Boltiqboʻyi Antantasi
Boltiqboʻyi Antantasi — Litva, Latviya va Estoniya oʻrtasida tuzilgan hamkorlik, hamjihatlik va oʻzaro yordam shartnomasidir.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
1934-yil 12-sentabrda Jenevada Boltiq Antantasini tashkil etish toʻgʻrisidagi shartnoma imzolangan. Ushbu ittifoqni yaratish tashabbusini Litva koʻrsatdi, u Boltiqboʻyi davlatlari oʻrtasidagi hamkorlikni mustahkamlash orqali oʻzining xalqaro pozitsiyalarini mustahkamlashga, birinchi navbatda buning uchun Vilnyus mojarosini ijobiy hal qilishga, yaʼni 1920-yilda Polsha tomonidan bosib olingan Vilnyus va Vilnyus oblastini Litvaga qaytarishga umid qilgan.
Oʻsha paytda SSSR bu yaqinlashuvni qoʻllab-quvvatlagan, ammo keyinchalik 1940-yilda Boltiqboʻyi mamlakatlari oʻrtasidagi kelishuvlardan ultimatumlar uchun bahona sifatida foydalangan (uni SSSRga qarshi qaratilgan deb atagan)[1].
Boltiqboʻyi Antantasi 1940-yil iyun oyida Latviya, Estoniya va Litva hukumatlarining tegishli qarorlari bilan bu davlatlar SSSR taʼsir doirasiga kirganidan soʻng, 1939-yilda Uchinchi Reyx va SSSR oʻrtasidagi hujum qilmaslik toʻgʻrisidagi shartnomaga qoʻshimcha maxfiy protokol natijalariga koʻra bekor qilindi.
BA konferensiyalari[tahrir | manbasini tahrirlash]
- 9-konferensiya — Kaunas, 1939-yil 5-fevral[2].
- 10-konferensiya — Tallin, 1939-yil 7-8-dekabr[2].
- 11-konferensiya — Riga, 1940-yil 14-16-mart[2].
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Зубкова Е. Ю.. Прибалтика и Кремль. 1940-1953, 2000 экз, История сталинизма, М.: Российская политическая энциклопедия, 2008. ISBN 978-5-8243-0909-6.
- Polpredi soobщayut… Sbornik dokumentov ob otnosheniyax SSSR s Latviey, Litvoy i Estoniey. Avgust 1939 g. — avgust 1940 g.. — M. : Mejdunarodnie otnosheniya, 1990.
- Recueil des principaux traites conclus par la Lettonie avec les pays etrangers 1930—1938, t.2 Riga: 1938.