Kontent qismiga oʻtish

Berkli san'at muzeyi va Tinch okeani kino arxivi

Koordinatalari: 37°52′16″N 122°15′59″W / 37.87111°N 122.26639°W / 37.87111; -122.26639
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
{{{nomi}}}
Joylashuvi {{{joylashuvi}}}

37°52′16″N 122°15′59″W / 37.87111°N 122.26639°W / 37.87111; -122.26639


Berkli sanʼat muzeyi va Tinch okeani kino arxivi (BAMPFA, ilgari BAM/PFA nomi bilan qisqartirilgan) – bu birlashtirilgan sanʼat muzeyi, repertuar kinoteatri va Berkli, Kaliforniya universiteti bilan bogʻliq arxiv. Lourens Rinder 2008-yildan direktor boʻlgan, uning oʻrniga 2020-yil avgustda Juli Rodriges Vidholm tayinlangan[1][2]. Muzey Shimoliy Amerikaning oʻzaro muzeylari dasturining aʼzosi hisoblanadi.

Kolleksiya

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sanʼat

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kolleksiyaning birinchi ob’ekti: Misrga parvoz .

Kaliforniya universiteti sanʼat kolleksiyasi 1870-yilda San-Frantsiskolik bankir va moliyachi Fransua Lui Alfred Pioche tomonidan universitetga Yoaxim Patinir maktabi tomonidan sovgʻa qilingan XVI asrdagi yogʻoch paneldan yasalgan „Misrga parvoz“ asari bilan boshlandi[3][4]. Muzey 1963-yilda rassom va oʻqituvchi Xans Xofmanning universitetga 45 ta rasm[5] va 250 000 AQSH dollari sovgʻa qilganidan keyin tashkil etilgan. 1964-yilda bino dizayni boʻyicha tanlov eʼlon qilindi va Mario Ciampi tomonidan ishlab chiqilgan muzey 1970-yilda ochildi[6]. Ilgari Nyu-Yorkdagi Zamonaviy sanʼat muzeyining taʼsischi direktori Piter Selz 1965-yildan 1973-yilgacha xizmat qilgan va muzeyni tashkil etishda, Bay Areadagi gʻayrioddiy rassomlarni qoʻllab-quvvatlashda muhim rol oʻynagan[7].

Toʻplamda 22 000 dan ortiq sanʼat asarlari, jumladan, Min va Qing sulolasi davridagi Xitoy rasmlari, Mugʻal sulolasi davridagi hind miniatyura rasmlari, barokko rangtasviri, eski bosma va chizmalar, Amerikaning ilk rasmlari, afro-amerikalik choyshablar, XIX va XX asr fotografiyasi, kontseptual sanʼat va xalqaro zamonaviy sanʼat mavjud.

Ganeshaning qumtosh haykali, Hindiston, X asr.

Muzeyda Albert Bierstadt, Jonatan Borofsky, Joan Braun, Robert Colescott, Jey DeFeo, Helen Frankenthaler, Pol Gogin, Xuan Gris, Ant Farm, Govard Frid, Pol Kos, Roberts Pol Martin, Jek Mappletorp , Jekno Roksonva Sebastião Salgadoning asarlari namoyish etildi.[8]

Muzeyda zamonaviy sanʼat uchun MATRIX dasturi ham mavjud[9]. MATRIXda Jan-Mishel Baskvia, Luiza Burjua, Jeyms Li Byars, Sofi Kalle, Jey DeFeo, Villem de Kuning, Xuan Dauni, Eva Xesse, Sol LeVitt, Shirin Neshat, Nensi Speroku , Sesiliya Vikuna va Endi Warhol kabi rassomlar ishtirok etgan[9].

Joan Miro, Metamorfoz, aralash media, 1936-yil, Richard va Meri L.Grey kolleksiyasidan 2021-yilda muzeyga berilgan 15 ta asardan biri.

2009-yilda muzey Fernando Boteroning Abu Grayb turkumidan 56 ta rasm va chizmalarini (rassom sovgʻasi sifatida) sotib oldi[10][11]. Muzeyning har yili oʻtkazadigan „Inson huquqlari uchun sanʼat“ koʻrgazmalariga ushbu turkumdan saralangan turkumlar muntazam kiritilib kelinmoqda[12].

2014-yilda muzey San-Fransiskolik kollektor va diler Stiven Leyberning kontseptual sanʼat va sanʼat materiallari toʻplamini, shuningdek, uning konseptualizm va Fluxus harakati bilan bogʻliq maʼlumotnomalar kutubxonasi va rassomlarning kitoblarini sotib oldi. The New York Times gazetasi yozishiga koʻra, „sotib olish bilan … muzey va kino arxivi kontseptual sanʼatni oʻrganish boʻyicha dunyodagi eng muhim markazlardan biriga aylanadi“[13].

2019-yilda vasiyat sifatida muzey afro-amerikalik choyshab ustalarining 3000 ga yaqin asarlaridan iborat Eli Leon kollektsiyasini, shu jumladan Rozi Li Tompkinsning 500 dan ortiq asarlarini sotib oldi. Hozirda kolleksiya muzey sanʼat kolleksiyasining qariyb 15 foizini tashkil qiladi[14][15]. BAMPFA Eli Leon kollektsiyasidan foydalangan holda Rozi Li Tompkinsni taqdim etdi: 2020-yilda retrospektiv; The New York Times buni „zafarli retrospektiv“ deb atadi, bu „uning buyuk amerikalik rassomlardan biri sifatidagi mavqeini tasdiqlaydi – hunarmandchilikni engib oʻtish, rasm chizish va kanonni qayta shakllantirish“[16][17]. Keyinchalik kengroq Eli Leon kolleksiyasini namoyish qiluvchi keyingi koʻrgazma 2022-yilga rejalashtirilgan[14].

2021-yilda Richard va Meri L.Grey kolleksiyasining sovgʻasi toʻplamga Guercino, Tiepolo, Guardi, Géricault, Xuan Gris, Paul Klee va Miro kabi rassomlarning qogʻozdagi 15 ta muhim asarlarini qoʻshdi[18].

Film

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tinch okeani kino arxiviga (PFA) Sheldon Renan tomonidan asos solingan, u 1966-yilda UC kampusida filmlar namoyish qilishni boshlagan va 1967-yilda yangi PFA direktori etib tayinlangan[19][20]. PFA filmlarni „nazariy yoki tanqidiy kontekstda – masalan, urushdan keyingi axloq kontekstida film noirni oʻrganish“ dasturiga ixtisoslashgan[21]. Kino olimlarining maʼruzalari va rejissyorlarning tashriflari dasturlashni yanada mazmunli qiladi. Arxivda 16 000 ta film va videolar, jumladan, Yaponiyadan tashqarida eng katta yapon filmlari toʻplami mavjud[22]. PFA shuningdek, kutubxona va oʻquv markazini[23] oʻz ichiga oladi va filmlar va kitoblarning onlayn kataloglarini[24] va filmlar bilan bogʻliq hujjatlarning onlayn maʼlumotlar bazasini yuritadi[25].

Binolar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Berklidagi sobiq sanʼat muzeyi binosi Mario Ciampi tomonidan loyihalashtirilgan va 1970-yilda ochilgan[6] Beton Brutalist binosi 1997-yilda seysmik jihatdan xavfli deb topilgan va xavfsizlikni yaxshilash uchun 2001-yilda temir panjaralar qoʻshilgan. 1999-yilda Tinch okeani kino arxivi koʻchaning narigi tomonidagi vaqtinchalik binoga koʻchib oʻtdi[26].

Mario Ciampi tomonidan ishlab chiqilgan sobiq (seysmik jihatdan xavfli) Berkli sanʼat muzeyi va Tinch okeani kino arxivi binosining ichki qismi

2008-yilda BAMPFA yapon meʼmori Toyo Ito tomonidan loyihalashtirilgan va Berkli shahar markazida, UC Berkleyning asosiy kirish eshigi qarshisida joylashgan yangi tasviriy sanʼat markazining rejalarini eʼlon qildi[27][28][29]. 2009-yilda bu rejalar bekor qilindi. Iqtisodiyotning zaifligi va zarur mablagʻlarni toʻplashda qiyinchiliklarga ishora qilib, BAMPFA oʻsha joydagi sobiq Kaliforniya universiteti bosma zavodini,1939-yilda qurilgan Kaliforniya Tarixiy resurslar reestri va tarixiy joylar milliy reestridagi Art Deco binosini qayta jihozlash va kengaytirishga (buzish oʻrniga) qaror qildi[26][30][31].

Berkli sanʼat muzeyi belgisi (tafsilot), Stiven Saylor rasmi

2011yilda BAMPFA Nyu-Yorkdagi Diller Scofidio + Renfro firmasi tomonidan ishlab chiqilgan sobiq matbaa zavodini yangi uyiga aylantirish uchun 100 million AQSH dollarlik sxematik dizaynni taqdim etdi[32]. Berkli markazidagi 2155-sonli markaz koʻchasida joylashgan bino mavjud beton konstruksiyani yangi metall qoplamali, osmondan yoritilgan qoʻshimcha bilan birlashtirib, bir nechta galereyalar, 232 oʻrinli teatr, doʻkon va oʻquv markazini oʻz ichiga oladi[32]. Qurilish 2013-yilda boshlangan[33]. Muzey 2016-yil 31-yanvarda qayta ochildi[34]. Binoning umumiy maydoni 83 000 kvadrat fut, 25 000 kvadrat fut galereya maydoni mavjud[35].

Boʻshatilgan Mario Ciampi binosi 2014-yilda Milliy tarixiy joylar reestriga kiritilgan[36]. Seysmik jihatdan qayta jihozlangan va „qayta koʻrib chiqilgan“ bino 2021-yil oxirida biotexnologiya startaplari uchun inkubator boʻlgan Bakar BioEnginuity Hub sifatida qayta ochildi[37][38],.donorning otasi Devid Vu sharafiga Vu Xon Fai Xoll deb nomlandi.[39].

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „Lawrence Rinder, director and chief curator of BAMPFA, to step down“. news.berkeley.edu.
  2. ↑ Libbey. „Berkeley Art Museum Names a New Director“. The New York Times (2020-yil 25-iyun).
  3. ↑ Charles A. Fracchia. „Francois Louis Alfred Pioche, San Francisco Banker and Financier“. www.sfhistoryencyclopedia.com (2011-yil 26-iyul). 2011-yil 26-iyulda asl nusxadan arxivlangan.
  4. ↑ Flight into Egypt, BAM Collection object 1870.1
  5. ↑ „Art Collection – CollectionSpace“. webapps.cspace.berkeley.edu.
  6. ↑ 6,0 6,1 BAM/PFA Mission & History
  7. ↑ Karlstrom, Paul J.. Peter Selz: Sketches of a Life in Art. Berkeley, California: University of California Press, 2012. ISBN 9780520269354. 
  8. ↑ „Exhibition History – BAMPFA“. bampfa.org.
  9. ↑ 9,0 9,1 „Matrix Exhibitions – BAMPFA“. bampfa.org.
  10. ↑ „Art Collection – CollectionSpace“. webapps.cspace.berkeley.edu.
  11. ↑ Lucinda Barnes, "Fernando Botero: The Abu Ghraib Series, " September 23, 2009-February 7, 2010 exhibition notes. (Wayback Machine saytida 2018-10-12 sanasida arxivlangan)
  12. ↑ „Permanent Accusation: Art for Human Rights“. bampfa.org.
  13. ↑ Randy Kennedy (December 18, 2014), A Permanent Home for a Collection of Art Ephemera The New York Times.
  14. ↑ 14,0 14,1 „BAMPFA Receives Historic Bequest of Nearly Three Thousand Quilts by African American Artists“. bampfa.org.
  15. ↑ Libbey. „African-American Art Quilts Find a Museum Home in California“. The New York Times (2019-yil 16-oktyabr).
  16. ↑ „Rosie Lee Tompkins: A Retrospective“. bampfa.org.
  17. ↑ Smith. „The Radical Quilting of Rosie Lee Tompkins“. The New York Times (2020-yil 26-iyun).
  18. ↑ „The Enduring Mark: Six Centuries of Drawing from the Gray Collection“. bampfa.org. Qaraldi: 2021-yil 8-oktyabr.
  19. ↑ Amazonas, Lee (Spring 2004). "Guerrilla Cinematheque Comes of Age: The Pacific Film Archive". Chronicle of the University of California: 147–159. https://cshe.berkeley.edu/sites/default/files/chron6_excerpt_pfa.pdf. 
  20. ↑ „Sheldon Renan Selects: Light and Time“. bampfa.org.
  21. ↑ "The Pacific Film Archive". Historical Journal of Film, Radio and Television 16 (1): 39–42. 1996. doi:10.1080/01439689600260071. 
  22. ↑ bestcollegereviews.org: The 35 Best College Art Museums
  23. ↑ „Film Library & Study Center – BAMPFA“. bampfa.org.
  24. ↑ „Search Film, Video, and Book Catalogs“. bampfa.org.
  25. ↑ „CineFiles Film Document Database“. bampfa.org.
  26. ↑ 26,0 26,1 Modenessi, Jennifer. „UC Printing Plant may become new home of Berkeley Art Museum“. Contra Costa Times (2010-yil 29-yanvar). Qaraldi: 2010-yil 10-fevral.
  27. ↑ Kino. „On College Campuses, A Crop of Galleries“. The New York Times (2007-yil 28-mart).
  28. ↑ DelVecchio. „Tokyo architect to design Cal's new museum“. San Francisco Chronicle (2006-yil 30-sentyabr).
  29. ↑ Ouroussoff. „A Berkeley Museum Wrapped in Honeycomb“. The New York Times (2008-yil 24-noyabr).
  30. ↑ Lee, Lydia. „Berkeley's Moderne Art Museum“. The Architect's Newspaper (2010-yil 26-yanvar). 2010-yil 29-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 10-fevral.
  31. ↑ Bhattacharjee, Riya. „University Eyes Old UC Printing Plant for New Art Museum“. Berkeley Daily Planet (2010-yil 28-yanvar). Qaraldi: 2010-yil 10-fevral.
  32. ↑ 32,0 32,1 Pogrebin, Robin. „Berkeley Museum Unveils New Design“. The New York Times (2011-yil 16-sentyabr).
  33. ↑ Rosario, Gladys (2013-02-13), „Construction begins on UC Berkeley Art Museum“, Daily Californian, 2023-12-18da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2023-09-20
  34. ↑ „Community Day – BAMPFA“. bampfa.org.
  35. ↑ „BAMPFA Thrives in its First Few Months in its New Downtown Berkeley Home“. bampfa.org.
  36. ↑ „University Art Museum: 13001034“. National Register Information System. Qaraldi: 2021-yil 11-dekabr.
  37. ↑ „Bakar BioEnginuity Hub“. Capital Strategies, University of California, Berkeley.
  38. ↑ King, John. „A brutalist icon in Berkeley is reborn as a bioresearch hub“. San Francisco Chronicle (2021-yil 9-dekabr). Qaraldi: 2021-yil 11-dekabr.
  39. ↑ Rodríguez. „Hong Kong businessman honors father, Woo Hon Fai, with major gift to UC Berkeley“. Berkeley News. University of California, Berkeley (2011-yil 19-dekabr). Qaraldi: 2021-yil 11-dekabr.

Tashqi havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
 Vikiomborda Berkli san'at muzeyi va Tinch okeani kino arxivi
haqida turkum mavjud

Andoza:Bay Area Arts OrganizationsAndoza:University of California, Berkeley

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Berkli_san%27at_muzeyi_va_Tinch_okeani_kino_arxivi&oldid=4058279" dan olindi