula – 1970-yil 18-noyabr, Moskva, RSFSR, SSSR) – sovet meʼmori. RSFSRda xizmat koʻrsatgan meʼmor (1969). Lenin mukofoti (1972-yil vafotidan keyin) va ikkinchi darajali Stalin mukofoti (1949) laureati. 1940-yildan KPSS(b) aʼzosi.
Hayoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Boris Sergeyevich Mezensev 1911-yil 8-noyabrda Tula shahrida tugʻilgan. 1929—1935-yillarda Moskva arxitektura institutida oʻqigan. Institutni tamomlagach u yerda dars bera boshlagan. Boris Mezensev 1969-yilda professorlik darajasini olgan.
Boris Sergeyevich Mezensev 1970-yil 18-noyabrda vafot etdi. U Moskvada Novodevichiy qabristoniga dafn etilgan (hudud № 7).
1974-yildan beri Turar-joy va jamoat binolari markaziy ilmiy-tadqiqot va loyihalash instituti madaniyat, sport va boshqaruv binolari uning birinchi direktori Boris Sergeyevich Mezensev nomi bilan atalgan.
Mukofot va sovrinlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Lenin mukofoti (1972-yil vafotidan keyin) – Ulyanovskdagi Lenin memorialining meʼmoriy dizayni uchun
- Ikkinchi darajali Stalin mukofoti (1949) – Moskvadagi Qizil maydonda transport qurilishi vazirligining koʻp qavatli binosining meʼmoriy dizayni uchun.
- RSFSRda xizmat koʻrsatgan meʼmor (1969)
- ikkita Mehnat Qizil Bayroq ordeni va medallar
Mehnat faoliyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]Urushdan keyingi birinchi yillarda Mezensev urush natijasida vayron boʻlgan shaharlarni tiklash ishlariga jalb qilingan. Uning loyihalariga koʻra, Smolensk, Xarkov, Vitebsk, Borodino, Yartsevoda temir yoʻl stansiyalari qurilgan (1946—1951). U Moskvadagi Qizil maydonda transport qurilishi vazirligining koʻp qavatli binosining meʼmoriy dizaynini (1949—1953, A.N.Dushkin bilan birgalikda) loyihalashtirgan. 1949-yilda SSSR Davlat mukofoti topshirilgan. Bundan tashqari, Moskvada, Mezensev loyihalariga koʻra, Ogʻir atletika saroyi, Fanlar akademiyasi binosi va Petrovka 38 (1952—1959) maʼmuriy binosi qurilgan. 1951-yildan u Moskvaning yangi janubi-gʻarbiy tumanini loyihalashtirgan Mosproyekt institutining ustaxonasini boshqargan (1954-1961)[1].
1964-yilda Turar-joy va jamoat binolari markaziy ilmiy-tadqiqot va loyihalash instituti (TSNIIEP) tashkil etilganda, Mezensev uning birinchi direktori va ijodiy rahbari boʻldi. Janubi-gʻarbiy mintaqani, shuningdek, Perm, Toshkent (1965-1968) va Tomsk markazlarini loyihalashda toʻplangan tajribaga asoslanib, Mezensev yangi shaharsozlik konsepsiyalarini ishlab chiqdi. Ushbu ishi uchun unga arxitektura fanlari doktori ilmiy darajasi berildi. Arxitektorning soʻnggi ijodiy ishlaridan biri Ulyanovskdagi Lenin yodgorligi (1967-1970) edi[2].
Bu yillar davomida Mezensev rassomchilik bilan faol shugʻullandi. U birinchilardan boʻlib RSFSRda xizmat koʻrsatgan arxitektor unvonini oldi.
Loyihalari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- 1946—1951-yillar: Xarkov, Vitebsk, Smolensk, Borodinodagi temiryoʻl stansiyalari,
- 1949—1953-yillar: Moskvadagi Lermontov maydonida koʻp qavatli bino (hammuallif A.N.Dushkin),
- 1952—1958-yillar: Petrovka koʻchasi, 38- uyda joylashgan Moskva jinoyat qidiruv boshqarmasi binosini rekonstruksiya qilish,
- 1954-yil: Leninskaya platformasidagi temiryoʻl stansiyasi loyihasi,
- 1963—1973-yillar : Moskvadagi Vernadskiy prospektidagi koʻp qavatli loyiha tashkilotlari binosi,
- 1965—1967-yillar: Toshkentdagi Oʻzbekiston SSR Vazirlar Soveti binosi[3],
- 1967—1970-yillar: Ulyanovskdagi Lenin yodgorligi[4].
Stansiyalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]-
Смоленск
-
Харьков
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Мезенцев Борис Сергеевич“. www.old.bigenc.ru. Qaraldi: 24-oktabr 2023-yil.
- ↑ „Архитектору Борису Мезенцеву посвящается. Как рождался Ленинский мемориал“. www.ulpravda.ru. Qaraldi: 24-oktabr 2023-yil.
- ↑ „Архитектура Узбекистана ХХ века. Черная и красная книга.“. www.archalert.net. Qaraldi: 24-oktabr 2023-yil.
- ↑ „Борис Мезенцев: автор сталинских высоток и вдохновитель Тульского Белого дома“. www.dzen.ru. Qaraldi: 24-oktabr 2023-yil.