Bombey qal’asi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Bombey qal’asi (inglizcha: Bombay Castle, shuningdek, Casa da Orta nomi bilan tanilgan) ― Hindistonning Mumbay shahrida (sobiq Bombey) qurilgan eng qadimgi mudofaa inshootlaridan biridir. Qal’a inglizlar tomonidan aslzoda portugaliyalik Garsiya de Orta[1] tomonidan qurilgan qasr oʻrnida qurilgan. 1554-1570-yillarda Horta Portugaliya qirolidan Bombey orolini ijaraga oladi.

Qal’a mahalliy Kurla koʻk toshidan va Mumbay janubidagi Konkan mintaqasidan qizil lateritdan qurilgan. 1662 -yilda orol inglizlar qoʻliga oʻtadi va 1665-yilda Sharqiy Hindiston kompaniyasi qal’ani egallab oladi. Keyingi oʻn yil ichida kompaniya mulk atrofida mudofaa inshootlarini quradi. Taxminan bir vaqtning oʻzida yangi shahar markazi atrofida devor oʻrnatiladi. 1865-yilda shaharning tez oʻsishidan keyin buzib tashlanganiga qaramay, baʼzi joylarda devor parchalarini hali ham koʻrish mumkin.

Asl Portugal qal’asi haqida bir nechta yozuvlar saqlanib qolgan va tarixchilar asl mulkni birlashtirishga harakat qilmoqdalar. Qal’a olmos shaklidagi toʻrtta qal’adan iborat boʻlib, uchta kirish joyidan ikkitasi ham saqlanib qolgan[2]. Mulkning ikkita darvozasi Janubiy Mumbaydagi Hindistonning Angre dengiz bazasida (INS Angre) joylashgan. Portugaliya hukmronligi davriga oid boʻlgan quyosh soati ham mavjud. Quyosh soati kunning oʻn ikki soatining har birini emas, balki oʻsha davr odamlari uchun muhim boʻlgan muayyan davrlarni belgilaydi.

Qal’aning asosiy binosi gubernatorning qarorgohi boʻlib, u yerda birinchi gubernatori Gerald Aungier turardi. Keyinchalik, qarorgoh Parelga koʻchiriladi va keyingi ikki asrda u Malabar tepaligida boʻladi[1]. Bugungi kunda binoda Gʻarbiy dengiz kuchlari bosh qoʻmondoni admiralining idoralari joylashgan.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 „The History of Raj Bhavan, Mumbai“. rajbhavan.maharashtra.gov.in. 2015-yil 24-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 24-noyabr.
  2. Dilnaz Boga. „INS Angre to celebrate golden jubilee“ (en). The Times of India (2001-yil 4-sentyabr). 2016-yil 26-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 25-noyabr.