Bojutsu

Kobudo turi Bojutsu [boːdʑɯtsɯ ] (yaponcha: 棒術) — Okinavada „Kon“ yoki „Kun“ deb ham ataladigan Bō (uzunligi 1,82 m tayoq) bilan jang qilish sanʼati. Bular Rokushakubo („6 futlik tayoq“, uzunligi 182 sm), Hanbo (yarim bo) yoki Jo (uzunligi 121 sm) kabi tayoqlarning barcha variantlarini oʻz ichiga oladi. Bo koʻplab Osiyo jang sanʼatlarida qoʻllaniladi, masalan, Kobujutsu, Karate-Dō, Aikido, Iaidō, Jiu-Jitsu yoki Ninjutsuda ikkilamchi qurol sifatida, yaʼni boshlangʻich darajadagi qurol sifatida yoki mashgʻulotlarga qoʻshimcha sifatida foydalaniladi.

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tayoqdan qurol yoki ish quroli sifatida foydalanish, ehtimol, insoniyat tarixi kabi qadim zamonga borib taqaladi va har bir qitʼada va yer yuzining har bir madaniyatida uchraydi. Uzun tayoq bilan birinchi mashhur jangovar tizim Xitoyda ishlab chiqilgan va u yerdan Okinavaga choʻzilgan. Aynan oʻsha yerda birinchi Bojutsu „kata“ lari yaratilgan va Vetnam jang sanʼatlarida „Con“ atamasi qoʻllaniladi. Xitoy Wushusida „Gun“ deb nomlangan variant ishlatiladi. Biroq, bu tayoqning bir uchi boshqasiga qaraganda nozikroq.

Oyakei Akahachi, Higa Matsu, Aburaya va Sakugava 18-asrning birinchi yapon bojutsu grossmeysterlari edi.19-asr oxirida Masakatsu Bōjutsu Aikido asoschisi Ueshiba Morihei tomonidan ishlab chiqilgan. Ryukyu Kobujutsu 20-asrda Taira Shinken tomonidan tizimlashtirilgan.

Hozir[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bugungi kunda bojutsu Kobudoda sport turi sifatida olib boriladi. Bo Ryukyu Kobujutsudagi birinchi, eng muhim va asosiy quroldir. 42 ta Kobujutsu katasidan 19 tasi faqat Bo da bajariladi.

Bōjutsu Ryūkyū Kobujutsu Xozon Shinkōkayning bir qismi sifatida Taira Shinken tomonidan asos solingan. U 1897 yil 12-iyunda Kumejima orolidagi Nakazato qishlogʻida tugʻilgan. U rasman Maezato Shinken nomi bilan roʻyxatdan oʻtgan, uni hali ham baʼzi kata nomlari eslatib turadi. Biroq, u asosan onasining qizlik familiyasi Tairani ishlatgan. 1940 yilda, Yakibu Moden vafotidan soʻng, u Okinavaga qaytib keldi va Yakibu Modenning Ryukyu Kobujutsu Kenkyu Kayining dovomchisi sifatida Naha shahrida Ryukyu Kobujutsu Xozon Shinkokayga asos soldi. 1960-yillarning boshida u kobujutsu ommalashtirish uchun birinchi kitobini nashr etdi va uning sarlavhasi „Ryukyu Kobudo Taiken“ edi. Keyingi yillarda u Motokatsu „Gansho“ Inoue asosiy rol oʻynagan oʻquv va imtihon oʻtkazish qoidalarini tuzdi. Kisho Inoue 1954 yil 30-oktyabrda Yaponiyaning Shidzuoka shahrida tugʻilgan, u mashgʻulotlarini bolaligida otasi Motokatsu Inoue qoʻl ostisida boshlagan. Bugungi kungacha Kisho Inoue eski qurol sanʼatlarini saqlaydi, ularni oʻz burchi bilan himoya qiladi va oʻquv kurslari orqali butun dunyo boʻylab yoyilishini tashkil qiladi.

Adabiyotlar ^[1] ^[2] ^[3] ^[4]

↑ F.Dreger, Don. Jang san'ati va Yaponiyaning jangovar yo'li. Sofiya, 2000. ISBN 5-220-00404-2.
↑ Auki, Hiroyuki. Total Stick Fighting: Shintaido Bojutsu (Bushido--The Way of the Warrior). Kodansha International, 1999. ISBN 978-4770023834.
↑ Hoban, Jack. Ninja Warrior: Bojutsu Defense Techniques. Contemporary Books, 1987. ISBN 978-0809247264.
↑ Hatsumi, Masaaki. Bojutsu. 滋慶出版土屋書店出版事業部, 1986. ISBN 978-4806902492.

[1] F.Dreger, Don. Jang san'ati va Yaponiyaning jangovar yo'li. Sofiya, 2000. ISBN 5-220-00404-2.

[2] Auki, Hiroyuki. Total Stick Fighting: Shintaido Bojutsu (Bushido--The Way of the Warrior). Kodansha International, 1999. ISBN 978-4770023834.

[3] Hoban, Jack. Ninja Warrior: Bojutsu Defense Techniques. Contemporary Books, 1987. ISBN 978-0809247264.

[4] Hatsumi, Masaaki. Bojutsu. 滋慶出版土屋書店出版事業部, 1986. ISBN 978-4806902492.

[1]

[2]

[3]

[4]